ارز نیمایی چیست؟

ارز نیمایی

در دنیای سرمایه‌گذاری و بازارهای مالی، اصطلاحاتی وجود دارد که درک صحیح و شناخت کافی از آن می‌تواند برای کسانی که قصد ورود به این نوع بازارها را دارند، مؤثر و کاربردی باشد. ارز نیمایی یکی از مفاهیمی است که در بازارهای مالی بسیار استفاده می‌شود. در واقع ارز نیمایی، ارزی است که در یک سامانه یکپارچه به نام نیما معامله می‌شود. صادرکنندگان و واردکنندگان می‌توانند در سامانه نیما برای خرید و فروش ارز اقدام کنند.

ارز نیمایی چیست؟

ارز نیمایی که در میان عامه مردم به دلار نیمایی نیز معروف است، به سامانه الکترونیکی یکپارچه ارز کشور برای واردات ارز نیمایی چیست؟ و صادرات گفته می‌شود که در آن خرید کالاهای وارداتی و فروش کالاهای صادراتی انجام می‌گیرد. نیما مخفف عبارت "نظام یکپارچه معاملات ارزی" است. معمولاً شرکت‌ها برای ثبت صادرات و واردات خود از این ارز استفاده می‌نمایند.

تاریخچه ارز نیمایی

با افزایش شکاف میان ارز دولتی و ارز بازار آزاد در کشور، در اوایل سال 1397، بانک مرکزی سامانه‌ای را تحت عنوان نیمایی راه‌اندازی کرد تا بتواند به‌وسیله آن، کنترلی بر بازار ارز در واردات و صادرات داشته باشد. طبق این سامانه، واردکنندگان و صادرکنندگان کالاها با ثبت درخواست خود در سامانه، از ارز نیمایی استفاده می‌کردند.

نقش مؤثر ارز نیما در بازار ارز چیست؟

آشفتگی یکباره در بازار ارز، افزایش سرسام‌آور قیمت ارز و شکاف عمیق بین ارز آزاد و ارز دولتی، باعث شد تا ایده ارز نیما پیاده‌سازی شود تا مدیریت بهتری بر بازار ارز از سوی نهادها انجام گیرد. یکی از مهم‌ترین عوامل مؤثر سامانه ارز نیمایی در بازار ارز، شفافیت نظام ارزی در کشور است به‌طوری‌ که ثبت دقیق درخواست‌ها از سوی نهادها و شرکت‌های مربوطه در سامانه، باعث افزایش کنترل و نظارت بهتر، گردیده است.

انواع ارزهای نیمایی

ارز نیمایی برای برقراری مبادلات ارزی با اتحادیه اروپا و چین، در ابتدا با ارز یورو و یوآن صورت گرفت. با گذشت زمان، سایر ارزهای بین‌المللی به سامانه ارز نیما توسط بانک مرکزی افزوده شد تا تقریباً اکثر ارزهای رایج در بازار بین‌المللی در سامانه ارز نیما قابل ثبت معامله شود.

تأثیر ارز نیمایی بر بازار بورس

همان‌طور که سامانه ارز نیمایی توانست تعادلی بر بازار ارز ایجاد کند، به همین نحو در بازار بورس نیز تعادل قیمتی برقرار نمود. قیمت ارز نیمایی در تعیین سرنوشت سهام صادراتی نقش بسیار پر رنگی دارد و سهم‌هایی که ارز بین‌المللی مثل دلار و یورو، در ارزش‌گذاری آن‌ها مؤثر است، توانستند از طریق سامانه ارز نیمایی معاملات خود را انجام دهند و ارزش سهام خود را افزایش دهند.

بنابراین ارز نیمایی توانست در تعادل‌بخشی بر بازار سرمایه و همچنین افزایش ارزش ذاتی شرکت‌های وابسته به ارز، نقش تأثیرگذاری داشته باشد. در حال حاضر بسیاری از شرکت‌های پتروشیمی، پالایشگاهی و فولادی از طریق ارز نیمایی می‌توانند مبادلات کالایی خود را در جوامع بین‌المللی انجام دهند و نکته مثبت آن، بازگشت ارز به داخل کشور است .

مزایای استفاده از سامانه نیما

استفاده از سامانه ارز نیمایی، از مزیت‌هایی برخوردار است که در اینجا به‌اختصار به آن‌ها اشاره می‌کنیم:

امنیت بالای ارزی

ارز نیمایی با توجه به ثبت درخواست در سامانه قانونی نیما، دارای امنیت بالا در مبادلات است و شرکت‌های تجاری می‌توانند در ارز نیمایی چیست؟ معامله‌ای امن قرار بگیرند و از سوء استفاده‌های احتمالی در امان باشند.

تسهیل و سازماندهی

بسیاری از نهادهای تجاری، شرکت‌های بازرگانی و همچنین تجار و بازرگانان می‌توانند با سهولت در روند کاری و نیز یکپارچه‌سازی فرآیند معامله در سامانه ارز نیمایی به مبادلات خود بپردازند.

فرآیند آنلاین

با توجه به آنلاین بودن سامانه نیما، فرآیند ثبت درخواست و دریافت ارز به‌صورت غیرحضوری انجام شده و از مشغله‌های اداری و رفت‌وآمدهای غیرضروری جلوگیری می‌کند.

بهبود وضعیت صادرات شرکت‌های تجاری

بسیاری از شرکت‌های صادرکننده کالا در بازارهای بین‌المللی، با درخواست ارز نیمایی می‌توانند شرایط مناسبی را برای صادرات و واردات خود فراهم کنند. تاثیرات ارز نیمایی در ترازنامه هر شرکت نیز قابل محاسبه است و این امر منجر به بهبود وضعیت مالی این دسته از شرکت‌ها خواهد شد.

دسترسی صرافی‌ها

با استفاده از سامانه ارز نیمایی، دسترسی به تمامی صرافی‌ها و تأمین ارز مورد نیاز امکان‌پذیر می‌باشد.

سامانه ارزی نیما چگونه کار می‌کند؟

متقاضیان تجاری اعم از تقاضاکنندگان و عرضه‌کنندگان باید به‌صورت آنلاین، درخواست خود را ثبت کنند و با استفاده از صرافی‌های مجاز در این زمینه به مبادلات ارزی خود بپردازند و ارز موردنیاز را تأمین کنند. این سیستم بر مبنای عرضه و تقاضا شکل می‌گیرد و در آن کنترل مبادلات ارزی صورت می‌پذیرد. در سامانه ارز نیمایی، واردکنندگان کالا به‌عنوان متقاضی ارز و صادرکنندگان کالا به‌عنوان عرضه‌کننده شناخته می‌شوند تا چرخه مالی و اقتصادی به شکل مستمر انجام شود.

• ابتدا باید به سامانه جامعه تجارت (https://www.ntsw.ir) رجوع کنید.
• سپس در قسمت سفارشات غیر بانکی درخواست کنید تا ارز مورد نیازتان تامین شود.
• فرم‌های مربوطه مثل اطلاعات فردی و حقوقی، شماره‌حساب و آدرس را در سایت کامل کنید.
• پس از ثبت سفارش و انجام امور لازم میان بانک مرکزی و وزارت صنعت، به سامانه نیما ارجاع داده می‌شوید و می‌توانید ارز درخواستی خود را در صورت داشتن شرایط لازم، از سامانه دریافت نمایید.

نحوه تعیین قیمت ارز نیمایی

سامانه ارز نیمایی با هدف کنترل نرخ ارز و ایجاد تعادل نسبی در بازار ارز، راه‌اندازی شد. کنترل نرخ ارز نیمایی بر عهده بانک مرکزی و با هماهنگی وزارت صنعت، معدن و تجارت انجام می‌گیرد. طبیعتاً میزان عرضه و تقاضا در بازار و همچنین تورم، در تعیین نرخ ارز نیمایی نقش مهمی ایفا می‌کند.

ارز نیمایی به چه کسانی تعلق می‌گیرد؟

تمام بازرگانان، تاجران و شرکت‌های تجاری، بازرگانی و دلار محور که تبادلات کالا، صادرات و واردات را در دستور کار دارند، می‌توانند از ارز نیمایی برای معاملات خود استفاده کنند. به همین ترتیب این ارز در تسهیل مبادلات کالایی نقش تأثیرگذاری برای این اقشار خواهد داشت.

شرایط خرید ارز نیمایی

یکی از مهم‌ترین شرایط برای دریافت ارز نیمایی، داشتن کارت بازرگانی برای افراد یا شرکت‌های حقوقی می‌باشد. همان‌طور که مشخص است، شرط اصلی برای خرید ارز نیمایی، فعالیت تجاری در حوزه واردات و صادرات و تبادل کالا می‌باشد.

حواله نیمایی

• برای مبادلات کالاهای اساسی نظیر دارو، مواد خام، فلزات که از طریق صادرات و واردات صورت می‌گیرد، حواله نیمایی در سامانه صادر می‌شود. حواله نیمایی، به عبارتی دستور پرداخت ارز مورد نیاز برای انجام این نوع معاملات می‌باشد. در واقع با حواله نیمایی، کارگزار یا واسط مالی می‌تواند در وجه و حساب بانکی متقاضی، ارز نیمایی را واریز نماید.
• حواله نیمایی می‌تواند به خارج از کشور نیز صادر شود تا مطالبات متقاضیان ارز نیمایی توسط آن صورت بپذیرد و به‌ این‌ ترتیب ارز لازم برای واردکنندگان در خارج از کشور تأمین می‌شود. در حال حاضر صرافی‌های معتبر نقش واسطه‌گری را در صدور حواله نیمایی دارند و با پشتیبانی آن‌ها، تأمین ارز در سامانه آنلاین، امکان‌پذیر است.

جمع‌بندی

سامانه الکترونیکی یکپارچه‌سازی ارز با عنوان سامانه نیما، چند سالی است که فعالیت خود را آغاز کرده و بر مبنای ساماندهی درخواست ارز برای مبادلات کالاها و اقلام، صورت گرفته است. در سال‌های اخیر استفاده از ارز نیمایی برای واردات و صادرات کالا، تبدیل به شیوه مرسوم و رایجی شده که بسیاری از شرکت‌های تجاری و صادراتی، برای تأمین ارز مورد نیاز خود از این سامانه استفاده می‌نمایند.

سامانه ارز نیمایی چیست و چه تاثیری بر بورس دارد؟

دولت از روز ۲۱ فروردین ماه ۹۷ سیاست مالی جدیدی را در پیش گرفت و به‌ منظور هدایت محصولات وارداتی به سمت مجاری رسمی، اطمینان از تخصیص مناسب و عادلانه ارز بر اساس اولویت تقاضا، جلوگیری از قاچاق و خروج سرمایه‌های کشور و شفافیت کامل فرآیند عرضه و تقاضا، سامانه نظام یکپارچه معاملات ارزی موسوم به نیما را راه‌اندازی نمود.

ارز نیمایی چیست؟

از بهمن‌ماه سال ۹۶ زمزمه‌هایی درباره‌ی تشکیل بازار متشکل ارزی به گوش می‌رسید که درنهایت بانک مرکزی در اردیبهشت ۹۷ از سامانه ارز نیمایی رونمایی کرد.

نیما درواقع مخفف شده‌ی عبارت «نظام یکپارچه‌ی معاملات ارزی» است و این سامانه باهدف سازماندهی بازار ارز در زمینه تجارت، واردات و صادرات کار خود را آغاز کرد.

لزوم وجود ارز نیمایی و سامانه متشکل ارزی زمانی پررنگ شد که در سال گذشته شکاف عمیقی بین نرخ ارز دولتی و نرخ ارز بازار آزاد به وجود آمد و این موضوع نگرانی بسیاری از تجار و بازرگانان واردکننده را به همراه داشت.

این موضوع سبب شد روند توسعه این سامانه سرعت بیشتری گرفته و نقش مؤثری را در کنترل نرخ ارز ایفا کند.

سامانه ارزی نیما چگونه کار می‌کند؟

مهم‌ترین ویژگی سامانه ارز نیمایی امنیت معاملاتی است. این بدین معنی است که خریداران و فروشندگان ارز یا به عبارت دیگر عرضه‌کنندگان و تقاضاکنندگان ارزی می‌تواند به سهولت درخواست‌های خرید یا فروش خود را به صورت آنلاین ثبت کرده و معامله‌ی آن‌ها از طریق صرافی‌های مجاز موجود در نیما انجام می‌شود.

در این سیستم واردکنندگان کالا و خدمات نقش تقاضاکنندگان ارز و صادرکنندگان نقش عرضه‌کنندگان را ایفا می‌کنند. در این میان صرافی‌های بانکی ارز نیمایی چیست؟ و تضامنی نقش واسطه‌گران مالی را داشته و روند خرید و فروش را تسهیل می‌کنند.

سامانه‌ی نیما به‌عنوان حلقه‌ی مفقوده بین سامانه‌ی جامع تجارت و سامانه‌ی پنجره‌ی واحد تجارت فرامرزی ایفای نقش می‌کند.

یکی دیگر از مزایای استفاده از سامانه‌ی نیما، دسترسی تجار به طیف گسترده‌ای از صرافی‌های بانکی و تضامنی ارز نیمایی چیست؟ است و از این‌ رو نیما می‌تواند رقابت سالمی بین صرافی‌های موجود در این سیستم ایجاد کند.

سامانه‌ی نیما چهار بازیگر اصلی دارد:

• واردکنندگان کالا و خدمات به‌عنوان متقاضیان ارز.
• صادرکنندگان کالا و خدمات (شامل دولت به‌عنوان صادرکننده‌ی نفت) به‌عنوان عرضه‌کننده‌‌ی ارز.
• واسطه‌گران شامل بانک‌ها و صرافی‌ها ارز نیمایی چیست؟ که منابع را از سمت عرضه‌کنندگان به متقاضیان هدایت می‌کنند.
• سیاست­گذار که بر اساس پیش‌بینی منابع و مصارف، نرخ، دامنه‌ی آزادی نرخ، اولویت‌ها و سقف مصارف را از طریق سامانه کنترل می‌کند.

چگونه می‌توان در سامانه نیما معامله کرد؟

اگر به عنوان یک بازرگان قصد تأمین ارز موردنیازتان از طریق سامانه ارزی نیما دارید کافی است پس از مراجعه به سامانه‌ی جامع تجارت به آدرس ntsw.ir ، در قسمت سفارش‌های غیر بانکی درخواست تأمین ارز را ثبت کنید.

به دلیل هماهنگی‌های موجود بین بانک مرکزی و وزارت سمت (صنعت، معدن و تجارت)، سفارش شما به سامانه برخط نیما منتقل‌شده و از سوی فروشندگان ارزی دیده خواهد شد.

در حال حاضر واردکنندگان کالا یا متقاضیان ارزی برای تأمین ارز موردنیاز خود می‌تواند به دو صورت عمل کنند؛ نخستین روش همان شیوه‌ی معمول و قدیمی است که واردکنندگان با مراجعه به بانک درخواست تأمین ارز داده و بانک مرکزی از طریق ارتباط با کارگزاری‌های داخلی و بانک‌های خارجی پرداخت ارزی به فروشندگان خارجی را انجام می‌دهد.

این روش باوجود تحریم‌های بانکی در حال حاضر عملاً قابل‌استفاده نیست. روش دیگر همان روشی که در قسمت‌های قبلی توضیح داده شد. مزیت این روش نسبت به روش قبلی عدم دخالت مستقیم سیستم بانکی است.

در واقع در روش تأمین ارز نیمایی صرافی‌های به عنوان واسطه‌ی اصلی تأمین ارز حضور دارند.

چند قدم قبل از نیما

سامانه نیما پیوندی‌ست میان دو سامانه «جامع تجارت» که بازرگانان در آن ثبت سفارش می‌کنند و سامانه «سنا» که صرافان در آن درخواست‌های خرید و فروش ارز را مشاهده می‌کنند.

در ابتدای کار بازرگانان باید سفارشات غیربانکی خود را در سامانه جامع تجارت ثبت کنند. بانک مرکزی هم بر اساس آیین ‏نامه اجرایی مواد ۵ و ۶ قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز، موظف است با همکاری وزارت صنعت، معدن و تجارت از سامانه ارزی بهره برداری کند.

بدین ترتیب تمام درخواست‌های بازرگانان در سامانه جامع تجارت ثبت و در اختیار سامانه نیما قرار می‌گیرد. صرافی‌هایی که از طریق سنا به درخواست‌های خرید یا فروش ارز دسترسی دارند، می‌توانند از خدمات رایگان نیما برای برقراری ارتباط با متقاضیان، ارائه پیشنهاد و جذب تقاضاها، بدون نیاز به مراجعه حضوری استفاده کنند.

خدمات نیما

در فاز نخست، ثبت درخواست ها برای ارزهای یورو و یوآن امکان پذیر بود اما هم اکنون امکان درخواست برای تمامی ارزها به جز وون کره جنوبی، بات تایلند و ین ژاپن فراهم شده است.

در این سامانه ضوابط مربوط به تأمین ارز برای مسافران به خارج از کشور، دانشجویی و درمانی و سایر موارد در مبادی خروجی نیز فراهم شده است.

این طرح با همکاری صرافی بانک ها کلید خورده و قرار است با فراهم شدن شرایط لازم، صرافی های غیربانکی نیز به این سامانه بپیوندند.

مزایای استفاده از سامانه‌ی نیما

سامانه متشکل ارز نیمایی در حال حاضر توانسته جای خالی بانک‌ها را در تأمین ارز به‌خوبی پر کند. تعداد زیاد خریدار و عرضه‌کننده در این سامانه این بازار را به سمت رقابتی سالم، سوق داده است که یکسان‌سازی نرخ ارز در فروردین‌ماه سال ۹۷ از سوی دولت جمهوری اسلامی در این موضوع بی‌تأثیر نبوده است.

البته ناگفته نماند که در این راستا دولت نرخ ارز را با پیش‌بینی منابع و مصارف، اولویت‌های ارزی و سقف مصارف از طریق همین سامانه کنترل می‌کند.

لزوم به وجودآمدن سامانه متشکل ارزی

خروج بخش بزرگی از سرمایه ارزی در سال ۹۶ که بر اساس آمار صندوق بین‌المللی پول ۲۷ میلیارد دلار تخمین زده شد، دو علت داشت؛ بیش اظهاری و کم اظهاری.

این بدین معناست که یا صادراتی صورت نگرفته و یا کالاها به عنوان واردات ثبت سفارش شده ولی هیچ‌گاه وارد کشور نشده‌اند. البته در میان نباید از قاچاق گسترده‌ی کالاها بدون پرداخت حقوق گمرکی غافل شد.

این موضوع مقدمه‌ای برای تشکیل بازار ارز نیمایی و نظارت کامل بانک مرکزی بر جنبه‌های ارزی تجارت شد تا از این طریق تمامی واردات کشور به صورت رسمی و قانونی انجام شود.

مطابق قوانین تصویب‌شده بانک مرکزی، بانک‌ها می‌تواند پس از گرفتن تعهد از واردکننده کالا و تشکیل پرونده، درخواست ارزی او را به صورت حواله در سامانه نیما ثبت کرده و سفارش واردکننده را از طریق صرافی‌های موجود در سامانه انجام دهند.

علاوه بر این صادرکنندگان کالاها نیز باید تمامی ارز حاصل از صادرات خود را به جز مواردی که برای واردات از سوی او، بازپرداخت بدهی ارزی و یا سپرده‌گذاری مصرف می‌شود؛ در سامانه نیما به فروش برسانند.

ویژگی‌های اصلی سامانه نیما

نخستین ویژگی سامانه ارز نیمایی سازماندهی اطلاعات و داده‌های واقعی از عرضه و تقاضای ارز است که سبب می‌شود ارز موردنیاز بازرگانان در زمان مناسب در اختیارشان قرار بگیرد.

ویژگی بعدی این سامانه یکسان‌سازی و نظم دهی به فرآیند تأمین و تخصیص مصارف ارزی است

قابلیت آخر پوشش نیازمند‌ی‌های خرد علاوه بر نیازمندی‌های کلان ارزی است بدین معنی که علاوه بر تأمین ارز تجاری، می‌توان از سامانه ارز نیمایی برای تأمین ارز دارویی، دانشجویی و مسافرتی بهره برد.

دو نکته مهم در رابطه با سامانه نیما

۱- نکته حائز اهمیت این است که طبق قوانین بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران تمامی بانک‌ها علاوه بر این که می‌توانند حواله‌ای را از سمت خود بانک ایجاد کنند، پس از تشکیل پرونده و گرفتن تعهد از واردکنندگان کالا می‌توانند نسبت به ثبت درخواست ارز به صورت حواله در سامانه نیما و همچنین حواله ارز از طریق صرافی ها اقدامات لازم را انجام دهند.

۲- نکته مهم دیگری که باید به آن بپردازیم این است که تمامی صادرکنندگان کالا موظف هستند که ارز به دست آمده از صادرات کالای خود را از طریق سامانه نیما به بانک‌ها و صرافی‌های مجاز در کل کشور بفروشند.

در این میان صادرکنندگان کالا می‌توانند ارز حاصل از صادرات کالاهایی را که صرف مواردی همچون واردات توسط خود و یا باز پرداخت بدهی‌های ارزی و یا سپرده‌گذاری می‌کنند را به سامانه وارد نکرده و از فروش آن صرف نظر کنند.

تفاوت ارز نیمایی با ارز دولتی چیست؟

در نظام چند نرخی ارز، ارزهای مختلف با قیمت های متفاوت وجود دارد. ارز دولتی و ارز نیمایی دو نوع از این ارزها هستند. طریقه دریافت هر کدام از ارزها و کالاهایی که به آنها اختصاص می یابد با هم متفاوت است. ما در این مقاله می خواهیم شما را با انواع ارز، به خصوص ارز دولتی و ارز نیمایی آشنا کرده و به تفاوت ارز نیمایی با ارز دولتی بپردازیم. پس تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.

تعریف ارز، ارز دولتی و مصارف آن

واژه ارز به هر نوع پول، اعم از چک، اسکناس و حواله اطلاق می شود که در تبادلات خارجی برای پرداخت مورد استفاده قرار می گیرد. ارز در کشور ایران دارای قیمت های متفاوت و مصارف گوناگونی است. نرخ ارز به مقداری از واحد پول ملی کشور گفته می شود که در جهت به دست آوردن واحد پول خارجی مصرف می شود. در ایران که یک نظام چند نرخی ارز حاکم است، نرخ ارز دولتی و ارز آزاد با هم تفاوت دارند. ارز دولتی در نظام چند نرخی ارز، به قیمت رسمی دولت که اغلب پایین ترین نرخ در کشور است اطلاق می شود. در برخی از دوران ها نرخ انواع ارز بسیار با هم متفاوت است که بستگی به شرایط اقتصادی کشور دارد.

ارز دولتی برای مصارف معینی که دولت مشخص می کند، صرف می شود. معمولا این موارد مصرفی، ضروری و حائز اهمیت هستند. برخی از مصارفی که دولت برای ارز دولتی در نظر می گیرد بدین قرار است: سفر ماموران دولت به خارج از کشور، بیمارانی که برای معالجه باید به خارج از کشور سفر کنند، تحصیل برخی از دانشجویان در خارج از کشور.

علاوه بر ارز دولتی و آزاد، سه منبع دیگر ارزی نیز وجود دارد که می توانید ارز خود را از آن طریق به دست آورید. این منابع به افراد و کالاهای خاصی تخصیص می یابند که در ادامه مبحث به این موارد اشاره می کنیم.

انواع منابع تامین ارزی کشور

همه افراد و فعالان اقتصادی صرفا از پنج طریق می توانند ارز مورد نیاز خود را تامین کنند. این پنج روش از این قرارند:

• ارز دولتی یا بانکی

این ارز همانطور که اشاره کردیم پایین ترین نرخ را در بازار ارز دارا است. ارز دولتی به برخی از خدمات و کالاهای ضروری و حساس اختصاص دارد که آنها را نیز دولت معین می کند. برخی از اقلام وارداتی که شامل ارز بانکی می شوند عبارتند از: جو، ذرت، تجهیزات پزشکی، دارو، سویا و دانه های روغنی.

ارز نیمایی که در سامانه نیما تهیه می شود، صادرکننده و واردکننده در این سامانه به صورت اینترنتی و آنلاین به خرید و فروش ارز اقدام می کنند. این نوع ارز نیز به برخی از کالاهای وارداتی مجاز اختصاص داده می شود.

• ارز واردات کالا در برابر صادرات خود

این ارز به این طریق تامین می شود که شخص صادرکننده کالا از ارز حاصل از صادرات خود برای کالاهای وارداتی بهره می برد. این روش تامین ارز که از زمان ابلاغ تا اجرای آن مسیری طولانی را طی کرد، در یک برهه از زمان محل اختلاف صادرکننده و بانک مرکزی بود.

• تامین ارز به صورت واردات کالا در برابر صادرات غیر

نحوه تامین ارز برای واردات کالا، از طریق صادرات غیر است. به این صورت که وارد کننده کالا با تمایل و توافق صادرکننده دیگر، ارز خود را از وی تامین می کند. این نحوه تامین ارز نیز برای اجرایی شدن، پروسه ای طولانی را سپری کرد.

به کلیه ارزهای افراد خارج از کشور که تمایل دارند ارز خود را برای واردات کالا هزینه کنند ارز اشخاص اطلاق می شود. این نحوه تامین ارز برای مدتی محدود ممنوع شده بود ولی مجددا بانک مرکزی جمهوری اسلامی با صدور بخشنامه ای، آن را به رسمیت شناخت.

ویژگی های سامانه نیمایی و ارز نیمایی

اصلی ترین و مهم ترین خصوصیت سامانه نیما امنیت در معاملات است. فروشندگان ارز درخواست های خود را مبتنی بر خرید و فروش ارز به صورت آنلاین، ارائه می دهند. در سامانه نیما، صرافی ها مانند یک واسطه عمل کرده و باعث تسهیل در معاملات ارزی می شوند. به عبارت دیگر سامانه ارزی نیما میان سامانه های جامع تجارت و واحد تجارت برون مرزی به عنوان یک واسطه، ایفای نقش می کند.

یکی دیگر از مزایای ارز نیمایی این است که با وجود تحریم ها نیز می توان آن را از طریق سامانه نیما تهیه کرد؛ زیرا در این سامانه، صرافی های مجاز بدون واسطه و دخالت مستقیم سیستم بانکی، ارز را از فروشندگان خارجی تامین می کنند.

تامین ارز به روش مرسوم قدیمی به این گونه بود که درخواست کننده ارز با مراجعه حضوری به بانک، تقاضای ارزی خود را اعلام می کرد. بانک مرکزی که نقش واسطه را داشت از طریق کارگزاری های داخلی و بانک های خارجی، ارز را به فروشندگان خارجی پرداخت کرده و ارز متقاضی را تامین می کرد.

خرید و فروش ارز در سامانه نیما

شما اگر به عنوان یک متقاضی ارز قصد تامین ارز نیمایی دارید، می توانید پس از مراجعه به سامانه جامع تجارت درخواست تامین ارز کنید. این درخواست باید در قسمت سفارشات غیر بانکی ثبت شود. سفارش شما به موجب هماهنگی های لازم بین بانک مرکزی و وزارت صنعت، معدن و تجارت به سیستم نیما منتقل می شود. به این صورت شما به راحتی می توانید ارز مورد نیاز خود را از سامانه نیما تامین نمایید.

همه چیز در مورد ارز نیما و ارز سنا

بازار ارز ایران از سال ۱۳۹۷ با نوسانات بسیار زیادی مواجه شده است. این موضوع موجب ایجاد ۵ نوع نرخ ارز در کشور شده است. در شرایط فعلی ارز بازار آزاد، ارز نیما، ارز سنا، ارز بازار متشکل و ارز دولتی، انواع نرخ ارز در ایران را تشکیل می‌دهند. در همین راستا به دلیل افزایش نرخ ارز، دولت جهت تامین ارز واردات به ویژه برای اقلام اساسی کشور، اقدام به تامین ارز با قیمت بسیار پایین‌تر از ارز بازار آزاد نمود. ارائه ارز دولتی با تمام نکات مثبت خود به علت وجود محدودیت مصارف آن و شکاف عمیق بین این ارز و ارز آزاد، نمی‌توانست پاسخگوی نیاز بازرگانان، شرکت‌های تجاری و واردکنندگان به ویژه شرکت‌های خصوصی باشد. به همین دلیل دولت با همکاری بانک مرکزی سامانه نیما و سامانه سنا را تاسیس و اقدام به عرضه ارز نیما و ارز سنا نمود.

بی شک تاکنون اسامی این دو نوع ارز را شنیده‌اید، اما تعریف ارز نیما چیست؟ ارز سنا چه نوع ارزی است؟ ارز سنا و نیما چه تفاوتی با هم دارند؟ دلار سنا چیست؟ و با دلار نیما چه تفاوتی دارد؟

بررسی ارز آزاد و دولتی

تا کنون بارها با کلماتی نظیر دلار سنا و نیما مواجه شده‌اید. بپیش ارز نیمایی چیست؟ از بررسی دو ارز سنا و نیما، بهتر است با دو مفهوم دیگر در بازار ارز ایران آشنا شویم. در این قسمت به بررسی ارز آزاد و ارز دولتی خواهیم پرداخت.

ارز آزاد با توجه به میزان عرضه و تقاضا و به وسیله صرافان به بازار عرضه و بالاترین قیمت ارز در ایران را به خود اختصاص می‌دهد.

ارز دولتی که گاهی به نام ارز مبادله‌ای نیز شناخته می‌شود، ارزان‌ترین نرخ ارز در بازار ایران است و توسط دولت در مرکز مبادلات ارزی توزیع می‌شود.

اما مصارف ارز دولتی چیست؟ ارز دولتی اغلب برای تحصیل دانشجویان در خارج از کشور، بیماران، سفر‌های دولتی خارجی، کالاهای وارداتی دولتی (اقلام اساسی) و بخشی از واردات بخش خصوصی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در ساختار ارزی جمهوری اسلامی ایران علاوه بر ارز آزاد و ارز دولتی، بانک مرکزی دو نوع ارز دیگر نیز تعریف نموده است. در ادامه به بررسی ارز نیما و ارز سنا خواهیم پرداخت، تا پایان مقاله همراه ما باشید.

ارز نیما چیست و به چه کسانی تعلق می‌گیرد؟

اکنون که با دلار سنا آشنا شدید، بهتر است با دلار نیما آشنا شوید. ارز نیما یا ارز نیمایی، سامانه یکپارچه معاملات ارزی است که توسط بانک مرکزی و جهت تسهیل تامین ارز برای متقاضیان راه اندازی شده است. سامانه نیما یک محیط الکترونیک را برای خریداران و فروشندگان فراهم آورده است که به وسیله آن به راحتی عملیات ارزی خود را به انجام برسانند.

این سامانه در ابتدای سال ۱۳۹۷ و با افزایش تورم، کاهش قیمت پول ملی و به نوعی شکاف بین ارز دولتی و بازار آزاد راه‌ اندازی شد. هدف از راه ‌اندازی سامانه یکپارچه معاملات ارزی، کنترل و حفظ تعادل در بازار ارز و تجارت بین‌الملل و شفافیت ارزی است.

مطابق قانون، سامانه نیما مختص صرافی‌های مجاز بانک مرکزی است و بازرگانان نمی‌توانند در این سامانه ثبت نام کنند. بازرگانان فقط می‌توانند از طریق سامانه جامع تجارت در بستری به نام نیما، با صرافی‌های مجاز بانک مرکزی در تعامل باشند.

لازم به ذکر است که امروزه اغلب ارزهای رایج جهان مشمول قانون ارز نیمایی می‌شوند که این موضوع کمک بسیاری به صادرات و واردات کشور نموده است. اما دلار سنا چیست؟ در قسمت بعد به این پرسش پاسخ خواهیم داد.

دلار سنا چیست و به چه کسانی تعلق می‌گیرد؟

دلار سنا چیست؟ این مهم‌ترین سوال در حوزه سامانه سنا است که در این قسمت به بررسی پاسخ آن خواهیم پرداخت. سامانه نظارت ارزی که به اختصار به نام سنا شناخته می‌شود، در حقیقت سامانه اعلام میانگین قیمت ارز‌های رایج بین ‌الملل نظیر دلار و یورو است. این سامانه که توسط بانک مرکزی راه‌ اندازی شده است، میانگین قیمت ارز صرافی‌ها را نشان می‌دهد و شما می‌توانید دلار سنا و نیما خریداری نمایید.

به طور معمول قیمت ارز موجود در این سامانه پایین‌تر از قیمت ارز در بازار آزاد است. شما می‎‌توانید با مراجعه به سایت www.sanarate.irاز آخرین تغییرات قیمت ارز سنا که به نام ارز صرافی نیز شناخته‌ می‌شود، مطلع شوید.

در این سایت از نرخ دلار سنا گرفته تا یورو، یوان چین، روبل روسیه، دینار عراق، لیر ترکیه و روپیه هند را می‌توانید بررسی کنید. اما ارز سنا به چه کسانی تعلق می‌گیرد؟ به طور کلی ارز سنا و نیما و به طور خاص دلار سنا و نیما برای کنترل بازار و کمک به واردکنندگان و بازرگانان راه‌ اندازی شده است. ارز سنا توسط صرافی‌ها به متقاضیان تعلق می‌گیرد.

مهم‌ترین مزایای سامانه نیما و سنا

سامانه یکپارچه معاملات ارزی و سامانه نظارت ارز علاوه بر فراهم کردن ارز مورد نیاز صادرات و واردات، مزیت‌های بسیار دیگری را نیز برای بازرگانان، تجار و دولت ایران فراهم کرده است.

مهم‌ترین مزایای ارز‌های سامانه نیما و سنا را می‌توان به صورت زیر نام برد:

* امنیت بالا و جلوگیری از سوء استفاده‌های احتمالی

* سازماندهی مبادلات ارزی

* فرآیند کاملا آنلاین

* همکاری با صرافی‌ها و تامین آسان ارز

* توسعه صادرات و واردات شرکت‌های بازرگانی و تجاری

* آگاهی از قیمت لحظه‌ای ارز

* عدم دخالت بانک‌ها به استثناء بانک مرکزی * امکان تعریف معامله و سود و زیان حاصل

تفاوت سامانه نیما و سامانه سنا چیست؟

همانطور که از توضیحات بالا می‌توان پی برد، هر دو سامانه نیما و سنا کارکرد یکسانی دارند. تفاوت این دو سامانه در گستره و محدوده فعالیت آن‌ها است. سامانه سنا خرید و فروش ارز در صرافی‌های قانونی کشور را فراهم می‌کند و سامانه نیما بازار ارز در خارج از کشور را مدیریت می‌کند.

تفاوت ارز نیما و سنا چیست؟

همانطور که گفته شد ارز نیمایی به صادرکنندگان و واردکنندگان جهت انجام تجارت بین‌الملل ارائه می‌شود. در واقع این ارز مبنای قیمت‌گذاری کالاهای وارداتی در بازار است. در حالی که ارز سنا به عموم مردم ارائه و در راستای مصارف ارز نیمایی چیست؟ شخصی مانند مسافرت خارجی یا خرید شخصی، خرید و فروش می‌شود.

نقش ارز نیما در واردات و بورس

مهم‌ترین تاثیر ایجاد سامانه نیما بر بازار ارز را می‌توان شفافیت در نظام ارزی، مدیریت بهتر معاملات و جلوگیری از قاچاق دانست. اما تاثیر این ارز بر واردات کالا و بورس چیست؟

همانطور که گفته شد ارز نیما برای ترمیم و توسعه واردات کالا و برقراری تعادل قیمت‌ها در بازار عرضه می‌شود. در گام اول ارز عرضه شده توسط سامانه نیما نگرانی واردکنندگان و بازرگانان کشور جهت تامین ارز مورد نیاز تجارت بین‌الملل را مرتفع می‌کند.

در حقیقت تجار، بازرگانان و واردکنندگان با مراجعه به سامانه خرید و فروش ارز نیمایی و یا صرافی‌های مجاز می‌توانند جهت خرید این ارز اقدام نمایند.

تاثیر مهم‌ دیگر این ارز متاثر از قیمت مناسب آن است. به طور معمول این نوع ارز قیمت کمتری نسبت به قیمت ارز آزاد و حتی ارز سنایی داشته و این موضوع به واردکنندگان به ویژه واردکنندگان مواد اولیه و ماشین آلات در درآمدزایی و توسعه سود حاصل از واردات کمک می‌کند.

به این دلیل که قیمت‌ بالای ارز در طولانی مدت با افزایش سرسام‌آور قیمت‌ کالاهای خارجی، موجب کاهش تقاضا برای خرید کالاهای خارجی و تلاش در جهت افزایش تولید داخلی خواهد شد.

ارز نیمایی بر بورس کشور نیز تاثیرگذار است. طبق نظر بسیاری از کارشناسان بازار سرمایه، فعالان و تحلیل‌گران بورس ارزش سهام در بازار بورس تحت تاثیر قیمت ارز نوسان دارد.

در توضیح این موضوع می‌توان اینگونه بیان کرد که در شرکت‌ها و برندهای حاضر در بورس به ویژه شرکت‌هایی با درآمد ارزی نوسانات بازار ارز تاثیر مستقیم بر افزایش و یا کاهش ارز سهام دارد.

بازار متشکل ارزی چیست؟

در حال حاضر تعیین نرخ ارز اغلب با توجه به عوامل و شرایط خارجی انجام می‌شود. بازار متشکل ارزی با هدف تعیین نرخ ارز با مکانیزم عرضه و تقاضا در داخل کشور ایجاد شده است.

به این ترتیب مداخله دیگر کشورها در تعیین نرخ ارزها کمتر خواهد شد. در واقع این بازار یک شرکت خصوصی است که کانون صرافان، کانون بانک‌های دولتی، کانون بانک‌های خصوصی و فرابورس سهام‌داران اصلی آن هستند. در حال حاضر عموم مردم و فعالان حوزه ارز می‌توانند با مراجعه به سایت رسمی این بازار به آدرس www.ice.ir از آخرین نرخ ارز بازار متشکل ارزی مطلع و نسبت به انجام معاملات نقدی ارز اقدام نمایند.

شرکت بازرگانی GTG

یکی از رسالت‌های شرکت بازرگانی جی تی جی، توسعه سطح دانش مخاطبین خود به ویژه فعالان عرصه تجارت بین‌الملل است. در همین راستا جی تی جی با بهره‌مندی از دانش و تجربه متخصصین و کارشناسان خود اقدام به ارائه موضوعات مهم و متنوعی در حوزه بازرگانی نموده است. شرکت بازرگانی جی تی جی با ارائه خدمات گمرکی، خرید و تامین کالا، حمل و نقل داخلی و خارجی، خدمات ارزی بازرگانی، بیمه، انبارداری و استریپ و خدمات بازاریابی صادراتی در تمامی حوزه‌های بازرگانی شما را همراهی خواهد نمود.

ارز نیمایی چیست

تا کنون در مجله فرادرس، مقالات و آموزش‌های متنوعی را در موضوع «ارز نیمایی چیست» منتشر کرده ایم. در ادامه برخی از این مقالات مرتبط با این موضوع لیست شده اند. برای مطالعه هر ارز نیمایی چیست؟ مقاله، لطفا روی عنوان آن کلیک کنید.

فارکس یکی از بزرگ‌ترین بازار‌های فرابورسی معاملاتی ارز‌های خارجی به شمار می‌رود. در این مطلب با ساز‌وکار بازار فارکس آشنا می‌شویم و به بررسی مهم‌ترین…

با فرادرس

آموزش‌های ویدئویی فرادرس

همراه شوید

سازمان علمی و آموزشی «فرادرس» (Faradars) از قدیمی‌ترین وب‌سایت‌های یادگیری آنلاین است که توانسته طی بیش از ده سال فعالیت خود بالغ بر ۱۲۰۰۰ ساعت آموزش ویدیویی در قالب فراتر از ۲۰۰۰ عنوان علمی، مهارتی و کاربردی را منتشر کند و به بزرگترین پلتفرم آموزشی ایران مبدل شود. فرادرس با پایبندی به شعار «دانش در دسترس همه، همیشه و همه جا» با همکاری بیش از ۱۸۰۰ مدرس برجسته در زمینه‌های علمی گوناگون از جمله آمار و داده‌کاوی، هوش مصنوعی، برنامه‌نویسی، طراحی و گرافیک کامپیوتری، آموزش‌های دانشگاهی و تخصصی، آموزش نرم‌افزارهای گوناگون، دروس رسمی دبیرستان و پیش دانشگاهی، آموزش‌های دانش‌آموزی و نوجوانان، آموزش زبان‌های خارجی، مهندسی برق، الکترونیک و رباتیک، مهندسی کنترل، مهندسی مکانیک، مهندسی شیمی، مهندسی صنایع، مهندسی معماری و مهندسی عمران توانسته بستری را فراهم کند تا افراد با شرایط مختلف زمانی، مکانی و جسمانی بتوانند با بهره‌گیری از آموزش‌های با کیفیت، به روز و مهارت‌محور همواره به یادگیری بپردازند. شما هم با پیوستن به جمع بزرگ و بالغ بر ۶۰۰ هزار نفری دانشجویان و دانش‌آموزان فرادرس و با بهره‌گیری از آموزش‌های آن، می‌توانید تجربه‌ای متفاوت از علم و مهارت‌آموزی داشته باشید. مشاهده بیشتر

هر گونه بهره‌گیری از مطالب مجله فرادرس به معنی پذیرش شرایط استفاده از آن بوده و کپی بخش یا کل هر کدام از مطالب، تنها با کسب مجوز مکتوب امکان پذیر است.
© فرادرس ۱۴۰۱