حساب سپرده چیست؟

طبق تعریف اقتصادی، این موارد (اسکناس ها و سکه ها و سپرده های کوتاه مدتی) را پول می نامیم.

بیشترین سود سپرده بانک‌ها در سال ۱۴۰۰

در حال حاضر اغلب بانک‌ها حساب سپرده یک‌ساله دارند و تفاوت چندانی در جزئیات و آیتم‌های این سپرده‌ها نیست و امکان واریز وجه هم وجود ندارد.

در جدول زیر بیشترین سود حساب بلند مدت بانک ها را مشاهده می‌کنید؛

نام سپرده	سود	سقف سود	حداقل موجودی
سپرده آینده‌ساز بانک آینده	–	18 ٪	15,000,000 تومان
سپرده بلندمدت بانک اقتصاد نوین	16 ٪	18 ٪	1,000,000 تومان
سپرده بلندمدت بانک توسعه صادرات	16 ٪	18 ٪	1,000,000 تومان
سپرده بلندمدت بانک خاورمیانه	16 ٪	18 ٪	1,000,000 تومان
سپرده بلندمدت بانک دی	16 ٪	18 ٪	1,000,000 تومان
سپرده بلندمدت بانک سامان	16 ٪	19 ٪	1,000,000 تومان
سپرده بلندمدت بانک سرمایه	16 ٪	18 ٪	1,000,000 تومان
سپرده بلندمدت بانک شهر	16 ٪	18 ٪	1,000,000 تومان
سپرده بلندمدت بانک مسکن	16 ٪	18 ٪	1,000,000 تومان
سپرده بلندمدت بانک پارسیان	16 ٪	18 ٪	1,000,000 تومان
سپرده بلندمدت بانک گردشگری	16 ٪	18 ٪	1,000,000 تومان
سپرده بلندمدت موسسه اعتباری کاسپین	15 ٪	–	100,000 تومان
سپرده بلند‌مدت بانک ایران زمین	16 ٪	18 ٪	1,000,000 تومان
سپرده بلند‌مدت بانک تجارت	16 ٪	18 ٪	1,000,000 تومان
سپرده بلند‌مدت بانک توسعه تعاون	16 ٪	18 ٪	1,000,000 تومان
سپرده بلند‌مدت بانک رفاه کارگران	16 ٪	18 ٪	1,000,000 تومان
سپرده بلند‌مدت بانک سپه	16 ٪	18 ٪	1,000,000 تومان
سپرده بلند‌مدت بانک سینا	16 ٪	18 ٪	1,000,000 تومان
سپرده بلند‌مدت بانک صادرات	16 ٪	18 ٪	1,000,000 تومان
سپرده بلند‌مدت بانک صنعت و معدن	16 ٪	18 ٪	1,000,000 تومان
سپرده بلند‌مدت بانک ملت	16 ٪	18 ٪	1,000,000 تومان
سپرده بلند‌مدت بانک ملی	16 ٪	18 ٪	1,000,000 تومان
سپرده بلندمدت بانک پاسارگاد	16 ٪	18 ٪	500,000 تومان
سپرده بلند‌مدت بانک کارآفرین	16 ٪	18 ٪	1,000,000 تومان
سپرده بلند‌مدت بانک کشاورزی	16 ٪	18 ٪	1,000,000 تومان
سپرده بلند‌مدت موسسه اعتباری ملل (عسکریه)	18 ٪	–	1,000,000 تومان
سپرده بلند‌مدت موسسه اعتباری نور	16 ٪	18 ٪	1,000,000 تومان
سپرده بلند‌مدت پست‌بانک	16 ٪	18 ٪	1,000,000 تومان

آیا نظر بانک ها درباره بیشترین سود سپرده عوض می‌شود؟

هیچ بعید نیست که با بهبود شرایط اقتصادی در ادامه سال، بانک‌ها از این تصمیم خود کوتاه بیاییند و برای رقابتی شدن و جذب سرمایه بیشتر، نرخ سود را افزایش دهند. همانطور که هم‌اکنون هم هنوز برخی بانک‌ها سعی می‌کنند امکان رقابت را با تعیین نرخ شکست ایجاد کنند. «رده» این تغییرات را با مراجعه حضوری به بانک‌ها یا گزارش مخاطبانش، دنبال می‌کند و صفحه مربوط به سود سپرده‌های بلندمدت بانک‌ها را به‌روزسانی خواهد کرد.
البته همه این گفته‌ها و نظرها درباره مبالغ معمولی است ولی درصورتی‌که رقم سرمایه‌گذاری شما میلیاردی باشد، می‌توانید با مذاکره با مدیران برخی بانک‌ها و مؤسسات مالی از سود ترکیبی و بیشتری بهره‌مند شوید.

آیا سود سپرده‌های بلندمدت قدیمی تغییر می‌کند؟

این مهم‌ترین سوالی است که این روزها بسیاری را نگران کرده که آیا سپرده‌هایی که به بانک‌های واگذار کرده‌اند، با این تصمیم جدید بانکی محاسبه می‌شوند؟ نکته اینجاست که تصمیم بانک‌ها برای بازگشت به نرخ سودهای کمتر از ۲۰ درصد، عطف‌به‌ماسبق نمی‌شود. سپرده‌های بلندمدت معمولا یکساله هستند و بانک‌ها موظفند تا پایان سال قراردادی‌شان، همان سود قبلی را مبنای پرداخت خود حساب کنند و تنها حساب‌های تازه‌ای که از اول اردیبهشت ۱۴۰۰ به بعد باز می‌شوند، با حساب سپرده چیست؟ نرخ سود سال جدید محاسبه می‌شوند.

‏سپرده‌های بانکی مشمول مالیات می‌شوند؟

امسال در بودجه عمومی کشور به نوعی سال مالیات است و این سوال مطرح می‌شود که شایعه قدیمی تعلق گرفتن مالیات به سپرده‌های بلندمدت بانکی امسال اجرایی می‌شود یا قرار است این شایعه همچنان بالای سر سپرده‌گذاران باشد و هرکس بیشترین سود سپرده بانک را گرفته باید بیشتر مالیات حساب سپرده چیست؟ بدهد؟
رئیس سازمان امور مالیاتی به این دغدغه جواب داده: «مالیات، سیستم بانکی را مجبور به تمکین از اخذ سود ۱۶درصدی از سپرده‌ها کرد. اکنون که نرخ واقعی سود سپرده‌ها منفی است، اخذ مالیات بر سود سپرده‌های بانکی موضوعیت ندارد و سازمان مالیاتی برنامه‌ای در این زمینه ندارد.» وقتی میزان سود بانکی، فاصله بسیاری با نرخ تورم دارد، در واقع افزایش درآمدی رخ نمی‌دهد که سازمان مالیات بخواهد از آن مالیات بگیرد!

نرخ سود گواهی سپرده بانک‌ها چقدر است؟

بانک‌های صادرات، سپه و ملت در کنار افتتاح حساب کوتاه‌مدت و بلندمدت، در حاضر امکان صدور اوراق گواهی سپرده را نیز برای مشتریان خود فراهم کرده‌اند. اوراق گواهی سپرده صادرات با سود 20 درصد و نرخ شکست 10 قبل از شش ماه و 14 ماه بعد از شش ماه و اوراق گواهی سپرده بانک ملت و اوراق گواهی سپرده سپه با سود 18 درصد و نرخ شکست 10 درصد قبل از یک سال، عرضه می‌شوند. نکته مهم اینکه در صورت پر شدن سقف صدور، امکان عرضه اوراق برای مشتریان وجود در شعبات مختلف وجود ندارد.

بانک	سود اوراق	نرخ شکست
صادرات	18	قبل از موعد یک‌ساله نرخ شکست 10 درصد
ملت	18	قبل از موعد یک‌ساله نرخ شکست 10 درصد
سپه	18	قبل از موعد یک‌ساله نرخ شکست 10 درصد

صندوق‌های سرمایه‌گذاری بهتر است یا سپرده‌های بلندمدت؟

زمانی که برای افتتاح سپرده به شعب مختلف بانک‌ها مراجعه می‌کنید و به فکر بیشترین سود سپرده بانک هستید، سرمایه‌گذاری در صندوق‌های سرمایه‌گذاری یکی از پیشنهادهایی است که با آن مواجه می‌شود. صندوق‌های سرمایه‌گذاری بانک‌ها اگرچه سود ثابتی را برای مشتری پیش‌بینی نمی‌کنند اما معمولاً در پرداخت سود ماهیانه رقابت سختی با سود سپرده‌ها دارند و سعی می‌کنند از سقف سود سپرده‌ها سبقت بگیرند!

اوراق بانک مسکن چیست و قیمت آن چقدر است؟

اوراق بانک مسکن یا اوراق تسه درواقع اوراقی هستند که به دارندگان حساب‌های ممتاز بانک مسکن تعلق می‌گیرد و فرد می‌تواند آن‌ها را به فروش برساند. این اوراق در بازار فرابورس منتشر می‌شوند و عرضه کننده آن بانک مسکن و تقاضا کننده هم معمولاً افرادی هستند که در پی دریافت وام مسکن هستند. در این مقاله از اکو ساختمان به توضیح برخی از پرسش‌ها حول محور اوراق بانک مسکن پرداخته شده است.

برای دریافت مطالعه پیش امکان سنجی آنلاین در کمترین زمان به اکوساختمان مراجعه کنید.

اوراق تسه چیست؟

همانطور که در مقدمه نیز به آن اشاره شد اوراق تسه به دارندگان حساب‌های سپرده ممتاز در بانک مسکن تعلق می‌گیرد. اشخاص به ازای سپرده‌گذاری در این حساب‌ها، می‌توانند اوراق گواهی حق تقدم مسکن دریافت کنند و در بازار فرابورس به فروش برسانند. به زبان ساده‌تر با افتتاح حساب سپرده ممتاز بانک مسکن اشخاص صاحب امتیاز وامی می‌شوند که این امتیاز را می‌توانند در قالب اوراق بفروشند.

حساب سپرده ممتاز بانک مسکن

حساب سپرده ممتاز بانک مسکن انواع مختلف دارد و می‌توان انواع حساب ممتاز با سود و حساب ممتاز بدون سود آن را افتتاح کرد. تفاوت انواع حساب‌های ممتاز، در نحوه تخصیص این اوراق به سپرده‌گذار است که بنا به مانده حساب، اولویت‌های شعبه و همچنین درخواست یا عدم درخواست سود متفاوت است؛ بنابراین با افتتاح یکی از انواع این حساب ممتاز می‌توان از اوراق مسکن بهره‌مند شد که یا خود شخص از آن استفاده کرده یا آن را در ساز و کاری قانونی به دیگران می‌فروشد.

ارزش اوراق مس۱۵کن چقدر است؟

ارزش اوراق مسکن به ازای هر برگ از این اوراق به اندازه ۵۰۰ هزار تومان وام است و با توجه به نوسانات بورس هر برگ از این ۵۰۰ هزار تومان وام با قیمت‌های نوسانی به فروش می‌رسند اما تجربه چند سال اخیر نشان داده که قیمت تسه معمولاً از ۱۰ درصد ارزش آن فراتر نمی‌رود (ارزش اوراق مسکن از آذر ماه سال ۹۸ تا خرداد ماه سال ۹۹ به دلیل رشد شاخص بورس تا دو برابر افزایش داشته است). جزئیات حساب ممتاز بانک مسکن را در صفحه مربوط به سپرده ممتاز بانک مسکن و نرخ اوراق را نیز در وب سایت بانک مسکن بررسی کنید.

دامنه نوسان نرخ و مدت اعتبار اوراق تسه چقدر است؟

این پرسش که نرخ اوراق مسکن چقدر نوسان دارد و به چه عواملی وابسته است، برای بسیاری پیش می‌آید. نرخ این اوراق مانند هر اوراق دیگری به میزان عرضه و تقاضا وابسته است؛ ولی بهتر است بدانید به طور معمول نرخ اوراق مسکن قدیمی‌تر به دلیل نزدیکی به سررسید، ارزان‌تر از اوراق حساب سپرده چیست؟ جدید منتشر شده است.

زمان انقضای اوراق مسکن دو سال است که این زمان در برخی از موارد تا شش ماه تمدید می‌شود. به هنگام خرید اوراق تسه باید توجه شود که مدت زمانی که تا انقضای آن باقی است به اندازه‌ای باشد که بتوان از آن استفاده کرد چون در برخی موارد فرایند بانکی در بانک مسکن طولانی شود و اعتبار این برگه‌ها تمام شود. با اتمام زمان اعتبار اوراق مسکن، نماد معاملات آن در بورس متوقف شده و دارنده آن دیگر نمی‌تواند از آن استفاده کند و عملاً هزینه انجام‌شده سوخت خواهد شد. برای تشخیص این‌که اوراق منتشر شده مربوط به چه زمانی‌ است باید به اعدادی که کنار نماد تسه درج می‌شود توجه کرد. رقم اول نشان‌دهنده سال انتشار و دو رقم بعدی نشان‌دهنده ماه انتشار اوراق است.

نرخ سود وام اوراق مسکن و شرایط آن

وامی که اشخاص می‌توانند از محل این اوراق اخذ کنند دارای سود ۱۷٫۵ درصد است که حداکثر زمان بازپرداخت آن ۱۲ سال است. همراه با این وام می‌توان با تهیه ۸۰ برگ اوراق تسه یک وام جعاله ۴۰ میلیون تومانی با همان سود ۱۷٫۵ درصد تهیه کرد که مدت زمان بازپرداخت آن حداکثر ۵ سال است. همچنین سقف این وام برای تهران، شهرهای بالای ۲۰۰ هزار نفر و سایر شهرها متفاوت است که جزئیات و آخرین قیمت آن را در وب سایت بانک مسکن بخش تسهیلات می‌توان مشاهده کرد.

مدت اعتبار اوراق تسه

زمان انقضای اوراق مسکن دو سال است و این زمان در برخی از موارد تا شش ماه تمدید می‌شود. به هنگام خرید اوراق تسه باید توجه داشت که مدت زمانی که تا انقضای آن باقی است به اندازه‌ای باشد که بتوان از آن استفاده کرد چون در برخی موارد پروسه‌های بانکی در بانک مسکن به طول بینجامد و اعتبار این برگه‌ها تمام شود. با اتمام زمان اعتبار اوراق حساب سپرده چیست؟ مسکن، نماد معاملات آن در بورس متوقف شده و دارنده آن دیگر نمی‌تواند از آن استفاده کند و عملاً هزینه انجام‌شده سوخت خواهد شد. برای تشخیص انقضای اوراق منتشر شده باید به اعدادی که کنار نماد تسه درج می‌شود توجه کرد. رقم اول نشان‌دهنده سال انتشار و دو رقم بعدی نشان‌دهنده ماه انتشار اوراق است.

آخرین قیمت اوراق مسکن

قیمت تسه هر روز در حال تغییر است. چون این اوراق در بازار فرابورس عرضه می‌شود و مثل هر نماد معاملاتی دیگر بنا به میزان عرضه و تقاضا، قیمتی متغیر دارد؛ اما قیمت اوراق تسه سال ۹۸ معمولاً حول و حوش ۳۹ هزار تا ۴۲ هزار تومان بوده که با اعلام افزایش سقف وام مسکن ناشی از این اوراق، به حدود ۴۵ هزار تومان هم رسید؛ اما در هر صورت می‌توان برآورد کرد که قیمت اوراق تسه سال ۹۸ بین ۷٫۵ تا ۹٫۵ درصد ارزش وام اوراق در نوسان بوده است. برای اطلاع از قیمت روز اوراق مسکن به وب سایت بانک مسکن مراجعه کنید.

چقدر اوراق تسه باید خرید؟

اشخاص به ازای هر ۵۰۰ هزار تومان وام باید یک ورق تسه تهیه کنند. برای اخذ وامی به ارزش ۱۰۰ میلیون تومان باید ۲۰۰ برگه تسه تهیه کرد. همانطور که در بند پیش هم گفته شد نرخ اوراق مسکن متغیر است و به طور روزانه بر اساس معاملات عرضه و تقاضا تعیین می‌شود.

در تاریخ بهار ۹۹ به یک زوج در شهر تهران ۲۰۰ میلیون تومان وام اوراق مسکن پرداخت می‌شود (به ازای هر کدام از زوجین ۱۰۰ میلیون تومان) که این زوج می‌توانند یک وام جعاله ۴۰ میلیون تومانی هم به آن ضمیمه کنند؛ بنابراین برای گرفتن وام ۲۴۰ میلیون تومانی باید ۴۸۰ ورق تسه تهیه کرد. اگر با توجه به شرایط این روزهای بازار قیمت هر ورق تسه را ۸۰ هزار تومان در نظر بگیریم، برای گرفتن سقف این وام این زوج تهرانی باید معادل ۳۸ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان برای تهیه اوراق مسکن هزینه کنند که البته هزینه کارمزد خرید هم که در ادامه به آن اشاره شده، به آن اضافه خواهد شد.

فرآیند خرید و فروش اوراق مسکن و کارمزد آن

با هدف جلوگیری از سفته‌بازی، اوراق خریداری شده تا دو ماه پس از آن قابلیت فروش ندارند. البته اگر تنها چهار ماه به پایان مدت اعتبار اوراق تسه باقی مانده باشد، چنین محدودیتی وجود ندارد و بلافاصله پس از خرید، می‌توان آن‌ها را معامله کرد.

کارمزدی که برای خرید این اوراق پرداخت می‌شود، ۴۹ صدم درصد و کارمزد فروش این اوراق ۲۴ صدم درصد است. برای مثال برای خرید تعدادی از این اوراق که قیمت آن فرضاً ۱۰ میلیون تومان است باید ۴۹۰ هزار تومان کارمزد به کارگزاری پرداخت شود. پس از تحویل اوراق به بانک مسکن، بقیه مراحل اخذ وام شبیه گرفتن بقیه وام‌های مسکن در بانک مسکن است که جزئیات آن را می‌توان در وب سایت بانک مسکن مشاهد کرد.

مطالب مرتبط: وام مرابحه چیست

سخن آخر

متأسفانه نوساناتی که در بازار مسکن و مصالح ساختمانی رخ داده است. قدرت خرید بسیاری از خریداران و سرمایه گذاران را بسیار کاهش داده است. حالا بازار مسکن به سودآوری گشته نیست و فروش بسیار پایین است. برای اطلاع از مناطق پر سود در زمینه ساخت و ساز نیاز به انجام مطالعات امکان سنجی و پیش امکان سنجی پیش از سرمایه گذاری است. برای این منظور و آگاهی از قیمت مسکن به اکو ساختمان مراجعه کنید.

در این فیلم آموزش ارز دیجیتال به بررسی حساب فاینانس کوینکس یا همان Financial account پرداخته شده و بررسی می شود که چطور با نگهداری ارزهای دیجیتال در این بخش صرافی کوینکس کسب سود کنیم.

ویدیو معرفی بخش Financial در کوینکس و نحوه کسب درآمد از آن

برای دریافت تخفیف 40 درصدی در کارمزد معاملات صرافی کوینکس Coinex در زمان ثبت نام از کد معرف 9nukz استفاده کنید و یا از لینک زیر برای بهره مندی از این تخفیف مستقیما ثبت نام کنید:

اگر وارد حساب کاربری خود در صرافی کوینکس شوید، از منوی Assets می توانید وارد بخش Financial account یا حساب فاینانس کوینکس گردید. در این بخش حساب سپرده چیست؟ تعدادی ارز معرفی شده که اگر کاربر بخواهد از سودی که برای آن در نظر گرفته استفاده کند، می تواند آنها را در حساب خود وارد نماید. سوالات متفاوتی که در بخش Financial در کوینکس پیش می آید از این قرار است که:

• چرا صرافی کوینکس این سود را پرداخت می کند؟
• این سود برای چه مدت زمانی اعتبار دارد؟

در یافتن جواب سوال اول باید به قسمت About Financial وارد شوید. در این قسمت صفحه ای را مشاهده می کنید که در آن توضیح می دهد که Financial در کوینکس چیست. صرافی هایی که معاملات مارجین را پشتیبانی می کنند و بخشی تحت عنوان مارجین در آنها وجود دارد، برای انجام این معامله مقداری وام به تریدر می دهند. صرافی لازم است این نقدینگی را از محلی تامین نماید.

اگر این مورد را با بانک ها مقایسه کنیم، بانک ها برای آنکه بتوانند وام اعطا کنند نقدینگی خود را از محل سپرده مشتریان فراهم می کنند. در واقع تعدادی از افراد در بانک سپرده گذاری می کنند و تعدادی از وام بانکی استفاده می کنند. بانک ها به پشتوانه سپرده های مشتریان که در نزد بانک گذاشته شده می توانند به افراد متقاضی، وام داده و سود دریافت کنند. بانک ها سود دریافتی از وام گیرندگان را بین سپرده گذاران به عنوان سود سپرده تقسیم می کنند.
چنین شرایطی در مورد صرافی های ارز دیجیتال نیز صدق می کند. صرافی هایی که معاملات فیوچرز و مارجین را پشتیبانی می کنند، قسمتی را در صرافی خود در نظر گرفته اند تا نقدینگی ارزها را برای خود تامین کنند. آنها مقداری از سپرده هایشان را به تریدرهایی که خواستار این معاملات پر ریسک هستند، توزیع می کنند تا بتوانند بخشی از سود به دست آمده از طریق تریدها را بین مشتریانی که نقدینگی خود را در اختیار صرافی قرار داده اند، تقسیم نمایند.

صرافی کوینکس در متن معرفی Financial در کوینکس به این موضوع اشاره می کند که 70 درصد سود به دست آمده را بین افرادی که سپرده خود را در اختیار حساب فاینانس کوینکس می گذارند توزیع می کند و 30 درصد بقیه در اختیار صرافی باقی می ماند تا در یک صندوق پوششی قرار دهد.
در پاسخ به سوال دوم باید دید که محاسبه نرخ تخمینی سود سالانه چگونه انجام می شود. برای این منظور روی آیکون کنار سود کلیک می کنیم تا نرخ سودهایی را که در روزهای گذشته در این قسمت بوده است، مشاهده کنیم. در نمودار ظاهر شده، می توان دید که بسته به اینکه چه تعداد از افراد سرمایه خود را در این قسمت به اشتراک گذاشته اند، نرخ سود سالانه تخمینی، کمتر یا بیشتر شده است. صرافی نرخ سود متوسطی را در هفت روز گذشته در نظر می گیرد و اعلام می کند که نرخ سودی که در هفت روز گذشته پرداخت کرده به چه میزان بوده است. به عنوان نمونه اگر هزار دلار در بخش Financial در کوینکس سپرده گذاری کرده باشید می توانید 19 درصد سود دریافت نمایید.
این سود به ارزی که انتخاب می کنید نیز بستگی دارد. برای اتریوم حدود نیم درصد، برای بیت کوین هم نزدیک نیم درصد، و برای تتر حدود 19 درصد می باشد. بسته به اینکه در چه مدت سپرده خود را در این قسمت گذاشته ایم، زمان نیز در مقدار سود تاثیر دارد. پس عدد نرخ سود بر 365 تقسیم می شود و اگر ارز خود را یک روز در این قسمت گذاشته باشید، آن مقدار را دریافت خواهید کرد.
در نمونه عملی مشاهده می کنید که برای سپرده سازی 200 تتر در سی روز، عددی حدود 3 تتر به آن اضافه شده که برابر با 19 درصد نمی باشد.
پس مشخص می شود که این سود روزانه و ماهانه نیست، بلکه سالانه می باشد. ممکن است عدد سودی که صرافی پرداخت می کند صرفه نداشته باشد، چون اگر در ترید حرفه ای باشیم می توانیم عدد سود بیشتری برای خود کسب نماییم. اما زمان هایی که فرصت ترید نداشته باشیم و نخواهیم معامله ای انجام دهیم، و یا نخواهیم پول و ارز خود را وارد ریسک کنیم، می توان وارد بخش Financial در کوینکس شد و از همان سود با مقدار کم استفاده نمود.

جهت وارد کردن ارز به حساب فاینانس کوینکس باید از گزینه ترانسفر استفاده نمود. می توانید مبالغی که در نظر دارید را بین spot و financial انتقال دهید. این عمل قابلیت برگشت پذیری نیز دارد.

برای آشنایی با سایر بخش های صرافی کوینکس می توانید به لینک زیر مراجعه کنید:

پول چیست؟

شاید پرسیدن سوال "پول چیست؟" به نظرتان عجیب بیاید چرا که پول چیزی است که بشر بیش از 2000 سال است که از آن برای مبادلاتش استفاده کرده و آنقدر جزئی از زندگی ما (و اتفاقا یکی از اجزای اصلی زندگی ما) شده که شاید حساب سپرده چیست؟ تا الان به اینکه اصلا پول چیست، فکر نکرده باشید! اما در این مطلب قصد داریم تا مطالبی کلی را در مورد مفهوم پول به شما توضیح دهیم.

پیدایش پول

همانطور که احتمالا میدانید، قبل از اینکه پول به وجود بیاید، بشر معاملاتش را به صورت پایاپای انجام میداد؛ یعنی افراد کالای مازاد خود را با کالایی که نیاز داشتند تعویض می کردند. مشخص است که این روش معامله اصلا روش مناسبی نبود چون تعداد کالاها کم بود و مثلا ممکن بود یک کفاش به گوسفند یک دامدار نیازی نداشته باشد و دامدار برای رفع نیازش به کفش مجبور بود ابتدا گوسفندش را به کالایی که کفاش نیاز داشت تبدیل میکرد و بعد آن را با کفش عوض میکرد.

هرچه تعداد معاملات و جمعیت بیشتر میشد، نیاز به پول هم بیشتر حس میشد تا بالاخره مفهوم پول بین انسان ها ابتدا با استفاده از اشیای گران قیمت و فلزات گرانبها و بعدتر با ضرب سکه و در نهایت با چاپ اسکناس (و این اواخر به وسیله کارت اعتباری) درک شد.

تعریف پول

اینکه بخواهیم به طور دقیق مفهوم پول را توضیح دهیم، مقداری مشکل است. در واقع با مدرن تر شدن اقتصاد، تعریف دقیقی از مفهوم پول وجود ندارد و در نتیجه به جای اینکه پول را تعریف کنیم، بهتر است کارکردهای پول را توضیح دهیم.

کارکردهای پول

پول به صورت کلی، سه کارکرد اساسی دارد:

• واسطه مبادله
• ذخیره ارزش
• واحد شمارش

الف) واسطه مبادله

پول چیزی است که به عنوان واسطه در مبادلات بین افراد جامعه استفاده میشود. یعنی یک دامدار برای خرید کفش، دیگر نیازی نیست که یک دور طولانی بزند تا کالای مورد نظر کفاش را با گوسفندش معاوضه کند و بعد آن را با کفش مبادله کند. با کشف پول، دامدار گوسفند خود را میفروشد و با پول آن کفش میخرد.

مهمترین نکته درباره کارکرد پول این است که افراد جامعه باید یک شی را به عنوان واسطه مبادلات بپذیرند. مثلا یکی از نکاتی که باعث شد بیت کوین بتواند در بازارهای جهانی جا باز کند، همین اقبال و پذیرش عمومی در استفاده از آن به عنوان واسطه مبادلات بود.

ب) ذخیره ارزش

پول را میتوانیم به عنوان یک شی ارزشمند برای مدتی نگهداری کنیم و بعد در صورت نیاز از آن استفاده کنیم. کالاهای زیادی این خاصیت را دارند که میتوانیم با خرید و نگهداری از آن ها، ارزشی را ذخیره کنیم. ممکن است کالاهای سرمایه ای و بادوام، نقش پول را در این مورد بازی کنند اما پول عام ترین و ساده ترین وسیله برای ذخیره ارزش است.

ج) واحد شمارش

پول واحد شمارش است و برای مقایسه ارزش نسبی کالا استفاده میشود.

هر چیزی که بتواند این سه نقش را بازی کند، میتواند به عنوان پول استفاده شود. اما در کنار این سه نقش، هر چیزی که بخواهد نقش پول را بین مردم ایفا کند، نیازمند آن است که شرایط زیر را هم داشته باشد:

1.سبک باشد و امکان جا به جایی مقدار زیادی از آن به راحتی فراهم باشد.

فرض کنید شما 1 میلیون سکه آهنی (به ارزش جمعا 1 میلیون تومان) در اختیار دارید، حمل 20 برگه اسکناس 50 هزارتومانی راحت تر خواهد بود یا 1 میلیون سکه؟

در واقع به دلیل سنگینی و سخت بودن جا به جایی بود که با افزایش جمعیت، انسان ها به جای استفاده از سکه، به اسکناس ها روی آوردند.

2.بادوام باشد و به سادگی از بین نرود.

فرض کنید که در جوامع بدوی که از صدف به عنوان پول استفاده میکردند، زندگی میکردید. اگر کیسه پولتان روی یک سطح سخت می افتاد احتمالا بخش زیادی از پول شما بخاطر این ضربه نابود میشد.

3.توافق جمعی درباره ارزش آن وجود داشته باشد.

بالاتر هم گفتیم که حساب سپرده چیست؟ این مهمترین شرط برای استفاده از یک وسیله به عنوان پول است. مثلا در همان جامعه بدوی که صدف را به عنوان پول استفاده میکردند، احتمالا دلیلشان برای اینکار نایاب و گرانبها بودن این صدف ها بوده است. اما این صدف ها احتمالا در یک شهر ساحلی که مقدار زیادی از همان صدف پیدا میشد، ارزش خاصی نداشتند.

در جوامع مدرن، توافق جمعی با استفاده از وضع قوانین صورت میگیرد. یعنی مثلا آمریکا قانون وضع میکند که واحد پول کشور ما دلار است و مردم باید طبق قانون این واحد پول را بپذیرند.

انواع پول

گفتیم که هرچیزی که بتواند سه کارکرد و سه شرط بالا را داشته باشد، میتواند به عنوان پول استفاده شود. اولین چیزی که در اقتصاد به عنوان پول استفاده میشود، اسکناس و سکه ها هستند. دومین چیز انواع سپرده های کوتاه مدت هستند که مردم در بانک نگهداری میکنند. این سپرده ها هر زمان که نیاز باشد، چه به صورت چک و چه به صورت نقدی قابل استفاده هستند. این سپرده ها اصطلاحا در اقتصاد سپرده دیداری نامیده میشوند.

طبق تعریف اقتصادی، این موارد (اسکناس ها و سکه ها و سپرده های کوتاه مدتی) را پول می نامیم.

شبه پول چیست؟

متغیر دیگری که تا حدی نقش پول را دارد، موجودی حساب مردم در حساب های پس انداز مدت دار است. این حساب ها اصولا امکان برداشت آنی وجه را ندارند. بخاطر اینکه حساب های بلندمدتی سیالیت کمی دارند و امکان تبدیل آنی آنها به وجه نقد نیست، در اقتصاد به آنها شبه پول میگوییم.

سیالیت در اقتصاد به چه معناست؟

در اقتصاد به امکان سریع خرج شدن یک دارایی، سیالیت گفته میشود. این تعریف شبیه تعریف نقدشوندگی یک دارایی است ولی با آن فرق میکند. نقدشوندگی به امکان تبدیل یک دارایی به وجه نقد گفته میشود ولی سیالیت به امکان سریع خرج شدن آن میگوییم.

پول نقد و حساب کوتاه مدتی، حداکثر سیالیت را دارد و حساب های بلندمدتی، سیالیت کمتری را دارند.

نقدینگی چیست؟

به مجموع آن چیزی که از پول و شبه پول گفتیم، نقدینگی میگویند.

ایجاد پول در اقتصاد چگونه اتفاق می افتد؟

همانطور که گفتیم پول شامل اسکناس (و سکه) و حساب های کوتاه مدتی بانکی است. بانک مرکزی هر کشور وظیفه چاپ اسکناس (خلق پول مورد اول) را دارد. باقی بانک های کشور (مثل بانک ملی، ملت، صادرات و. ) وظیفه ایجاد حساب ها را دارند که همان نوع دوم پول است.

نکته: به جز بانک مرکزی، به دیگر بانک های کشور در اقتصاد بانک تجاری گفته میشود.

در ادامه میخواهیم ببینیم که فرآیند خلق پول چگونه اتفاق می افتد.

بانک های تجاری سهم بزرگی در خلق پول دارند با اینکه به صورت مستقیم اسکناس چاپ نمیکنند. برای اینکه نشان دهیم نقش بانک های تجاری در اقتصاد و خلق پول چگونه است، باید مقداری در تاریخ به عقب برگردیم.

فرض کنید در یک شهر یک نفر امین و ریش سفید آن شهر باشد و مردم سکه هایشان را نزد او حساب سپرده چیست؟ به امانت بگذارند. آن شخص با هر عدد سکه که از افراد میگیرد، یک کاغذ به آنها تحویل میدهد که در آن نوشته شده است که این کاغذ (که اسمش را حواله میگذاریم) برابر یک سکه است. یعنی پشتوانه این کاغذ، آن یک سکه ای است که شخص امانت دار تحویل گرفته است.

حالا چون در این شهر این فرد به امانت داری مشهور است، تمامی افراد شهر او را قبول دارند. حواله ی هر سکه که دست افراد است به جای خود سکه ها واسطه مبادله میشود، یعنی به جای اینکه دامدار سکه خود را از امین بگیرد و به کفاش بدهد و دوباره کفاش سکه را به امین تحویل دهد، دامدار حواله سکه را به کفاش میدهد و کفاش اگر به سکه نیاز داشت، میتواند پیش امانت دار رفته و سکه را از او بگیرد.

این مثال نشان میدهد که اشخاص به جای اینکه به سکه نیازی داشته باشند، با همان حواله، معاملات خود را انجام میدهند. حالا امانت دار که مثلا 1000 سکه در اختیار دارد، بر اساس تجربه به این نتیجه می رسد که برای پشتوانه حواله ها به بیشتر از 100 سکه از این 1000 عدد نیازی نیست. یعنی کلا ممکن است 100 نفر به او مراجعه کنند، حواله را تحویل دهند و سکه را بگیرند و باقی افراد با همان حواله کار خود را انجام میدهند. پس یعنی عملا به 900 سکه دیگر نیازی نخواهد بود.

شخص امانت دار با وام دادن این 900 سکه به افراد و تحویل حواله های جدید به جای سکه، باعث میشود تعداد حواله ها در شهر زیاد با اینکه تعداد سکه های نزد امانت دار ثابت و همان 1000 عدد است.

حالا با این 900 حواله جدید هم، امانت دار به همان روش عمل میکند و 90 سکه (10% از کل) را به عنوان پشتوانه شناسایی میکند و 810 سکه را با حواله جدید وام میدهد و.

امانت دار اینکار را تا جایی اجازه دارد جلو ببرد که جمع همه پشتوانه هایی که شناسایی کرده بود، به عدد 1000 برسد.

این مثال کارکرد بانک های تجاری را به زبان ساده به ما نشان میدهد.

ضریب موثر و ضریب فزاینده

بعد از اینکه با کارکرد بانک تجاری آشنا حساب سپرده چیست؟ شدید، میتوانیم درباره دو اصطلاح اقتصادی صحبت کنیم:

• در علم اقتصاد به تعداد دفعاتی که از یک دارایی میتوانیم بدهی شناسایی کنیم و آن را وام بدهیم، ضریب موثر میگوییم. یعنی چند دور امانت دار اجازه ایجاد حواله جدید را دارد تا زمانی که جمع پشتوانه ها به عدد 1000 سکه برسد. مثلا ممکن است بعد از 5 بار اینکار را انجام دادن، جمع پشتوانه ها به عدد 1000 برسد، پس ضریب موثر عدد 5 خواهد بود.

در اقتصاد مدرن، ضریب موثر چیزی بین اعداد 7 – 13 است.

• در این فرآیندی که توضیح دادیم، نهایتا امانت دار به جایی میرسد که 1000 سکه دارد اما مثلا به اندازه 7000 سکه حواله ایجاد کرده، که یعنی 7 برابر دارایی پشتوانه ای خود، ایجاد بدهی کرده است. به عدد 7 در اقتصاد، ضریب فزاینده می گوییم.

نقش بانک مرکزی و بانک های تجاری در پول

همانطور که گفتیم عملکرد بانک های تجاری مثل همان امانت دار است. بانک مرکزی هم وظیفه دارد بانک های تجاری را کنترل و روی آنها نظارت کند. علاوه بر این، بانک مرکزی باید سیاست های پولی را طراحی و اجرا کند. در واقع وظیفه اصلی بانک مرکزی این است که مشخص کند چه مقدار پول برای اقتصاد بهینه است و بعد از آن سیاستی را طراحی کند که این مقدار پول ایجاد شود.

بانک های تجاری موظف هستند بخشی از سپرده مردم را در بانک مرکزی پس انداز کنند. این سپرده که در اقتصاد حساب سپرده چیست؟ سپرده قانونی نامیده میشود، همان پشتوانه ای است که در مثال شخص امانت دار توضیح دادیم. بانک مرکزی توانایی کم یا زیاد کردن این سپرده را دارد. در مثالی که زدیم، امانت دار 10% از سکه ها را به عنوان پشتوانه (یا همان سپرده قانونی) لحاظ میکرد. اگر بانک مرکزی به این نتیجه برسد که پول باید کمتر شود، این مقدار را مثلا از 10 درصد به 20 درصد تغییر میدهد. احتمالا واضح است که اگر بانک ها مجبور باشند 20% از حساب مردم را به عنوان سپرده قانونی، به بانک مرکزی بدهند، کمتر میتوانند وام بدهند و در نتیجه پول کمتری خلق میشود.

اگر بانک مرکزی بخواهد پول زیاد شود، بطور برعکس، اعلام میکند که مثلا به جای 10% سپرده قانونی، بانک ها باید 5% سپرده داشته باشند.

به این مفهوم در اقتصاد عرضه پول و سیاست انبساط یا انقباض پولی میگوییم.

تاثیرات بانک ها و مردم برروی حجم پول

الف) تاثیر بانک مرکزی

بانک مرکزی از سه روش زیر روی خلق پول اثر گذار است:

• تغییر اقلام پایه پولی (همان زیاد و کم شدن منابعی که دست بانک های تجاری است)
• تغییر نرخ سپرده های قانونی بانک ها (همان پشتوانه ها)
• انجام عملیات بازار باز

ب) بانک های تجاری

بانک های تجاری از دو روش زیر روی خلق پول اثر گذارند:

• خودداری کردن از وام دادن به مشتریان
• سپرده کردن سرمایه مردم بیشتر از میزان سپرده قانونی نزد بانک مرکزی

ج) مردم

مردم هم در صورتی که پول خود را وارد سیستم بانکی نکنند، روی این چرخه تاثیر خواهند داشت.

ارزش پول چیست و چگونه محاسبه میشود؟

این مبحث مقداری پیچیده است. به زبان ساده، همانطور که خودتان هم درک کرده اید، در گذر زمان، ارزش پول عوض می شود. یعنی با اینکه یک برگه اسکناس 1000 تومانی، در دهه 60 همان جنس و رنگ و جوهر و. را برای چاپ لازم داشت که اسکناس های 1000 تومانی امروز لازم دارند، اما ارزش این اسکناس در گذر این حدودا 40 سال فرق کرده است. به این موضوع ارزش زمانی پول میگوییم.

اصلی ترین دلیل کاهش ارزش پول در گذر زمان، تورم است. تورم باعث میشود که قدرت خرید افراد کم شود و سطح عمومی قیمت ها بالا برود با اینکه برگه اسکناس 1000 تومانی تغییری نمیکند. یعنی در طول زمان این اسکناس از 1000 تومان به 2000 تومان و بعد به 5000 تومان تغییر نمیکند.

بر اساس یکسری فرمول میتوانیم ارزش آتی ریال (ارزش زمانی پول در آینده) و ارزش فعلی آن را محاسبه کنیم. این کار را با مشخص کردن نرخ تنزیل انجام میدهیم. بعد از اینکه نرخ تنزیل را محاسبه کردیم، از فرمول زیر میتوانیم ارزش آتی هر ریال را مشخص کنیم:

سال^ (نرخ تنزیل + 1 ) / ارزش آتی ریال = ارزش فعلی ریال

به عنوان مثال بعد از محاسبات انجام شده، به این نتیجه می رسید که نرخ تنزیل برابر 10 درصد یا 0.1 است. فرض کنید که شما انتظار دریافت 1000 تومان در پایان سال (12 ماه بعد) را دارید. با فرض نرخ تنـزیل 10%، 1000 تومانی که قرار هست در یک سال بعد دریافت کنید، امروز برابر 909 تومان خواهد بود ([1+0.1] /1000) که به این مبلغ، ارزش فعلی گفته می‌شود.

به همین ترتیب اگر شما انتظار داشته باشید تا 1000 تومان را در عرض دو سال دریافت کنید، ارزش فعلی آن 826 تومان خواهد بود.

جمع بندی

در این مقاله با مفهوم پول و کارکردهای آن آشنا شدیم. همچنین الزاماتی را که یک شیء باید به عنوان پول داشته باشد، بیان کردیم. همینطور به نقش بانک های مرکزی و تجاری و مردم نیز در پول اشاره شد. همچنین در نهایت ارزش فعلی و آتی پول نیز در این مطلب تعریف شدند. در مورد بسیاری از مفاهیم و موضوعاتی که در این مقاله به آنها پرداخته شد (مانند نرخ تنزیل)، احتمالا بتوان هر یک را در مقاله ای جداگانه به صورت مفصل تر بررسی کرد اما در این مطلب برای آشنایی کلی شما با مفهوم پول سعی در بیان مطالب به صورت کلی و مختصر و مفید داشتیم.

حسابداری سرمایه گذاری و سپرده های کوتاه مدت و بلند مدت

در این آموزش از مجموعه آموزش های شناخت جامع حسابها در حسابداری ، با حساب سرمایه گذاری کوتاه مدت ، حساب سپرده سرمایه گذاری کوتاه مدت و بلند مدت و ماهیت هر یک آشنا خواهید شد.

حسابداری سرمایه گذاری و سپرده های کوتاه مدت و بلند مدت

در این آموزش از مجموعه آموزش های شناخت جامع حسابها در حسابداری ، با حساب سرمایه گذاری کوتاه مدت ، حساب سپرده سرمایه گذاری کوتاه مدت و بلند مدت و ماهیت هر یک آشنا خواهید شد.

حسابداری سرمایه گذاری و سپرده های کوتاه مدت و بلند مدت

در این آموزش از مجموعه آموزش های شناخت جامع حسابها در حسابداری ، با حساب سرمایه گذاری کوتاه مدت ، حساب سپرده چیست؟ حساب سپرده سرمایه گذاری کوتاه مدت و بلند مدت و ماهیت هر یک آشنا خواهید شد.

حسابها و سپرده های سرمایه گذاری کوتاه مدت و بلند مدت و ماهیت آنها

حساب سرمایه گذاری کوتاه مدت

این دسته شامل سرمایه گذاری سریع المعامله و سرمایه گذاری در سهام اوراق مشارکت یکساله (که به قصد نگهداری برای بیش از یک سال تحصیل نشده اند) حساب سپرده چیست؟ سایر شرکت ها می باشند.

به عبارتی هر نوع سرمایه گذاری که به آسانی قابلیت نقد شوندگی داشته و به قصد نگهداری برای بیش از یک سال تحصیل ایجاد نشده باشد سرمایه گذاری کوتاه مدت می باشد.

از موارد مربوط به این حساب، سرمایه گذاری در سهام و اوراق مشارکت سایر شرکت ها به صورت کوتاه مدت و یا ایجاد سپرده سرمایه گذاری کوتاه مدت بانکی است. حساب سرمایه گذاری نیز دارای ماهیت بدهکار است.

حساب سپرده های سرمایه گذاری کوتاه مدت

یکی دیگر حسابهای دارایی ها، سپرده های بانکی است. در بسیاری از موارد، اغلب به عنوان پشتیبان یک حساب جاری، یک حساب دیگر تحت عنوان حساب سپرده بانکی ایجاد می شود که به این حساب سود نیز تعلق خواهد گرفت.

در این حالت، بر اساس مبلغ این موجودی این حساب سپرده، و بر اساس نرخ معینی، سود تعلق خواهد گرفت که می توان آن را تحت عنوان درآمد مالی ثبت نمود.

اگر این حساب ها دارای سررسید کوتاه مدت باشند، در دارایی های کوتاه مدت و در غیر این صورت در دارایی های بلند مدت دسته بندی خواهند شد.

حساب سرمایه گذاری های بلند مدت

سرمایه گذاری های بلند مدت به طبقه ای از سرمایه گذاری ها که به قصد استفاده مستمر در فعالیتهای تجاری نگهداری می شوند گفته می شود. یک سرمایه گذاری زمانی به عنوان دارایی غیر جاری طبقه بندی می شود که قصد نگهداری آن برای مدت طولانی به وضوع قابل اثبات باشد یا آنکه توانایی واگذاری آن توسط سرمایه گذار محدودیت هایی داشته باشد.

تفکیک سرمایه گذاری به کوتاه مدت و بلند مدت به قصد مدیریت بستگی دارد؛ اگر مدیریت قصد داشته باشد که سرمایه گذاری را بطور موقت نگهداری کند، در دسته دارایی های جاری طبقه بندی می شود و در غیر این صورت در دسته دارایی های بلند مدت طبقه بندی خواهد شد.