مفهوم سهام شناور آزاد

بهترین مقدار سهام شناور آزاد چقدر است؟

ایران فاینانس

هرچند تعريف مشخص، دقيق و يكساني از سهام شناور آزاد و نحوه محاسبه آن در دنيا ارائه نشده است، اما قانونگذاران بورس‌هاي مختلف آن بخش از سهام هر شركتي را سهام شناور آزاد مي‌دانند كه احتمال بيشتري براي حضور در فرآيند معاملات داشته باشد. چون در واقع عرضه و تقاضاي اين بخش از سهام است كه قيمت سهام شركت را تعيين نموده و قابليت نقدشوندگي سهام را نشان مي‌دهد و سهام بلوكه شده به دليل عدم حضور در فرآيند عرضه و تقاضاي روزانه در نوسانات قيمت سهام تاثيري ندارد.موسسه مورگان استانلي‌ (Morgan Stanlety Capital International Inc) كه يك موسسه بين‌المللي در زمينه تعيين شاخص مي‌باشد، سهام شناور آزاد را به شكل زير تعريف نموده است :

« نسبتي از سهام يك شركت كه در بازار قابل معامله بوده و با اهداف مديريتي توسط سهامداران استراتژيك نگهداري نشود».بنابر اين در يك تقسيم‌بندي كلي سهامداران به دو دسته تقسيم مي‌شوند :
الف) سهامداران استراتژيك: سهامداراني كه معمولا با اهداف مديريتي و بلندمدت در سهام شركت‌ها سرمايه‌گذاري نموده و سهام متعلق به آنها جزو سهام شناور آزاد محاسبه نمي‌شود. معمولا اين سهامداران عبارتند از: دولت، شركت‌هاي وابسته به دولت، صندوق‌هاي سرمايه‌گذاري دولتي، مديران و اعضا، هيات مديره شركت و بستگان آنها، موسسين شركت، كاركنان شركت (كه به آنها سهام وكالتي غيرقابل فروش اعطا شده باشد.) و مفهوم سهام شناور آزاد شركت‌هاي زيرمجموعه (در صورتي كه سهام شركت اصلي را خريداري نموده باشند .)
ب) سهامداران غيراستراتژيك: سهامداراني كه هدف اصلي آنها از خريد و فروش سهام كسب سود بوده و اهداف مديريتي از خريد سهام يك شركت نداشته باشند. معمولا اين سهامداران عبارتند از: اشخاص حقيقي، صندوق‌هاي سرمايه‌گذاري، صندوق‌هاي سرمايه‌گذاري مشترك، صندوق‌هاي بازنشستگي، شركت‌هاي بيمه، صندوق‌هاي تامين اجتماعي و. درصد سهام شناور آزاد هر شركت براساس اطلاعات موجود در تركيب سهامداران در آخرين مجمع عمومي ساليانه محاسبه مي‌گردد و در طول سال تغييرات ساختار مالكيت آن با اطلاعات زير تعديل مي‌شود :

( 1 عرضه عمومي سهام جديد‌ الانتشار به عنوان سهام شناور آزاد و عرضه اختصاصي اين سهام به عنوان سهام استراتژيك تلقي مي‌گردد .

( 2 تغييرات در هيات مديره يا مديراني كه سهامدار هستند .

( 3 به فروش رسيدن سهام متعلق به سهامداران استراتژيك از طريق عرضه عمومي‌

( 4 در صورت وجود سهام خزانه اين سهام به عنوان سهام استراتژيك در نظر گرفته مي‌شود .

در بيشتر بورس‌هاي دنيا سعي مي‌گردد تا با استفاده از مفهوم سهام شناور آزاد شاخص‌ها را به گونه‌اي تعريف كنند كه عملكرد بازار به شكل بهتري نشان داده شود اين شاخص‌ها با عنوان شاخص تعديل يافته با سهام شناور آزاد (Free Float Adjusted index) ناميده مي‌شوند و به عنوان مثال از شاخص‌ تعديل شده شركت مورگان در بيش از 49 كشور استفاده مي‌گردد .

در محاسبه اين شاخص‌ها شركت‌هايي كه درصد كمتري از سهام آنها به صورت شناور آزاد باشد، وزن كمتري خواهند داشت. به اين ترتيب، شاخص به شكل واقعي‌تري رشد يا كاهش ارزش سبد سهامداران انفرادي را نشان خواهد داد. به عبارت ديگر، مي‌توان گفت كه شاخص تعديل شده با سهام شناور آزاد معيار بهتري براي سنجش دارايي‌هاي قابل سرمايه‌گذاري در يك مفهوم سهام شناور آزاد بورس است .

اما به نظر مي‌رسد در بورس اوراق بهادار تهران برداشت متفاوتي از سهام شناور آزاد شده است و با تعريف حجم مبنا سعي بر آن است كه از آن به عنوان يك «ابزار كنترلي» استفاده گردد .

بر اين اساس، در صورتي كه سهام يك شركت اجازه تغيير قيمت 5 درصدي را خواهد داشت كه حداقل 8 ده هزارم سهام آن در يك روز معامله شود. هدف از اعمال اين شرايط اينگونه عنوان مي‌شود كه دليلي براي رشد قيمت سهام شركت‌هايي كه درصد بالايي از سهام آنها بلوكه شده، وجود ندارد، زيرا اين امكان وجود دارد كه با معامله تعداد اندكي از سهام يك شركت قيمت آن تغيير كرده و به دليل سرمايه زياد و وزن بالا در شاخص، موجب ايجاد نوسان در شاخص شود در حالي كه واقعا ثروت سهامداران اين نوسانات را نداشته است. به همين دليل، با اعمال حجم مبنا سعي مي‌شود به شركت‌هايي اجازه تغيير قيمت داده شود كه درصد بالاتري از سهام آنها به صورت شناور آزاد بوده و احتمال بيشتري براي رسيدن به حجم مبنا و تغيير قيمت ( مثبت يا منفي) داشته باشند .

اما واكنش بازار به اين قوانين با اهداف قانون‌گذاران متفاوت بوده است، زيرا تنها در صورتي كه حتي يك درصد از سهام شركتي به صورت سهام شناور آزاد باشد، مي‌توان چندين برابر حجم مبنا در يك روز بر روي آن معامله انجام داد. بنابراين تمام شركت‌هاي پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران به اندازه كافي سهام شناور آزاد دارند كه بتوانند تغيير قيمت داشته باشند .

طبيعي است كه بازار نسبت به درصد سهام شناور آزاد شركت‌ها بي‌تفاوت بوده و در عوض به دنبال سهامي مي‌گردد كه با نقدينگي كمتري بتواند حجم مبناي يك سهم را كامل كرده و از نوسان قيمت آن سود بيشتري داشته باشد. در چنين شرايطي بازار بر خلاف اينكه به دنبال خريد سهام شركت‌هايي با درصد شناور آزاد بالاتر باشد بيشتر به دنبال سهام شركت‌هايي است كه ارزش بازار پايين‌تري دارند .

به اين ترتيب سهامداران اقدام به فروش سهام شركت‌هاي بزرگ‌تر نموده و براي خريد سهام شركت‌هاي كوچك‌تر در صف انتظار مي‌ايستند و براي خريد سهام اين نوع شركت‌ها با يكديگر رقابت مي‌كنند و اين رقابت منجر به افزايش شديد قيمت سهام شركت‌هاي كوچك مي‌گردد .

اين وضعيت براي شركت‌هايي كه ارزش بازار بالايي دارند به دليل عرضه زياد سهام به گونه‌اي است كه با تعديل مثبت سود در بازار با كاهش قيمت مواجه مي‌شوند .

ادامه اين روند به تصميم‌گيري غيرمنطقي سهامداران دامن زده و در طول زمان آن را به عنوان يك باور عمومي تبديل مي‌نمايد كه «در بازار بورس اوراق بهادار تهران تصميم‌گيري بر مبناي تحليلگري مالي بي‌نتيجه است». در حالي كه اين نوع از رفتارها و تصميم‌گيري‌ها تنها نتيجه واكنش سهامداران به قوانين و رويه‌هاي وضع شده مي‌باشد .

از آنجا که مدیران آینده بیشتر به وبلاگی برای داوطلبان کارشناسی ارشد مدیریت اختصاص یافته بود ، به یاری خدا بمنظور جلوگیری از عدم تجانس مطالب و پرداختن بیشتر به هر دو حوزه ، وبلاگ ایران فاینانس را با هدف پرداختن به ادبیات مالی و مباحث کاملا دانشگاهی متناسب با بازار پول و سرمایه کشور در حوزه تحلیل مالی ، ابزارهای فاینانس و سرمایه گذاری و مقالات این حوزه راه اندازی نمودم.
بدیهی است تلاش می شود با بهره گیری از غنی ترین منابع علمی در حوزه مدیریت مالی و سرمایه گذاری تازگی مطالب و جذابیت وبلاگ برای فرهیختگان مالی و اقتصادی کشور حفظ گردد.
یاری همه سروران ارجمند و دوستان فاضلم را برای غنا بخشی هر چه بیشتر به مطالب وبلاگ خواستارم.
روح اله صمدی، کارشناس ارشد مدیریت مالی دانشگاه شهید بهشتی

سهام شناور چیست؟

سهام شناور (Floating Stock) یا سهام شناور آزاد، تعداد سهام موجود برای داد و ستد یک سهام خاص است. سهام شناور با تفریق سهام خاص مربوط به چند شخص یا سهام عمده و راهبردی (Closely-held Shares) و سهام غیر قابل معامله (Restricted Stock) از کل سهام منتشر شده (Outstanding Shares) یک شرکت محاسبه می‌شود. سهام راهبردی آن بخش از سهامی است که متعلق به خودی‌ها، سهامداران عمده و کارمندان آن شرکت است و سهام غیر قابل معامله نیز به سهامی اطلاق می شود که به دلیل مفهوم سهام شناور آزاد مفهوم سهام شناور آزاد محدودیت موقت مانند دوره توقف به دلیل عرضه اولیه نمی‌توان آن را معامله کرد.

این مقاله در تاریخ ۱۳۹۹/۰۶/۱۱ به روز رسانی شده است

پس سهام شناور آزاد بخشی از سهام یک شرکت است که دارندگان آن، آماده عرضه و فروش این نوع از سهام هستند و قصد ندارند با حفظ آن قسمت از سهام، در مدیریت شرکت مشارکت کنند و انتظار می‌رود، در آینده نزدیک، قابل معامله باشد

یک شرکت ممکن است دارای تعداد زیادی سهام منتشر شده باشد، اما تعداد محدودی سهام شناور داشته باشد. به عنوان مثال، فرض کنید یک شرکت ۵۰ میلیون سهم منتشر شده دارد که از آن مقدار، به سایر موسسات ۳۵ میلیون سهم، مدیریت و خودی‌ها ۵ میلیون و به طرح مالکیت سهام کارمندان نیز ۲ میلیون سهم اختصاص یافته باشد. بنابراین سهام شناور تنها ۸ میلیون سهم (۵۰ میلیون منهای ۴۲ میلیون) یا ۱۶ درصد از کل سهام منتشره است.

مثالی از سهام شناور

در آوریل سال ۲۰۱۹، شرکت جنرال الکتریک (GE) تعداد ۸٫۷۱ میلیارد سهم منتشره داشته است. از این تعداد، ۰٫۱۶ درصد متعلق به خودی‌ها بوده است. مقدار ۵۸٫۶۴ درصد نیز در مالکیت مؤسسات بزرگ بوده است. بنابراین، در کل ۵۸.۸ درصد (۵٫۱۲ میلیارد سهم) برای معامله عموم در دسترس نیست. در نتیجه، سهام شناور جنرال الکتریک ۳٫۵۹ میلیارد سهم (۸٫۷۱ منهای ۵٫۱۲) بوده است.

نقش سهام شناور در سرمایه گذاری

میزان سهام شناور یک شرکت ممکن است با گذشت زمان افزایش یا کاهش پیدا کند. این امر به این دلیل رخ می‌دهد که شرکت‌ها می‌توانند برای جذب سرمایه بیشتر سهام بیشتری بفروشند یا ممکن است سهام راهبردی و سهام غیر قابل معامله در دسترس قرار گیرند. در طرف مقابل، خرید سهام توسط شرکت باعث کاهش تعداد سهام منتشره می‌شود و در نتیجه، درصد سهام شناور نسبت به سهام منتشره کاهش می‌یابد.

شناوری سهام یک شرکت پارامتر مهمی برای سرمایه‌گذاران است، زیرا مشخص می‌کند که چه تعداد از سهام برای معامله توسط عموم سرمایه‌گذاران در دسترس است. شرکت‌ها مسئولیتی در قبال نحوه داد و ستد سهام شناور توسط مردم ندارند و این موضوع به عملکرد بازار ثانویه بر می‌گردد. بنابراین، خرید سهام، فروش آن یا حتی استقراض آن توسط سرمایه‌گذاران، بر شناوری سهم تأثیر نمی‌گذارد، زیرا این موارد تغییر تعداد سهام موجود برای معامله را نشان نمی‌دهد و صرفاً نمایانگر بازتوزیع آن است. به همین ترتیب، اختیار معامله یک سهم، تأثیری در شناوری آن نخواهد داشت.

دو مبحثی مفهوم سهام شناور آزاد که در بخش سهام شناور مطرح می‌شود نخست از یک طرف وقتی که سهام شناور یک شرکت کم باشد در ریزش از امنیت بیشتری برخوردار است، اما از طرف دیگر در حقیقت اگر سهام شناور یک شرکت زیاد باشد نشان دهنده قدرت نقدشوندگی آن شرکت است، همچنین باید تاکید کرد شرکتی که دارای سهام شناور بیشتری است ، عمق معاملات آن شرکت نسبت به سایر شرکت‌های سرمایه‌گذار بیشتر است.

در بازار‌های جهانی اگر سهام شناور یک شرکت از ۲۵ درصد کمتر باشد عملا آن را از بازار بورس بیرون می‌کنند. استدلال این بورس‌ها برای حذف این شرکت‌ها این است که اگر شرکتی تمایلی به عرضه ۲۵ درصد از سهام خود برای عرضه در بورس و به مردم ندارد دلیلی برای حضور در بورس برای آن وجو ندارد. در کشور ما حداقل سهام شناور یک شرکت باید ۵ درصد باشد، اما بهترین حالت برای خرید سهام یک شرکت بهتر آن است که سهام شناور آن حداکثر ۲۵ درصد باشد که در روز‌های مثبت قابل خرید باشد و هم در روز‌های منفی که هیجان سهام‌داران برای فروش افزایش می‌یابد آسیب زیاد به بازار بورس نرساند.

رابطه میزان شناوری و حباب قیمتی چیست؟

ارتباط نزدیکی بین سهام شناور آزاد شرکت و حباب قیمتی وجود دارد. در حالت کلی می توانیم موارد زیر را به صورت فهرست وار ارائه نماییم:

1. شرکت‌های با سرمایه پایین، پتانسیل بالایی برای رشد قیمتی در آینده دارند ولی میزان ریسک این شرکت‌ها نیز بالا است
2. شناوری کم معمولاً مانعی برای تجارت فعال است. این عدم فعال بودن تجاری، ورود و خروج از سهام‌هایی با شناوری کم را دشوار می‌کند.
3. یکی از مواردی که شرکت‌های کوچک با سهام شناور کم با آن مواجه هستند، این است مفهوم سهام شناور آزاد که افراد با سرمایه کم می‌توانند روند سهم را تغییر دهند و سهامداران خرد را دچار اشتباه کنند. این کار دست سفته‌بازان را برای سودجویی باز می‌کند. اما در مقابل، قیمت سهام شرکت‌هایی با شناوری بالا را نمی‌توان به سادگی تغییر داد و دچار نوسان کرد.
4. نکته دیگر این است که تغییر قیمت سهام با شناوری کم ساده‌تر است. زیرا چنین سهامی که تعداد سهم شناور کمتری دارد، عرضه‌اش هم کمتر است و با سرمایه کم می‌توان برای آن صف خرید ایجاد کرد.

نقش سهام شناور در عمق بخشیدن به بازار

یکی از روشهایی که میتوان بورس را از لحاظ قیمت سهام و ارزش بازار متعادل کرد و شرکتها بیشتر توسط مردم مدیریت شود و سرمایه های عموم از طریق بورس بیشتر وارد صنایع و صرف رونق آنها شود افزایش درصد شناور و قابل معامله سهام شرکتها است. افزایش سهام شناور یکی از راههای مشارکت بیشتر سهامدار خرد در سرمایه گذاری مستقیم و امکان مدیریت در امور شرکت میتواند باشد. چیزی شبیه عرضه اولیه منتهی برای شرکتهایی که از قبل در بورس بودند. پس مراحل اداری راحتتری دارد و چون شناخته شده اند قیمت گذاری سهام آنها هم دقیقتر از عرضه اولیه است

چگونه درصد سهام شناور را تشخیص دهیم؟

میزان سهام شناور آزاد شرکت‌های بورسی، توسط سازمان بورس تعیین شده و در سایت مديريت فناوری بورس تهران در پنجره مربوط به هر نماد درج شده و قابل مشاهده است.

برای مثال، سهام شناور نماد «شتران» ۹ درصد است

در صورتی که در پنجره مربوطه شناوری سهم ذکر نشده باشد میتوانید با جمع زدن سهام سهامدارن عمده و کم کردن آن از تعداد کل سهام شرکت به صورت تقریبی مقدار سهام شناور شرکت را بدست آورید.

همانطور که در تصویر بالا مشخص است مقدار شناوری سهام شرکت ماشین های اداری ایران ذکر نشده است. در اینصورت مطابق تصویر زیر به تب سهامدارن مراجعه میکنیم و مجموع سهامی که در دست سهامداران عمده است را جمع می کنیم و از کل تعداد سهام شرکت کم میکنیم.

با توجه به اینکه تعداد کل سهام شرکت برابر بوده است با ۳.۲۰۰.۰۰۰.۰۰۰ برگ سهم ، با کم کردن تعداد سهام سهامداران عمده (۲.۴۶۶.۰۰۰.۰۰۰) از کل سهام شرکت شرکت به عدد ۷۳۴.۰۰۰.۰۰۰ = ۲.۴۶۶.۰۰۰.۰۰۰ – ۳.۲۰۰.۰۰۰.۰۰۰ خواهیم رسید. توجه داشته باشید که از این تعداد (۷۳۴ میلیون برگ سهم) ممکن است بخش زیادی در دست شرکت ها یا اشخاصی باشد که به هر دلیلی تمایل به فروش یا امکان فروش نداشته باشند. لذا این روش محاسبه تنها برای داشتن دیدی بهتر از سهام در گردش شرکت می باشد.

امیدواریم که توانسته باشیم در این مقاله نکات مفیدی به شما آموزش داده باشیم. در صورتیکه از این مطلب رضایت داشتید می توانید در بالای همین صفحه میزان رضایت خودتان را اعلام نمایید همچنین با به اشتراک گذاری این صفحه با دوستان خود موجب افزایش سطح آگاهی سرمایه گذاران شوید

محتوای این مطلب چقدر برای شما مفید بود؟

خوشحال خواهیم شد اگر به این مطلب رای دهید و نظر خود را برای ما ارسال کنید

سهام شناور آزاد در بورس چیست و چگونه محاسبه می‌شود؟

سهام شناور آزاد یکی از مفاهیم مهم در بازار بورس به شمار می‌رود که لازم است سرمایه‌گذاران با آن آشنا شوند. یکی از مشخصات نماد که در سایت مدیریت فناوری بورس تهران (tsetmc) با آن مواجه می‌شویم، سهام شناور است و می‌تواند معیاری باشد که با استفاده از آن، میزان نقدشوندگیو ریسک سرمایه‌گذاری در یک سهم را تخمین بزنیم. در این مقاله سعی داریم شما را بیشتر با این مفهوم و نحوه محاسبه آن آشنا کنیم.

سهام شناور آزاد در بورس چیست؟

سهام شناور آزاد بخشی از سهام شرکت محسوب می‌شود که دارندگان آن معمولا، در هر شرایطی آماده فروش هستند. آن‌ها با مالکیت بر آن قسمت از سهم، قصد مالکیت بر مدیرت آن شرکت را ندارند و در شرایط مختلف به حتم یقین در بازار مورد معامله قرار خواهد گرفت. شما با بررسی سهام شناور آزاد می‌توانید تا حدودی میزان ریسک معاملات سهم مد نظر را تخمین بزنید. به عنوان مثال هر مقدار که این نسبت بزرگتر باشد نشان‌دهنده آن است که سهامداران تمایل زیادی به نگهداری سهم ندارند و برعکس. به این نکته توجه داشته باشید که هر مقداری که یک شرکت دارای سهام شناور بیشتری باشد، افزایش قیمت آن سهم به سرمایه کلانی نیاز خواهد داشت. برای آشنایی بیشتر با مفهوم ریسک، مطالعه مقاله «انواع ریسک سرمایه گذاری» می‌تواند مفید باشد.

نحوه محاسبه سهام شناور آزاد چگونه است؟

برای محاسبه سهام شناور آزاد یک شرکت شما ابتدا باید ترکیب سهام داران را بررسی و تعداد سهام داران عمده را تعیین کنید. در گام بعدی عدد به دست آمده را از کل سهامداران کسر می‌کنیم و به این ترتیب، می‌توانیم به تعداد سهام شناور آزاد سهم و درصد آن به کل سهام شرکت دست بیابیم.

آیا مقدار سهام شناور آزاد همیشه ثابت است؟

سهام شناور آزاد در بازار بورس دارای پتانسیل نقدشوندگی بالایی است. مقدار این سهام به هیچ عنوان ثابت نیست. ممکن است سهامداران عمده این شرکت در زمان رشد قیمتی، دارایی خود را در بازار به فروش برسانند و دقیقا به همین دلیل امکان ندارد که میزان سهام شناور آزاد در بازار ثابت بماند. طبق آخرین اطلاعیه‌هایی که از جانب سازمان بورس در راستای سهام شناور آزاد یک شرکت ارائه شده است، هر شرکت باید به میزان ۲۵ درصد دارای سهام شناور در بازار باشد.

تاثیر سهام شناور آزاد بر قیمت سهام چیست؟

در اکثر بازارهای بورس دنیا به این شکل است که اگر سهام شناور یک شرکت کمتر از ۲۵ درصد باشد، آن شرکت از لیست بورس مد نظر خارج خواهد شد. به این دلیل که اگر شرکت مایل نباشد یک چهارم سهامش را در بازار عرضه کند، زیاد مورد استقبال سرمایه گذاران قرار نمی‌گیرد و در نقطه مقابل اگر سهام شناور آزاد یک سهم بیشتر باشد، آن سهم در بازار بیشتر مورد معامله قرار خواهد گرفت. در نظر داشته باشید که اگر سهام شناور آزاد کم باشد غالبا می‌توان با سرمایه اندک، قیمت آن را مدیریت و از نوسانات زیاد آن جلوگیری کرد و با تزریق هیجانات و شایعات قیمت آن را بالا برد تا مورد استقبال مردم قرار بگیرد.

در شرکت‌هایی که سهام شناور آزاد بالا دارند، شرایط برعکس است و به راحتی نمی‌توان معاملات سهم مورد نظر را در هیجانات بازار غرق کرد. چون سهامدار چنین شرکت‌هایی مردم هستند و آن‌ها نمی خواهند که سرمایه‌شان متضرر شود به همین دلیل اجازه اجرای چنین سیاست‌هایی را برای سهم‌شان نمی‌دهند و سهم زیاد مورد معامله قرار می‌گیرد. معمولا سهم‌های کوچک که دارای سهام شناور پایینی هم هستند بهترین موقعیت را برای سفته‌بازان می‌سازند که به راحت‌ترین شکل ممکن با سرمایه کم در قیمت سهم تاثیر بگذارند.

بهترین مقدار سهام شناور آزاد چقدر است؟

طبق آخرین مصوبات، کمترین میزان سهام شناور آزاد در بازار بورس ۵ درصد است. از نظر حداکثری نمی‌توان به عددی اشاره کرد چون یک سهامدار عمده بنا به دلایل مختلف می‌تواند کل سهام خود را در بازار عرضه کند که همین امر باعث افزایش میزان سهام شناور شرکت در بازار خواهد شد. معمولا هر مقدار این درصد به میانگین شناوری نزدیک‌تر باشد، وضعیت متعادل‌تر خواهد بود. همان‌طور که اشاره مفهوم سهام شناور آزاد کردیم در حال حاضر شرکت‌ها می‌توانند تا ۲۵ درصد سهام شناور آزاد در بازار داشته باشند.

تاثیر سهام شناور بر حباب قیمتی چیست؟

تا این بخش از مقاله روشن شد که بین سهام شناور و قیمت سهم ارتباط مستقیمی وجود دارد. در همین راستا شرکت‌هایی که سرمایه پایینی دارند، قابلیت بالایی برای رشد قیمتی در آینده بازار خواهند داشت اما باید به این نکته توجه داشته باشید که میزان ریسک این شرکت‌ها نسبت به بقیه بیشتر است. همین فرایند برای شرکت‌های بزرگ‌تر برعکس است و دارای پتانسیل کمتر و ریسک کمتری برای سرمایه گذاری خواهند بود.

یکی از فاکتورهای مهم برای سرمایه‌گذاری در هر بازاری، سنجیدن میزان ریسک‌پذیری آن بازار است. برای سرمایه گذاری در بورس باید با در نظر گرفتن میزان ریسک‌پذیری و سود مورد انتظار، سهام مورد نظر خود را انتخاب کنید. یکی از دغدغه‌های موجود در بازار سهام برای سرمایه‌گذاران، پایین بودن مقدار سهام شناور آزاد شرکت‌ها است که همین امر موجب فعالیت پررنگ سفته‌بازان می‌شود و هیجانات بر قیمت سهم غالب می‌شود. همین فرآیند باعث کمرنگ‌تر شدن اعتماد سرمایه‌گذاران نسبت به بازار بورس می‌شود که البته خوشایند نیست.

بنابراین می‌توان نتیجه گرفت شرکت‌هایی که سهام شناور پایینی دارند، موقعیت مناسبی برای سرمایه‌گذاری نیستند چرا که یک بازار کاملا شکننده را تداعی می‌کنند. از طرف دیگر هر مقدار که سهام شناور آزاد شرکتی بالاتر باشد، میزان نقدشوندگی آن بالا و ریسک سرمایه‌گذاری آن کمتر است. با این حال، هنگام سرمایه‌گذاری باید مجموعه‌ای از عوامل را در نظر گرفت و نمی‌توان فقط بر اساس سهام شناور تصمیم‌گیری کرد.

کلام آخر

در این مقاله سعی کردیم شما را با سهام شناور آزاد شرکت‌ها در بازار بورس بیشتر آشنا کنیم. سهام شناور یکی از فاکتورهایی است که می‌توان برای مفهوم سهام شناور آزاد سرمایه‌گذاری در نظر گرفت و میزان ریسک نقدشوندگی سهم را تا حدودی تشخیص داد. در نهایت پیشنهاد می‌کنیم بیشتر روی سهم‌هایی که سهام شناور بالایی دارند تمرکز داشته باشید. این پیشنهاد از این جهت مناسب است که در گام اول سرمایه‌گذاری، دچار زیان و از دست رفتن سرمایه خود نشوید. ریسک نقدشوندگی در این سهم‌ها کمتر است و بنابراین ساده‌تر می‌توانید سرمایه خود را نقد کنید.

انواع سهام شرکت های بورسی

در بازار سرمایه وقتی که صحبت از سهام شرکت ها می شود، اکثر افراد فکر می کنند که فقط یک نوع سهام در این بازار وجود دارد. در حالیکه باید به این نکته اشاره کنیم که شرکت های فعال در بورس و فرابورس به لحاظ ساختاری، سهم های متنوعی را در اختیار دارند که از جمله انواع سهام شرکت های بورسی می توان به سهام کنترلی، سهام مدیریتی و سهام شناور آزاد اشاره کرد. در واقع با توجه به نوع سرمایه گذاری و چشم اندازی که فعالان (حقیقی و حقوقی) نسبت به این بازار دارند، شیوه عملکرد و در دست گرفتن نوع سهام نیز می تواند متفاوت باشد. به همین دلیل، در ادامه مقاله به معرفی انواع سهام شرکت های بورسی می پردازیم.

سهام کنترلی به چه سهامی گفته می شود؟

یکی از انواع سهام شرکت های بورسی، سهام کنترلی می باشد. سهام کنترلی در یک تعریف ساده به سهامی گفته می مفهوم سهام شناور آزاد شود که دارنده آن می تواند از طریق آن به اعمال مدیریت در شرکت بپردازد. دارندگان سهام کنترلی از دو طریق می توانند در شرکت اعمال نفوذ نمایند. روش اول به اینصورت است که یک یا چند عضو هیئت مدیره را انتخاب نمایند و روش دوم این است که با در اختیار گرفتن اکثریت آرای اعضای هیئت مدیره، بتوانند مدیرعامل شرکت را انتخاب نمایند. میزان تعداد سهامی که لازم است یک شخص آن را داشته باشد تا به آن سهام کنترلی گفته شود، بستگی به نوع شرکت و تعداد اعضای هیئت مدیره آن دارد.

علت ارزشمند بودن سهام کنترلی چیست؟

لازم به ذکر است که به 2 دلیل سهام کنترلی دارای ارزش می باشد:

• دلیل اول این است که دارنده سهام کنترلی، توانایی اعمال نفوذ در تصمیمات راهبردی شرکت از طریق انتخاب اعضا هیئت مدیره را دارد.
• دلیل دوم نیز این است که زودتر از سایر سهامداران راجع به اخبار و صورت های مالی شرکت اطلاع کسب می کند.

سهام مدیریتی چیست؟

مورد دوم از انواع سهام شرکت های بورسی که قصد تعریف آن را داریم، سهام مدیریتی می باشد. سهام مدیریتی به زبان ساده به بخشی از سهام یک شرکت گفته می شود که دارنده آن توانایی حق رأی قرار دادن یک یا چند عضو هیئت مدیره را در شرکت داشته باشد.

دارندگان سهام مدیریتی، یا تعداد سهام منتشر شده زیادی دارند و یا نسبتی از سهام شرکت را دارا می باشند که به شکل قابل توجهی به آن ها اجازه می دهد که با اعمال نظر و تأثیر بر تصمیم گیری های شرکت آن را کنترل نمایند. پس در واقع سهام مدیریتی به دارنده آن اجازه می دهد تا حق رأی کافی برای تصمیم گیری هایی که مربوط به شرکت است را داشته باشد.

نکته: توجه داشته باشید که بین سهام مدیریتی و سهام کنترلی تفاوت وجود دارد و این تفاوت به این شکل است که دارنده سهام کنترلی به اعمال نفوذ در هیئت مدیره شرکت می پردازد؛ اما دارنده سهام مدیریتی حق رأی کافی برای تصمیم گیری های مربوط به شرکت را دارد.

سهام شناور آزاد چیست؟

سومین مورد از انواع سهام شرکت های بورسی، سهام شناور آزاد نام دارد. سهام شناور آزاد به بخشی از سهام یک شرکت گفته می شود که دارندگان آن آماده خرید و فروش سهام آن شرکت هستند و تصمیم ندارند با نگهداری آن سهام در مدیریت شرکت مشارکت کنند.

میزان سهام شناور آزاد چه اهمیتی دارد؟

هر چه میزان سهام شناور آزاد یک شرکت بیشتر باشد، به این معنی است که تعداد سهام بیشتری برای معامله توسط عموم سرمایه گذاران وجود دارد و امکان دستکاری قیمت آن سهم توسط سهامداران عمده شرکت کمتر می باشد. البته افزایش بیش از حد میزان سهام شناور آزاد نیز مطلوب نمی باشد؛ چراکه دارندگان سهام شناور آزاد، افراد معمولی می باشند که بسیاری از آن ها در مورد سهام خود، تصمیم گیری های احساسی انجام می دهند. به عنوان مثال ممکن است سهام یک شرکت واقعا ارزنده باشد؛ اما به خاطر جو منفی کلیت بازار، دارنده سهام شناور آزاد، سهام ارزشمند خود را در صف فروش به حراج بگذارد و سایر سهامداران که از ارزشمندی این سهام مطلع هستند نیز به خاطر این تصمیمات احساسی و هیجانی متضرر می شوند.

افرادی که تجربه زیادی در بازار سرمایه دارند، معمولا برای بررسی تابلو معاملاتی سهام یک شرکت، درصد سهام شناور آزاد را نگاه می کنند و اگر درصد آن از یک حد معمول بیشتر باشد، ترجیح می دهند که سهام شرکت دیگری را برای خرید و فروش انتخاب کنند. در بسیاری از موارد دیده شده است افرادی که پول و سرمایه زیادی در اختیار دارند، به دنبال شرکت هایی با ارزش بازار کم و همچنین درصد سهام شناور آزاد پایین می گردند؛ تا به راحتی بتوانند سیاست های خود را در تابلو قیمتی سهام این شرکت ها اعمال کنند.

آیا سهام شناور آزاد یک شرکت ثابت می ماند؟

پاسخ این سوال منفی است؛ چراکه مدیریت یک شرکت امکان دارد برای بدست آوردن سرمایه لازم، میزان بیشتری از سهام راهبردی خود را به بازار عرضه نماید و سرمایه مورد نیاز خود را از این طریق بدست آورد. یا برعکس این قضیه، امکان دارد مدیریت شرکت تصمیم بگیرد میزان درصد سهام شناور آزاد شرکت را کاهش دهد و آن را به سهام راهبردی شرکت تبدیل نماید تا از طریق آن اعمال مدیریت بیشتری در شرکت نماید.

میزان درصد سهام شناور آزاد یک شرکت را از کجا می توان مشاهده کرد؟

برای مشاهده میزان سهام شناور آزاد یک شرکت باید به سایت شرکت مدیریت فناوری بورس تهران به نشانی tsetmc.com مراجعه کنید و سپس نماد مورد نظر خود را انتخاب کرده و در صفحه «در یک نگاه» سهام مذکور، درصد سهام شناور آزاد را مشاهده کنید. به عنوان مثال، به تصویر زیر دقت کنید:

در تصویر بالا، تابلو معاملاتی سهام شرکت پالایش نفت بندرعباس (شبندر) دیده می شود. میزان سهام شناور آزاد این شرکت به عنوان یکی از انواع سهام شرکت های بورسی با کادر قرمز رنگ مشخص شده است و عدد 31 درصد را نشان می دهد.

جمع بندی

در این مقاله با چند مورد از انواع سهام شرکت های بورسی از جمله سهام کنترلی، سهام مدیریتی و سهام شناور آزاد آشنا شدیم. برای ورود به بازار سرمایه، دانستن این اصطلاحات و برخی دیگر از نکات و همچنین درک تفاوت های آن ها خالی از لطف نمی باشد؛ چراکه دانستن و درک جزییات مربوط به انواع سهام شرکت های بورسی هم دانش شما را افزایش می دهد و هم به شما در انتخاب بهترین سهام برای سرمایه گذاری، کمک می کند.

آشنایی با مفهوم سهام شناور آزاد در بورس

به طور کلی در بازار سرمایه، سهامداران شرکت‌ها به دو دسته تقسیم می‌شوند. سهام‌داران خرد و سهام‌داران عمده یا راهبردی. سهامداران عمده کسانی هستند که برای دوره‌ای‌ بلندمدت روی شرکت سرمایه‌گذاری کرده‌اند. این افراد مالک ۵ درصد یا بیشتر از سهام شرکت هستند. اما دسته‌ی دوم از سهام‌داران، سهام‌داران خرد هستند که به دلایل مختلف، بخشی از سهام قابل معامله‌ی‌ شرکت در بازار را خریداری کرده‌اند. این افراد، کمتر از ۵ درصد سهام شرکت را دارا هستند. به سهامی که در اختیار سهامداران خرد یک شرکت قرار می‌گیرد، «سهام شناور» می‌گویند. در این مقاله از سری مقالات آموزش بورس در چراغ به بررسی دقیق مفهوم سهام شناور آزاد در بورس و نحوه‌ی محاسبه‌ی آن خواهیم پرداخت.

سهام شناور آزاد در نمادهای فرابورسی

با سهام شناور آزاد در نمادهای فرابورسی آشنا شوید

وقتی به سایت مدیریت فناوری بورس تهران به آدرس tsetmc.com مراجعه می‌کنید، درصد سهام شناور آزاد برای نمادهای بورسی مشخص شده است. اما این درصد برای نمادهای فرابورسی مشخص نشده است. بنابراین خودمان باید به محاسبه‌ی این درصد بپردازیم. اما چگونه؟ کافی است به قسمت سهامداران مراجعه نمایید. سپس تمام درصدهای موجود در قسمت سهامداران/ دارندگان (در پایان روز) را با هم جمع کنید و عدد به دست آمده را از ۱۰۰ کسر کنید. درصد باقی‌ مانده برابر است با درصد سهام‌داران خرد یا همان سهام شناور. برای مثال نماد ذوب‌آهن اصفهان را در نظر بگیرید که ۷۵ درصد سهام آن در اختیار سهامداران عمده قرار دارد. بنابراین سهام سهامداران خرد یا سهام شناور آن شرکت برابر با ۲۵ درصد می‌باشد.

سهام شناور آزاد در بورس چیست؟

منظور از سهام شناور آزاد در بورس یا (Free Float)، بخشی از سهام یک شرکت می‌باشد که دارندگان آن، آماده‌ی عرضه و فروش آن هستند. به بیان ساده سهام شناور آزاد، سهامی است که صاحبان آن اجازه دارند در مدت زمان کوتاهی اقدام به فروش آن نمایند. به‌عنوان مثال سهامی که در تملک سهامداران عمده برای کسب کرسی مدیریتی شرکت می‌باشد، سهام شناور آزاد به شمار نمی‌آید.

برای درک عمیق‌تر موضوع می‌توانید به سایت tsetmc.com مراجعه کرده و بعد از ورود، یک نماد را جستجو کنید. ما نماد «وبملت» را انتخاب کردیم. سهام شناور این نماد ۲۷ درصد می‌باشد. یعنی ۲۷ درصد از کل این سهام در بین مردم پخش شده است. تعداد کل سهام این شرکت نیز ۵۰ میلیارد می‌باشد؛ یعنی ۲۷ درصد از کل ۵۰ میلیارد، شامل ۱۳ میلیارد و ۳۷۲ میلیون برگه سهم می‌شود. این درصد به ما نشان می‌دهد که چه میزان از سهامداران مایل به عرضه‌ی سهم خودشان هستند. دقت داشته باشید که آن‌ها می‌توانند با عرضه‌ی سهام‌ خود، منافع نگهداری سهم توسط ما را تحت تاثیر قرار دهند. در واقع، هرچقدر که نسبت سهام شناور آزاد در بورس بزرگ‌تر باشد، یعنی تمایل سهامداران به نگهداری سهم کمتر خواهد بود. بنابراین ریسک ما برای نگهداری سهم افزایش می‌یابد.

سهام شناور آزاد در بورس و تاثیر آن بر قیمت سهم

سهام شناور آزاد در بازار بورس چه تاثیری بر قیمت آن سهم می گذارد

حتما این سوال برای شما هم پیش آمده است که آیا درصد سهام شناور آزاد در بورس بر قیمت سهم و تصمیم سهامداران تاثیر دارد یا خیر؟ پاسخ قطعاً مثبت است. هرچقدر که شناوری سهمی بالا باشد، آن سهم زودتر و سریع‌تر عرضه می‌شود. پس تعداد سهامداران مردمی که راغب به خرید این سهم باشند، بیشتر می‌شود. در نتیجه امکان دست‌کاری قیمتی توسط تصمیم‌گیرندگان شرکت در چنین سهم‌هایی کاهش می‌یابد. در چنین شرکت‌هایی به‌راحتی نمی‌توان معاملات سهام را تحت تاثیر قرارداد. اما چنانچه شناوری سهم در شرکت‌هایی پایین باشد، مدیران و سهامداران عمده می‌توانند سهام آن شرکت را به سمت اهداف موردنظر خودشان هدایت نمایند. وقتی سهام شناور آزاد کم باشد، حتی با سرمایه‌ی کم هم می‌توان قیمت آن را در دست گرفت و افزایش یا کاهش کاذب در آن ایجاد نمود و با شایعات سهام‌داران آن را فریب داده و یا افراد را ترغیب به خرید آن نمود.

نکته: در اغلب بورس‌های جهان، آن دسته از شرکت‌های بورسی که دارای شناوری کمتر از ۲۵ درصد می‌باشند، از لیست شرکت‌های بورسی حذف می‌شوند. علت این امر هم آن است که وقتی مالکان این شرکت‌ها حتی حاضر نیستند یک چهارم از سهامشان را به عنوان سهام شناور آزاد در بازار بورس در اختیار مردم قرار دهند، دلیلی برای حضورشان در بازار بورس و سرمایه وجود ندارد. جالب مفهوم سهام شناور آزاد است بدانید که در صورت اعمال این معیار در بورس اوراق بهادار تهران، باید بیش از ۵۰ درصد شرکت‌های بورس از فهرست شرکت‌های پذیرفته شده حذف شوند!!

سهام با چه میزان شناوری را برای سرمایه‌گذاری انتخاب کنیم؟

هرچقدر که درصد سهام شناور آزاد در بورس بالاتر باشد، افزایش قیمت آن به سرمایه بیشتری نیاز دارد. برای مثال دو شرکت با شناوری ۶۰ درصد و ۸ درصد را در نظر بگیرید. شرکت اول برای تغییر قیمت به سرمایه‌ی بیشتری نیاز دارد. ضمن اینکه شرکت دوم با سرمایه‌ی کم هم می‌تواند صف خرید شود و رشد قیمتی پیدا کند. به زبان ساده‌تر، زمانی‌که تعداد بیشتری از سهام، آماده‌ی‌ عرضه باشند، رشد قیمت با تاخیر مفهوم سهام شناور آزاد همراه خواهد بود. شرکت‌هایی با شناوری بالا عرضه‌کنندگان بالقوه بیشتری دارند. پس سهام این شرکت‌ها در هنگام عرضه و تشکیل صف فروش، سریع‌تر وارد صف فروش می‌شود. اگر به‌تازگی وارد بازار سرمایه شده‌اید، بهتر است سهامی را برای سرمایه‌گذاری انتخاب کنید که «شناوری متعادل» داشته باشد. برای محاسبه‌ی شناوری متعادل، کافی است میانگین سهام شناور شرکت‌های بازار را محاسبه کنیم. هرچقدر شناوری سهم موردنظر به این میانگین نزدیک‌تر باشد، شناوری متعادل‌تری خواهد داشت.

آیا میزان سهام شناور آزاد در بورس ثابت است؟

آیا سهام شناور آزاد در بازار بورس مقدار ثابتی دارد

سهام شناور آزاد قابلیت نقدشوندگی بالایی دارد. بنابراین، ممکن است سهامداران اصلی شرکت در هنگام رشد قیمت سهم، آن را در بازار بفروشند و در نتیجه میزان سهام شناور خود را در بازار کاهش دهند. حال چنانچه خریداران خرد هم بخواهند با یک یا چند کد سهام‌داری، سهام را با حجم عمده خریداری کنند، باز هم شناوری سهم کاهش می‌یابد. با این تفاسیر می‌توان گفت که میزان سهام شناور آزاد، ثابت نیست. لازم به ذکر است که شرکت‌های بورسی و فرابورسی در دوره‌های سه ماهه، درصد سهام شناور خود را بر روی سامانه کدال منتشر کرده و در دسترس عموم قرار می‌دهند.

سخن آخر

در این مقاله از سایت آموزش چراغ به بررسی دقیق مفهوم سهام شناور آزاد در بورس و شرکت‌های فرابورسی و همچنین نحوه‌ی محاسبه‌ی آن پرداختیم. بین سهام شناور آزاد مفهوم سهام شناور آزاد و حباب قیمتی، ارتباط نزدیکی وجود دارد. در حال حاضر، پایین بودن شناوری سهم، یکی از مشکلات بازارهای در حال توسعه ازجمله بورس تهران به شمار می‌آید. گفتیم که در صورت پایین بودن میزان سهام شناور آزاد، امکان دست‌کاری قیمت توسط معامله‌گران بزرگ نیز افزایش می‌یابد. این امر می‌تواند منجر به اتفاقات خطرناکی نظیر گمراهی بازار و تشکیل حباب قیمتی گردد. درنهایت آنچه که بر جای خواهند ماند، کاهش اعتماد سرمایه‌گذاران به بازار سرمایه خواهد بود. چراغ به عنوان نسل جدیدی از پلتفرم‌های آموزش و استخدام در تلاش است تا با ارائه‌ی نکات و دوره های آموزش بورس، در راستای سرمایه‌گذاری و معامله در این بازار پرتلاطم شما را یاری دهد.