نحوه خرید اوراق مشارکت

مدیر: حسن یوسفیان

HESABRES

قانون بورس - فصل چهارم: دستورالعمل معاملات دست دوم اوراق مشاركت در بورس اوراق بهادارتهران

دستورالعمل معاملات دست دوم اوراق مشاركت در بورس اوراق بهادارتهران

اوراق مشاركت: عبارت است از اوراق بهادار موضوع قانون نحوه انتشار اوراق مشاركت مصوب شهريورماه 1376 مجلس شوراي اسلامي كه معامله دست دوم آن در بورس اوراق بهادار انجام مي‌شود.

گواهي سپرده اوراق مشاركت: سندي است كه مبين ارزش اسمي اوراق مشاركت سپرده شده است كه توسط بانك صادرات مي‌شود.

عرضه: عبارت است از سفارش فروش اوراق مشاركت كه با نماد خاص توسط دارنده آن از طريق كارگزاران در تالار بورس عرضه مي‌شود.

تقاضا: عبارت است از سفارش خريد اوراق مشاركتي كه با نماد خاص توسط متقاضي از طريق كارگزاران در تالار بورس تقاضا مي‌شود.

نماد: نماد اوراق مشارك با شناسايه‌هاي نرخ سود اسمي، نام ناشر، نام بانك عامل و ماه و سال سررسيد بيان مي‌شود.

قيمت: عبارت است از انعكاس ارزش اسمي اوراق مشاركت منتشره در بازار دست اول برابر صد و در بازار دست دوم كه به صورت كسر و اضافه به صد (با دو رقم اعشار) و براساس عرضه و تقاضا در بورس اوراق بهادار تعيين مي‌شود.

كارگزار: كارگزاران رسمي سازمان بورس اوراق بهادار اعم از بانكي و غيربانكي مي‏باشند كه طبق مفاد اين آيين‌نامه به معامله اوراق مشاركت مبادرت مي‌نمايند.

ساعات انجام معاملات: زماني است كه پس از بازار سهام به معامله اوراق مشاركت تخصيص داده مي‏شود و توسط دبيركل بورس اوراق بهادار اعلام مي‌شود.

ناظر جلسه: ناظر بورس اوراق بهادار مي‌باشد.

باجه كارگزاري: عبارت است از باجه‏اي كه در شعب خاص بانك فروشنده اوراق مشاركت منتشره به منظور عمليات كارگزاري معاملات دست دوم اوراق مزبور توسط بانك‏ها ايجاد مي‌‏گردد.

واحد تمركز باجه‌هاي كارگزاري: واحدي است كه هر بانك به منظور راهبري امور مربوط به داد و ستد دست دوم اوراق مشاركت و تسويه وجوه معاملات مزبور ايجاد مي‌نمايد.

سفارش: عبارت است از درخواست خريد يا فروش اوراق مشاركت در بازار دست دوم كه توسط مشتري با نرخ معين يا نرخ محدود در دامنه خاصي تعيين مي‌شود و به باجه كارگزاري تسليم مي‌گردد.

واحد سفارش: واحدي است كه مبناي عمليات مقداري داد و ستد دست دوم اوراق مشاركت است و ميزان آن توسط نحوه خرید اوراق مشارکت سازمان بورس اوراق بهادار تعيين مي‌شود.

(ب) نحوه انجام معامله در بازار دست اول‏

(1-1) انتشار و عرضه اوراق مشاركت در بازار دست اول طبق مقررات قانون نحوه انتشار اوراق مشاركت بوده و مي‌تواند به صورت اوراق خاص چاپي با مبالغ معين توسط ناشر براي عرضه انتشار يابد و يا اين كه انتشار آن يكجا توسط ناشر انجام گرفته و بانك يا بانك‏هاي عامل به اعتبار اجازه انتشار مزبور، گواهي عرضه اوراق را با مضربي از ارزش اسمي پايه براي فروش به عموم چاپ و توزيع نمايند.

(2-1) خريداران با مراجعه به شعب خاص بانك فروشنده اوراق مشاركت بدواً يك حساب بانكي افتتاح مي‏نمايند تا پرداخت اصل و سود متعلق در سررسيدهاي مقرر در اوراق مشاركت توسط بانك عامل در حساب مزبور انجام پذيرد. خريد اوراق مشاركت بعد از افتتاح حساب مزبور بوده و در ازاي خريد اوراق مشاركت و پرداخت وجه آن گواهي سپرده‌اي توسط شعبه مربوطه در دو نسخه صادر، كه يك نسخه از آن نزد بانك نگهداري مي‌شود و نسخه ديگر به خريدار تسليم مي‏گردد. بانك عامل پس از پايان دوره پذيره‌نويسي اوراق مشاركت مشخصات كليه خريداران را متضمن ميزان اوراق خريداري شده بانك در سامانه خود ذخيره مي‌كند.

(ج) نحوه انجام معامله در بازار دست دوم‏

(1-1) فروشنده پس از مراجعه به باجه كارگزاري و ارائه گواهي سپرده اوراق مشاركت، برگه‏هاي سفارش و وكالت‏نامه فروش را تكميل مي‌كند.

تبصره 1: فرم برگه‌هاي سفارش و وكالت‏نامه فروش حاوي اطلاعات نام و نام‌خانوادگي (براي اشخاص حقوقي نام شركت)، شماره شناسنامه (براي اشخاص حقوقي شماره ثبت شركت)، تاريخ تولد (براي اشخاص حقوقي تاريخ ثبت)، كد بانك، كد شعبه، زمان ارائه سفارش (تاريخ، ساعت، دقيقه)، نوع سفارش (معين يا مشروط) و قيمت سفارش، تعداد واحدهاي سفارش، شماره ده‌رقمي مسلسل شناسنامه به عنوان كد مشتري (يكتا) و همچنين ساير اطلاعات متداول و مورد نياز بانك است.

تبصره 2: در مواردي كه اصل اوراق مشاركت توسط ناشر و از طريق بانك عامل در بازار دست اول به خريداران تسليم شده است، اوراق مزبور توسط بانك دريافت و به ميزان درخواست فروش و مانده متعلق به مشتري گواهي‏نامه سپرده اوراق مشاركت صادر و در ازاي مانده، رسيد گواهي سپرده اوراق نحوه خرید اوراق مشارکت مشاركت به مشتري ارائه مي‌شود و همزمان اصل اوراق از متقاضي اخذ و در بانك عامل نگهداري مي‌شود.

(1-2) باجه‏هاي كارگزاي شعب مربوط، اطلاعات درخواست‏هاي واصله را تا پايان وقت اداري همان روز (ساعت 30/13) جمع‏آوري و حداكثر تا يك ساعت بعد (30/14) به واحد تمركز باجه‏هاي كارگزاري به صورت مكانيزه ارسال مي‏كنند. واحد تمركز باجه‏هاي كارگزاري اطلاعات دريافتي را به تفكيك كد بانك، كد شعبه، كد عمليات (سفارش فروش، اصلاح سفارش فروش)، زمان ارائه سفارش، و كد مشتري را نيز به صورت مكانيزه تا پايان ساعت 30/15 به كارگزاي بانك تحويل مي‏دهد. كارگزار بانك نيز تا ساعت 16 همان روز اطلاعات مزبور را به سامانه سازمان بورس اوراق بهادار (شركت خدمات بورس) براي دسته‏بندي‏هاي لازم سفارش‏هاي فروش با قيمت و زمان متفاوت به صورت مكانيزه ارسال (همراه با فهرست مكتوب اطلاعات ممهور به مهر و امضاي كارگزار) نموده و نتيجه را بلافاصله به كارگزار مزبور جهت انجام معامله براي روز بعد اعلام مي‏نمايد.

(1-3) كارگزاران مي‏توانند در صورت لزوم طبق ضوابط معيني كه توسط شركت خدمات بورس اعلام خواهد شد نسبت به اصلاح اطلاعات ارسالي مبادرت نمايند.

(1-4) فروش اوراق مشاركت به صورت گروهي و براساس نظام معاملاتي سامانه سازمان بورس اوراق بهادار انجام مي‏شود.

(2-1) خريدار پس از مراجعه به باجه كارگزاري و افتتاح حساب و توديع وجه، شامل ارزش سفارش، سود مربوط، كارمزد (به صورت تخميني) برگ سفارش خريد را تكميل مي‏كند. كليه مراحل و اطلاعاتي كه براي فروش در بندهاي قبلي به آن اشاره گرديد، توسط واحدهاي مذكور در بندهاي فوق عيناً انجام مي‏گردد نحوه خرید اوراق مشارکت و به طور همزمان همراه درخواست‏هاي فروش به سامانه سازمان بورس اوراق بهادار وارد مي‏شود. كليه وجوه توديع شده به منظور خريد اوراق مشاركت بلافاصله به حساب مخصوصي كه واحد تمركز باجه‏هاي كارگزاري معرفي نموده است واريز مي‏گردد. برداشت از اين حساب بايد منحصراً در ارتباط با خريد و فروش اوراق مشاركت باشد.

(3-1) كارگزار پس از اتمام معاملات، اطلاعات ارسالي از طرف بانك را با معاملات انجام يافته تطبيق مي‏دهد.

تبصره: به منظور دريافت گزارشات مورد نياز كارگزار و بانك نرم‏افزار خاصي در سامانه سازمان بورس اوراق بهادار تعبيه گرديده كه امكان تطبيق معاملات گروهي با سفارش‏هاي تفصيلي مربوطه نحوه خرید اوراق مشارکت نحوه خرید اوراق مشارکت را امكان‏پذير مي‏سازد.

(3-2) سازمان بورس اوراق بهادار بر مبناي معاملات انجام شده توسط كارگزاران، اطلاعات لازم را به صورت مكانيزه (همراه با فهرست مكتوب اطلاعات ممهور به مهر و امضاي ناظر جلسه) از طريق كارگزاران به واحد تمركز باجه‏هاي كارگزاري، ارسال مي‏كند. اين اطلاعات شامل نتيجه سفارشات و معاملات انجام شده، ميزان معاملات اوراق مشاركت بانك‏هاي مختلف و محاسبات مربوط به سورد و كارمزد است.

(3-3) قيمت اوراق مشاركت شامل اصل و سود، تا زمان انجام معامله متعلق به فروشنده اوراق مشاركت است.

تبصره: نحوه محاسبه سود اوراق مشاركت با توجه به آيين‏نامه مربوط بانك مركزي جمهوري اسلامي ايران تعيين مي‏شود.

(3-4) كارمزد معاملات اوراق مشاركت به ميزان 5/2 در هزار قيمت اوراق مشاركت از هريك از طرفين هر معامله (خريدار و فروشنده) اخذ مي‏شود كه بيست درصد آن متعلق به سازمان بورس اوراق بهادار و بقيه آن متعلق به كارگزار مربوطه است.

تبصره: چنانكه هر كارگزار براي انجام معاملات اوراق مشاركت بازاريابي و اقدام به انجام معامله از طريق كارگزاران بانكي نمايند، حداقل ده درصد از كارمزد سهم كارگزار بانكي به او تعلق مي‏گيرد.

(3-5) واحدهاي تمركز باجه‏هاي كارگزاري موظفند وجوه محاسبه شده مربوط به مانده خريد و فروش اوراق مشاركت شامل مبلغ معامله و سود مربوطه و همچنين كارمزد خريد و فروش اوراق معامله شده توسط كارگزاري بانك خود را كلاً براساس صورتحساب تا پايان ساعت 10 صبح روز بعد از انجام معامله، واريز و از طريق سازمان بورس تسويه كنند.

(3-6) واحدهاي تمركز باجه‏هاي كارگزاري موظفند اطلاعات و وجوه متعلقه ناشي از معاملات اوراق مشاركت مشتريان را به باجه‏هاي ذيربط به صورت مكانيزه ارسال كنند.

(3-7) باجه‏هاي كارگزاري شعب موظفند پس از دريافت اطلاعات و وجه حاصل از فروش اوراق مشاركت، اعلاميه فروش بورس را صادر و گواهي سپرده اوراق مشاركت و ساير مدارك مربوط را در سوابق بايگاني، و سپس وجه مربوطه را به حساب فروشنده واريز نمايند.

(3-8) باجه‏هاي كارگزاري شعب موظفند پس از دريافت اطلاعات خريد اوراق مشاركت، اعلاميه خريد بورس و گواهي سپرده اوراق مشاركت (در دو نسخه) را صادر نمايند و يك نسخه از گواهي صادره را به خريدار تسليم و نسخه ديگر را نزد خود نگهداري كنند و براساس اعلاميه خريد مزبور، نسبت به تسويه قطعي مبالغ مربوط به ارزش، سود و كارمزد اوراق اقدام نمايند.

(1) كارگزاران مكلّفند معاملات اوراق مشاركت را پس از پذيرش منحصراً در بورس اوراق بهادار با رعايت اين دستورالعمل انجام دهند.

(2) كارگزاران و بانك‏ها كه در اين دستورالعمل حسب مورد اقدامات مربوط به خريد و فروش اوراق مشاركت را بر عهده دارند مسئوليت كامل احراز هويت مشتريان و نيز مسئوليت احراز صحت اوراق مشاركت مورد معامله را دارا خواهند بود.

(3) شعب بانك موظفند در هنگام سررسيد، سود اوراق مشاركت سپرده‏گذاري شده را به حساب سپرده‏گذار واريز كنند.

(4) قيمت خريد و فروش اوراق مشاركت براساس عرضه و تقاضا در بورس اوراق بهادار تعيين و اعلام مي‏شود.

(5) به منظور تنظيم و نظارت بر حسن انجام امور بازار داد و ستد دست دوم اوراق مشاركت، دبيركل بورس اوراق بهادار مي‏تواند دستور توقف يا ابطال معاملات را صادر نمايد.

(6) ساز و كار بازارسازي اوراق مشاركت و چگونگي متعارف بودن معاملات با توجه به دامنه تغييرات نرخ خريد و فروش حسب مورد تابع تصميمات شوراي بورس خواهد بود كه مستقيماً به دبيركل ابلاغ مي‏گردد.

(7) مهلت اعتبار سفارش‏هاي خريد و فروش بايد در باجه كارگزاري و نحوه خرید اوراق مشارکت در موقع درخواست مشتري به طور قطعي مشخص گردد و در تاريخ اتمام اعتبار سفارش‌هاي خريد و فروش، اين سفارش‌ها از سيستم معاملات حذف خواهد شد.

(8) اختلافات بين كارگزاران با يكديگر و اختلافات بين فروشندگان يا خريداران با كارگزاران كه ناشي از معاملات دست دوم اوراق مشاركت در بورس باشد طبق ماده (17) قانون تأسيس بورس اوراق بهادار خواهد بود.

مدیر: حسن یوسفیان

کارشناس حسابداری
مشاور بازرگانی
خدمات مالی و حسابرسی
تهیه صورت های مالی
انجام خدمات مشاوره ای

چقدر در مورد اوراق مشارکت اطلاع دارید؟

اوراق مشارکت چه نوع اوراق بهاداری هستند؟

اوراق مشارکت، اوراق بهاداری از نوع بدهی هستند که اساساً به شکل وام از طرف سرمایه گذاران به ناشر یا توزیع کننده آن پرداخت می‌شود. اوراق مشارکت به‌وسیله دولت، شهرداری‌ها، شرکت های سهامی و مؤسسات بزرگی نظیر دانشگاه‌ها منتشر و توزیع می‌شود تا منابع حاصل از فروش اوراق مشارکت برای هزینه های عملیاتی، مصارف سرمایه ای و سایر سرمایه گذاری ها مورداستفاده قرار گیرد. وقتی شما در اوراق مشارکت سرمایه گذاری می‌کنید، پول خود را به ناشر اوراق قرض می‌دهید و در عوض یک پرداخت ثابت منظم بر اساس یک نرخ سود علی‌الحساب (بهره) به صورت ماهیانه یا سه ماه یک‌بار دریافت می‌کنید تا زمانی که اوراق مشارکت به سررسید خود برسد. در تاریخ سررسید سود حاصل از پروژه که منابع مالی با هدف تأمین مالی آن پروژه جمع‌آوری شد محاسبه می‌شود و چنانچه سود حاصلی بیشتر از سود علی‌الحساب باشد، مابه‌التفاوت به همراه سرمایه گذاری اولیه، به سرمایه گذار عودت داده می‌شود.

به اوراق مشارکت سرمایه گذاری های با “درآمد ثابت” هم می‌گویند، چون ارزش اوراق مشارکت بر اساس نرخ های سود و ارزش اسمی اوراق (اگر تا سررسید نگه‌داری شوند) تعیین می‌شود. اوراق مشارکت می‌تواند با سررسید متنوعی عرضه شوند و معمولاً به دسته‌های کوتاه (۱ تا ۳ سال)، متوسط (۳ تا ۱۰ سال) و بلند (۱۰ سال و یا بیشتر) تقسیم می‌شوند.

به لحاظ علمی نرخ سود اوراق با درآمد ثابت تابعی از دو عامل است:

اول- نرخ سود غالب بازار برای یک سررسید معین: هرچه سررسید اوراق با درآمد ثابت بیشتر باشد، سرمایه گذاران بیشتری خواهان قرض دادن پولشان می‌شوند. پس اوراق ۳ ساله معمولاً نرخ سود کمتری از اوراق ۱۰ ساله خواهند داشت و اوراق ۳۰ ساله هم معمولاً از بالاترین نرخ بهره برخوردار خواهند بود. بااین‌حال در اقتصاد اسلامی به دلیل ربوی بودن نرخ بهره ثابت، از مفهوم و سازوکار نرخ سود علی‌الحساب استفاده می‌شود که نرخ واقعی سود بعد از فرارسیدن سررسید اوراق مجدداً محاسبه شده و اعلام می‌شود.

دوم- ارزش و اعتبار کیفی شرکت ناشر: هرچه ارزش و اعتبار توزیع کننده اوراق قوی‌تر باشد، ممکن است نرخ سود کمتر باشد. اعتبار بهتر بدین معنی است که ریسک نکول و ورشکستگی کمتر بوده و درنتیجه سود اوراق کاهش بیابد و برعکس.

در کشورهای دیگر از اوراق قرضه استفاده می‌شود. معروف‌ترین این اوراق، اوراق قرضه دولتی ایالات‌متحده آمریکاست که به آن “خزانه” هم می‌گویند. این اوراق دارای اعتبار بالایی بوده و درنتیجه دارای کمترین نرخ سود در بین همه‌ی انواع اوراق قرضه است. اوراق قرضه شرکتی معمولاً نرخ سود بالاتری بسته به رتبه بندی اعتباری مخصوص به خودشان خواهند داشت. در کشور آمریکا رتبه بندی اعتبار به‌وسیله آژانس‌های رتبه بندی نظیر S&P 500، Moody’s و Fitch تعیین می‌شود.

در ایران اوراق مشارکت معمولاً توسط دولت، وزارتخانه‌ها و شهرداری‌ها منتشر می‌شوند و ضمانت بانک مرکزی و نهادهای اقتصادی دولتی را به همراه دارند. به همین دلیل ریسک اعتباری همه این اوراق یکسان است.

چرا آگاهی در مورد اوراق مشارکت اهمیت دارد؟

اوراق مشارکت یکی از مهم‌ترین انواع مختلف دارایی ها به حساب می‌آید و می‌تواند متنوع سازی بیشتری برای سرمایه گذاران در یک فرآیند تخصیص دارایی فراهم کند. اگرچه اوراق مشارکت عموماً به‌عنوان گزینه‌ای با ریسک کمتر نسبت به سهام در نظر گرفته می‌شود، اما به‌طور کامل هم عاری از ریسک نیست. این اوراق در معرض ریسک نرخ بهره قرار دارد. به این معنی که ممکن است بعد از سرمایه گذاری در اوراقی که نرخ بهره ۲۰ درصدی دارد، اوراق جدیدی با همان شرایط اوراق قبلی منتشر و توزیع شود که نرخ بهره ۲۲ درصدی به سرمایه گذاران می‌دهد.

چه تصمیمی در مورد اوراق بگیریم؟

اضافه کردن اوراق مشارکت را به‌عنوان بخشی از استراتژی متنوع سازی سبد سهام در سرمایه گذاری خصوصاً برای اهداف کوتاه مدت، نظیر اهدافی که می‌خواهید در طول سه سال آینده به آن‌ها دست یابید، در نظر بگیرید. همچنین برای افق های سرمایه گذاری بلندمدت تر می‌توانید از اوراق مشارکت به‌عنوان منبعی برای متنوع سازی کلی استفاده کنید.

سرمایه گذارانی که به دنبال سودهای مطمئن‌تری هستند می‌توانند در صندوقهای سرمایه گذاری با درآمد ثابت سرمایه گذاری کنند. چراکه این صندوقها به‌خوبی متنوع سازی شده‌اند و ریسک سرمایه گذاری در اوراق مشارکت را به حداقل ممکن کاهش می‌دهند.

(پایان درس چهاردهم دوره آموزشی مفاهیم سرمایه گذاری)

اگر سؤال یا نظری دارید لطفاً در بخش نظرات مطرح کنید. همین‌طور با اشتراک‌گذاری این مقاله در شبکه‌های اجتماعی شما هم در توسعه دانش مالی و سرمایه گذاری شریک شوید

اوراق تسهیلات مسکن در بورس : نحوه خرید و فروش

اوراق تسهیلات مسکن در بورس معامله می شود، افرادی که قصد خرید خانه دارند به دلیل نداشتن وجه کافی برای خرید خانه مجبور به استفاده از وام مسکن هستند. حال برخی از افراد با سپرده گذاری در بانک مسکن در حسابی تحت عنوان تسهیلات صندوق پس انداز یکم به مدت یک سال آن هم با نصف وجه مورد نیاز خود میتوانند از این وام استفاده کنند اما برخی دیگر به دلیل نیاز ضروری به این وام مجبور به خرید اوراق تسهیلات مسکن در بازار سرمایه و اراده آن به بانک مسکن برای دریافت وام می شوند. در این مقاله قصد داریم در خصوص اوراق تسهیلات مسکن و نحوه معامله و خرید و فروش آن در بازار بورس صحبت کنیم. پس تا انتهای مقاله با من همراه باشید.

اوراق تسهیلات مسکن این روزها در فرابورس معامله می شود که ساعت معاملاتی آن نیز مانند سهام از ساعت 9:00 الی 12:30 دقیقه است. در نحوه خرید اوراق مشارکت واقع فرد با خرید این اوراق با هزینه هایی که بعدا در خصوص آن صحبت می شود نیاز به قرار دادن وجه خود در بانک به مدت یک سال ندارد و این هزینه را از طریق خرید گواهی مسکن پرداخت میکند. خب حال بهتر است وارد بحث عملیاتی آن شویم. برای بررسی اوراق گواهی تسهیلات مسکن کافی است وارد سایت tsetmc.com شوید و در قسمت سرچ این سایت کلید واژه ” تسه ” را وارد کنید و قادر به دیدن اوراق تسهیلات مسکن با سررسیدهای مختلف خواهید بود. شکل زیر اوراق تسهیلات مسکن در سایت مدیریت فناوری بورس را نشان میدهد نحوه خرید اوراق مشارکت که شامل انواع تسهیلات با سر رسیدهای مختلف است که با کلیک بر روی هر یک از آنها قادر به مشاهده اطلاعات جزیی تر خواهید بود.

همانطور که در شکل بالا مشاهده میکنید در کنار تسه یک سری عدد و رقم نوشته شده است که نشان دهنده زمان انتشار این اوراق می باشد. به عنوان مثال در شکل بالا در کنار فلش قرمز رنگ ” تسه 8911 نوشته شده است که نشان میدهد این اوراق در بهمن 1389 منتشر شده و در بازار معامله و خرید و فروش شده است. زمان اعتبار این اوراق از تاریخ صدور به مدت دو سال است که این مدت با نظر بانک مسکن و در شرایط خاص حداکثر تا دو دوره ۶ ماهه، قابل تمدید است پس مدت زمان اعتبار گواهی می تواند حداکثر سه سال باشد. حال اگر سرمایه گذاری قصد خرید اوراق تسهیلات مسکن را داشته باشد باید به ازای هر 500000 تومان، یک برگه اوراق را خریداری کند.

چگونه اوراق تسهیلات مسکن در بورس را بخریم؟

قبل از خرید اوراق تسهیلات مسکن در بورس سرمایه گذار در مرحله اول باید کد بورسی دریافت کند. در حال حاضر کارگزاری اگاه این امکان را فراهم کرده که افراد مختلف امکان دریافت کد بورسی را به صورت انلاین داشته باشند. اما پس از طی کردن فرایند اولیه نیاز به احراز هویت دارید که یا از طریق دفاتر پیشخوان دولت و یا بانک ها و یا کارگزاری ها این امکان وجود دارد.

دامنه نوسان و کارمزد اوراق تسهیلات مسکن در بورس

دامنه نوسان تسهیلات مسکن، همانند سهم‌های موجود در بازار، در محدوده ۵+ درصد یا ۵- درصد قیمت پایانی روز قبل خود باشد. سرمایه‌گذار بایستی هنگام خرید و فروش این اوراق، مبلغی به عنوان کارمزد معاملات پرداخت کند. هزینه کارمزد خرید اوراق تسهیلات مسکن (۰٫۴۹ درصد) و هزینه کارمزد فروش (۰٫۲۴ درصد) می باشد. پس از خرید این اوراق توسط مشتریان از طرف شرکت سپرده­‌گذاری مرکزی برای آنها گواهی اعلامیه خرید صادر می­‌شود که نشان می‌دهد فرد چه تعداد از اوراق مسکن را در چه نمادی خرید کرده است. کارگزار خریدار، این گواهی را در اختیار مشتریان قرار می‌دهند و مشتری با ارائه این گواهی به بانک میتواند فرایند دریافت وام خود را جلو ببرد.

قیمت گذاری اوراق تسهیلات مسکن در بورس چگونه است

معامله کردن اوراق تسهیلات مسکن در فرابورس همانند دیگر سهام ها می باشد و قیمت ها هم بر اساس عرضه و تقاضا در بازار تعیین می شود یعنی خریدار قیمت مناسب برای خرید را در سامانه وارد میکند و فروشنده نیز قیمت مورد نظر خود را وارد سامانه میکند. در این حالت زمانی که توافق بین خریدار و فروشنده صورت گیرد معامله انجام می شود. اما سوالی که وجود دارد این است که چرا قیمت برخی از اوراق نسبت به اوراق دیگر بالاتر می باشد. علت آن را باید در تاریخ آن جستجو کرد. معمولا اوراقی که جدیدا منتشر شوند قیمت آنها بالاتر است چرا که از مدت اعتبار آن زمان بیشتری باقی مانده است و به همین دلیل به قیمت بالاتر معامله می شود. گاهی اوقات مشاهده میکنید که اوراق قدیمی هم به قیمت های بالاتری معامله می شوند که علت آن بیشتر سفته بازی در سهام است و دلیل دیگری برای بالاتر بودن قیمت وجود ندارد. البته خریداران این اوراق باید توجه داشته باشند که از زمان خرید این اوراق تا زمان استفاده در بانک، مدت زمان صرف شده بیشتر از زمان انقضا اوراق نباشد و اوراق باید تا موعد انقضا تحویل بانک داده شود. یعنی اگر تاریخ اوراق برج 11 سال 97 باشد تاریخ انقضای اوراق برج 11 سال 99 می باشد. حال هر چقدر به این تاریخ نزدیک تر شود اعتبار معاملاتی آن کمتر است.

مثالی از اوراق تسهیلات مسکن در بورس

شکل زیر اوراق تسهیلات مسکن با تاریخ آذر ماه 1397 را نشان میدهد. همانطور که مشاهده میکنید قیمت این اوراق 671469 ریال به ازای هر هر برگه 500000 تومان می باشد. یعنی اگر یک سرمایه گذار تمایل به دریافت یک وام 120 میلیونی داشته باشد باید 240 برگه اوراق تسهیلات مسکن را خریداری کند. حال اگر قرار باشد هر برگه را به قیمت 671469 ریال خریداری کند باید حدودا 16 میلیون تومان کارمزد پرداخت کند. سپس این اوراق را نزد بانک مسکن برده و مراحل دریافت سپرده خود را طی کند.

یک نکته در خصوص اوراق معامله اوراق تسهیلات مسکن در بورس

برای جلوگیری از سودجویی‌های احتمالی و دستکاری های قیمتی و جلوگیری از نوسانگیری‌­های احتمالی اوراق تسه، شرکت فرابورس تدابیری را اندیشیده است، اوراق تسهیلات مسکن از ۲ تا ۴ ماه بعد از تاریخ خرید قابل فروش نیستند و ناظر آنها تا پایان محدودیت فروش، شرکت فرابورس باقی می‌­ماند و در این مدت ناظر غیرقابل تغییر است. پس از گذشت این مدت می‌­توان، با تغییر ناظر این اوراق را در هر کارگزاری به فروش رساند. البته این محدودیت برای نمادهایی که کمتر از ۴ ماه از اعتبار آنها باقی مانده، اعمال نمی‌شود.

اطلاعات در مورد وام مسکن

قبل از اقدام به خرید اوراق مسکن به یک شعبه از بانک مسکن مراجعه کرده و شرایط استفاده از تسهیلات، شامل شرایط منزل مسکونی قابل خریداری با این اوراق را بپرسید.

نکاتی در خصوص دریافت اوراق تسهیلات مسکن

اگر اعتبار اوراق تسهیلات مسکن به پایان برسد دیگر آن اوراق اعتباری ندارد و یا به اصطلاح ساده تر پولتان سوخت می شود. به همین دلیل بهتر است اوراق را تا قبل از پایان اعتبار به فروش برسانید و یا اینکه از ان در جهت دریافت وام استفاده کنید.

سرمایه گذاری در اوراق تسهیلات مسکن : اگر شما پولی دارید که قصد دارید با آن سرمایه کگذاری کنید میتوانید در بانک مسکن اقدام به سپرده گذاری کنید و بعد از طی شدن زمان، اوراق تسهیلات مسکن خود را دریافت کرذده و آن را در بازار به فروش برسانید چرا که اگر کسی قصد گرفتن وام مسکن داشته باشد باید پولی را با توجه به مقدار وام خود در بانک مسکن سپرده گذاری کند که پس از مدت زمانی معین امکان دریافت وام فراهم می شود. حال شما که سپرده ای در بانک نمدارید و قصد دریافت وام مسکن را دارید میتوانید این اوراق را خریداری کنید.

هر چقدر به سررسید اوراق تسهیلات مسکن نزدیک تر می شویم قیمت آن اوراق نیز کمتر می شود. به همین دلیل پیشنهاد میکنم که اگر قصد خرید خانه دارید و فکر میکنید فرایند گرفتن وام و .. کمتر از 4 ماه زمان میبرد حتما اوراقی را انتخاب کنید که نزدیک به سر رسید آن باشد.

اوراق مشارکت چیست و چه کاربردی دارد؟

اوراق مشارکت، اوراقی است که به قیمت اسمی و برای مدتی معین منتشر می‌شود. اما پیش از آشنایی با اوراق مشارکت، باید با مفهوم اوراق بدهی (اوراق قرضه) آشنا شد. در این گزارش، به تشریح مفهوم این نوع از اوراق و کاربرد آنها پرداخته می‌شود.

• اوراق مشارکت چیست؟
• چگونه اوراق مشارکت بخریم؟
• ویژگی‌های اوراق مشارکت
• سود حاصل از خرید اوراق مشارکت چقدر است؟
• انواع اوراق مشارکت
• اوراق ‌مشارکت ساده
• اوراق ‌مشارکت قابل ‌تبدیل به سهام
• اوراق مشارکت قابل‌ تعویض

به گزارش اقتصادآنلاین؛ اوراق بدهی یا قرضه، به اوراقی گفته می‌شود که صادرکننده تعهد می‌کند طی بازه زمانی مشخص (به طور معمول یک ساله)، سودی معادل قیمت اسمی ضرب در نرخ سود را به دارنده آن بپردازد و در پایان دوره اوراق، مبلغی اسمی را به دارنده ورقه پرداخت نماید.

اوراق مشارکت چیست؟

منظور از اوراق مشارکت، اوراق با نام یا بدون نامی است که به قیمت اسمی و برای مدت معین منتشر می‌شود و سرمایه‌گذار نسبت به قیمت اسمی و مدت‌ زمان مشارکت در سود حاصل از پروژه‌ها مدعی است. اوراق مشارکت، نوعی بدهی برای ناشر محسوب می‌شود که با انتشار آن تعهد می‌نماید طی بازه‌های زمانی معین، مبلغ ثابتی را که در برگه اوراق ذکر شده است، در قالب سود اوراق به سرمایه‌گذار بپردازد.

چگونه اوراق مشارکت بخریم؟

پس از انتشار اوراق، یک بانک از سوی منتشرکننده اوراق به منظور واگذاری انتخاب می‌شود و پس از انتخاب بانک، سرمایه‌گذار با مراجعه به همان بانک اقدام به خرید اوراق می‌کند. برای گرفتن سود اوراق مشارکت (ماهانه یا سه ماهه) نیز، باید به بانک مراجعه و شماره حساب اعلام شود.

درواقع، ناشر اعم از بورسی و غیربورسی موظف است یک بانک را به ‌عنوان بانک عامل معرفی نماید تا سرمایه‌گذاران از طریق آن بانک اقدام به خرید اوراق نموده و سودهای دوره‌ای و اصل سرمایه در پایان دوره را نیز از همان بانک دریافت نمایند.

ویژگی‌های اوراق مشارکت

تضمین سود مشخص و علی الحساب برای صاحبان آن در تاریخ سررسید، ضمانت اصل مبلغ سرمایه‌گذاری‌شده برای دارندگان اوراق مشارکت، سود بالاتر از سود عرف بانکی برای ترغیب مردم به خرید اوراق، امکان گرفتن سود اوراق در سررسیدهای ماهانه، سه‌ماهه و سالانه، سرمایه‌گذاری بدون ریسک برای خرید و فروش اوراق، معافیت مالیاتی برای صاحبان اوراق و فروش اوراق قبل از پایان سررسید و محاسبه سود، از جمله ویژگی‌های اوراق مشارکت است.

سود حاصل از خرید اوراق مشارکت چقدر است؟

به طور معمول، سود سالانه اوراق مشارکت حدود ۲ تا ۴درصد بالاتر از نرخ سود سپرده بلندمدت یکساله بانک‌ها است تا خریداران تمایل به سرمایه‌گذاری در این بازار پیدا کنند. اما سود دقیق آن، به انتشاردهنده و زمان سررسید نیز برمی‌گردد و به هر میزان که اوراق سررسید طولانی‌تری داشته باشند، سود سالانه بیشتری هم پرداخت می‌کنند.

انواع اوراق مشارکت

اوراق مشارکت، شامل اوراق بورسی و غیربورسی است. منظور از اوراق، همان اوراق خارج از بورس است که سه نوع را شامل می‌شود؛ اوراق ساده، قابل تبدیل به سهام و قابل تعویض با سهام. از بین این سه نوع ساده با نام یا بی‌نام بیشتر در بازار مالی ایران خرید و فروش می‌شوند و اوراق قابل تبدیل یا اوراق قابل تعویض با سهام چندان مورد استفاده نیستند.

اوراق ‌مشارکت ساده

این نوع از اوراق، متداول‌ترین نوع اوراق مشارکت محسوب می‌شود که به دلیل مکانیسم‌های حقوقی خاص از جمله تضمین بازپرداخت اصل و سود ورقه که مقررات متفرقه حاکم بر این اوراق را پیش‌بینی کرده‌اند، ابزار مناسبی برای شرکت عموم در سرمایه‌گذاری‌های کوتاه‌مدت است. زیرا صاحب ورقه با نام یا بی‌نام می‌تواند آن را به فرد دیگری منتقل کند یا به ناشر بازگرداند.

اوراق ‌مشارکت قابل ‌تبدیل به سهام

این نوع از ‌اوراق ‌مشارکت، اقتباس کامل از مقررات سابق اوراق قرضه قابل‌ تبدیل به سهام به ‌وسیله قانون‌گذار، پس از انقلاب اسلامی است. زیرا اوراق مشارکت قابل ‌تبدیل، اوراقی است که بتوان آن را به سهم شرکت ناشر تبدیل کرد. اگر وضعیت اقتصادی و سوددهی شرکت ناشر پس از انتشار اوراق بهتر شود، امکان تبدیل اوراق به سهام و سود بیشتر برای دارندگان اوراق مشارکت وجود دارد.

اوراق مشارکت قابل‌ تعویض

این اوراق، قابل ‌تعویض با سهام سایر شرکت‌های پذیرفته در بورس اوراق بهادار است. زمانی که چنین اوراقی به سرمایه‌گذار واگذار می‌شود، ناشر موظف است حداقل به ‌میزان اوراق‌ مشارکت‌ قابل تعویض، موجودی سهام شرکت‌های مذکور را تا سررسید نهایی ورقه مشارکت نگهداری کند.

لازم به ذکر است که اوراق مشارکت‌ با نام که در بازار بدهی بورس اوراق بهادار تهران پذیرش شده‌اند، در قیمت تعادلی توسط خریداران و فروشندگان مورد معامله قرار می‌گیرند. قیمت تعادلی معامله اوراق مذکور به نرخ بهره اوراق، زمان سررسید، تعداد کوپن‌های سالانه و نرخ بهره بازار بستگی دارد.

آیا اوراق مشارکت اوراق اسلامی است؟

یکی از سؤالاتی که ممکن است درخصوص اوراق مشارکت برای خیلی افراد پیش بیاید، این است که باتوجه به اینکه سود این اوراق، تضمین شده است، آیا سرمایه‌گذاری در آنها اشکال شرعی ندارد؟ چه تفاوتی میان اوراق مشارکت که در ایران و برخی کشورهای اسلامی منتشر می‌شود، با اوراق قرضه که در سایر کشورها منتشر می‌شود وجود دارد درصورتی‌که در هر دو نوع اوراق، سود تضمین‌شده به سرمایه‌گذاران پرداخت می‌شود؟ در این بخش، نحوه خرید اوراق مشارکت قصد داریم به این سؤالات پاسخ دهیم.

برای پاسخ به این سؤال باید توجه کنیم که دریافت هر نوع سود تضمین‌شده غیر شرعی نیست. به عبارت دیگر برخی از سودهای تضمین‌شده مشکل شرعی دارند اما برخی دیگر بی‌اشکال هستند. برای روشن‌شدن بحث، باید به تفاوت‌های بین اوراق مشارکت و اوراق قرضه توجه کنیم.

در اوراق مشارکت سرمایه‌گذار، با خرید این اوراق ، در پروژه معینی مثل احداث جاده، نیروگاه و. مشارکت کرده و طبیعتا، در سود آن پروژه سهیم خواهد شد. بنابراین، پشتوانـه اوراق مشارکت، یک دارایـی مشخص، مثل نیروگاه، جاده، سـد و یا یک خط تولیـد است. اما در اوراق قرضه، این چنیـن نیست. از اسم این اوراق هم مشخص است که منتشرکننده اوراق از سرمایه‌گذار، پول قرض می‌کند، اما این که این پول با چه هدفی و برای چه کاری قرض می‌شود، مشخص نیست. بنابراین، خریدار اوراق قرضه در واقع، پول خود را بابت کاری که نمی‌داند چیست، در اختیار منتشرکننده اوراق قرار داده و ناشر اوراق نیز به وی، سـود می‌پردازد.

این اولین نکته ای بود که اوراق قرضه را غیرشرعی می کند چرا که براساس تعالیم اسلامی ربا که یکی از بزرگترین گناهان به شمار می آید زمانی اتفاق می افتد که فردی چیزی اعم از پول یا غیر از آن را به کسی قرض دهد و شرط کند که موقع پس دادن باید بیشتر از اندازه اصل سرمایه را به فرد برگرداند. مثلا فردی 100 هزارتومان به کسی قرض بدهد و شرط کند که هنگام پس دادن پول باید 120 هزار تومان پرداخت کند. آنچه که در اوراق قرضه اتفاق می افتد دقیقا همین حالت است.

دومین مساله این است که در اوراق قرضه مشخص نیست که منتشرکننده (ناشر) این اوراق، پول را برای چه کاری صرف خواهد کرد. چه بسا پول ناشی از فروش اوراق قرضه، صرف کارهایـی شود که ازنظر اسلام، جایز نیست اما در اوراق مشارکت، پروژه‌ای که قرار است تأمین مالی برای آن انجام شود، کاملا مشخص و مورد تأئید بوده و به سرمایه‌گذاران از قبل، اعلام می‌شـود.

بد نیست به این نکته هم اشاره کنیم که برای انتشار اوراق مشارکت، شرکت یا دستگاهی که قصد انتشار این اوراق را دارد، ابتدا باید طرح توجیه اقتصادی درباره پروژه‌ای که قرار است اوراق مذکور، برای تأمین مالی آن منتشر شود، تهیه نماید. تنها درصورت تأئید این طرح توسط نهادهای مربوط مثل بانک مرکزی و سازمان بورس، شرکت اجازه انتشار اوراق مشارکت را خواهد داشت. همچنین نرخ سود علی‌الحساب اوراق مشارکت نیز براساس طرح توجیه اقتصادی و البته، در چارچوب سیاست‌های پولی و مالی کشور، تعییـن و به سرمایه‌گذاران اعلام می‌شود. بدین ترتیب مشخص است که نظارت لازم بر این مساله از سوی نهادهای مسؤول صورت می‌گیرد.

مجددا یادآور می‌شود ناشر اوراق مشارکت باید پس از پایان طرح و در سررسید نهایی اوراق، سود قطعی طرح را محاسبه کرده و درصورتی که سود قطعی از سود پرداختی به سرمایه‌گذاران بیشتر باشد، مابه‌التفاوت را به آنان پرداخت نماید. البته، درصورتی که سود قطعی پروژه، از سود علی‌الحساب پرداختی کمتر باشد، جبران مابه‌التفاوت برعهده ضامن اوراق اوراق مشارکت بوده و ضرر و زیانی از این بابت، متوجه خریدار این اوراق نیست.