نقدشوندگی چیست؟ نقدشوندگی در بورس چیست؟
نقدشوندگی یعنی میزان سرعت تبدیل شدن یک دارایی به پول نقد. این دارایی می تواند هر چیزی باشد زمین٬ طلا٬ سهام و یا حتی یک تابلو فرش. میزان نقدشوندگی هرچقدر بالاتر باشد نگرانی برای تبدیل کردن آن دارایی به پول نقد کمتر می شود.
برای درک بهتر این موضوع ادامه مطلب را با یک مثال برایتان توضیح میدهیم:
فرض کنید ۵۰ میلیون تومان پول دارید و می خواهید آن را به یک دارایی دیگر تبدیل کنید. دو گزینه پیش روی شما می باشد٬ گزینه اول یک قطعه زمین در ناحیه ای از شهری که در آن زندگی میکنید و گزینه دوم خرید ۱۲ عدد سکه بهار آزادی.!
همانطور که میدانید بین دو گزینه بالا سکه بهار آزادی راحت تر به پول نقد تبدیل می شود. فروشنده می تواند با مراجعه به یک طلا فروش به راحتی سکه های خود را با قیمت روز به پول نقد تبدیل کند در حالی که برای تبدیل زمین به پول نقد کار سختی در پیش خواهد داشت.پس در نتیجه نقدشوندگی سکه بیشتر از زمین مسکونی می باشد.
پیشنهاد می کنیم این مطلب را ازدست ندهید: بهترین گزینه سرمایه گذاری در سال ۹۸
پول نقد به عنوان استاندارد نقدشوندگی
پول نقد به عنوان استاندارد نقدشوندگی در نظر گرفته می شود زیرا به راحتی قابلیت تبدیل شدن به هر دارایی دیگر را دارد.به عبارتی دیگر بالاترین نقدشوندگی را دارد زیرا به راحتی قابل تبدیل شدن به هر دارایی و کالایی را دارد.
برای مثال زمانی را در نظر بگیرید که می خواهیم یک لپتاپ به ارزش ۴ میلیون تومان بخریم. لپتاپ را با پول نقد راحت تر می توان تهیه کرد یا اینکه به اندازه ۴ میلیون تومان فرش دست بافت به فروشنده بدهیم؟!
نقدشونده ترین بازار مالی کدام است؟
نبورس را به عنوان نقدشونده ترین بازار مالی نام می برند، زیرا سرمایه گذار برای فروش سهام خود و تبدیل آن به پول نقد فقط به چند کلیک نیاز دارد. نقدشوندگی بالای بورس باعث تبدیل شدنش به گزینه ای جذاب برای سرمایه گذاری شده است.
البته باید این نکته مهم را در نظر بگیرید که کلیت بازار بورس نقدشوندگی بالایی دارد ولی همه سهم های بورسی نقدشوندگیشان یکسان و بالا نیست. سهم هایی که شناوری پایین دارند و نیز حجم معاملات آنها اصولا پایین می باشد سهم هایی با نقدشوندگی پایین محسوب می شوند.
محاسبه میزان نقدشوندگی سهام بورس تهران و بررسی عوامل اثرگذار بر آن
2 ** کارشناس ارشد مهندسی سیستم‌های اجتماعی و اقتصادی، دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه صنعتی شریف (نویسنده مسئول).
چکیده
یکی از عوامل ریسک دارایی‌های مالی قابلیت نقدشوندگی این دارایی‌ها است و شناسایی عوامل اثرگذار بر نقدشوندگی، به پیش‌بینی وضعیت نقدشوندگی سهام و در نتیجه مدیریت ریسک سهام کمک می‌کند. هدف پژوهش حاضر، شناسایی همین عوامل در بورس تهران است. داده‌های مورد مطالعه، مربوط به 48 شرکت بورسی، طی سال‌های 1392-1388 هستند. پس از تخمین ضرایب این عوامل در رگرسیون، به ازای هر یک از سهام، معناداری میانگین مقطعی ضرایب نشان می‌دهد که نقدشوندگی سهام یک چرخه هفتگی و ماهانه را دنبال می‌کند. بازده سهم و بازده بازار، حجم معاملات و تلاطم بازده سهم و بازده بازار عوامل اثرگذار بر نقدشوندگی سهام هستند. به علاوه عکس‌العمل نقدشوندگی سهام به بازده مثبت و منفی سهم متقارن نیست و اثر بازده منفی بر نقدشوندگی، بیشتر از بازده مثبت است. نتایج نشان می‌دهد که شوک‌های منفی بازده سهم و بازده بازار بیش از شوک‌های مثبت بر نقدشوندگی سهام اثرگذارند.
نسبت‌های نقدشوندگی در تحلیل بنیادی سهام
معمولا قبل از خرید یک سهم به چه مواردی توجه میکنید؟ آیا به تابلوی معاملاتی سهم توجه میکنید؟ به میزان سهام شناور آن سهم و میانگین حجم معاملات آن چطور؟ آیا به نمودار سهم و آنچه که اندیکاتورها می‌گویند، دقت میکنید؟ اگر این کارها را انجام می‌دهید تا قسمتی از راه را درست رفته‌اید. اگر قصد سرمایه‌گذاری بلندمدت یا میان‌مدت میزان نقد شوندگی چیست؟ دارید، برای کسب اطمینان از انتخاب خود چه میکنید؟ بررسی صورت‌های مالی شرکت‌ها یکی از روش‌هایی برای کسب اطمینان از یک سرمایه‌گذاری کم‌ریسک است. با بررسی نسبت‌های نقدشوندگی یک شرکت و میزان نقدینگی آن، می‌توانید توانایی شرکت را در بازپرداخت بدهی‌هایش بررسی کنید و از میزان ریسک نقدشوندگی آن شرکت باخبر شوید. حتی با مقایسه این نسبت‌ها می‌توانید از بین شرکت‌های موجود در یک صنعت، شرکت مناسب‌تر را برای سرمایه‌گذاری انتخاب کنید یا اینکه عملکرد مالی یک شرکت را نسبت به سال پیش آن بررسی کنید.
نقدشوندگی چیست؟
اگر بخواهیم نقدشوندگی (Liquidity) را به زبان ساده تعریف کنیم، می‌توان گفت به مدت زمانی که طول می‌کشد تا یک دارایی به وجه نقد تبدیل شود را نقدشوندگی می‌گویند. برای مثال، اوراق بهاداری مانند سهام یک شرکت که در بورس اوراق بهادار تهران پذیرفته شده است، به راحتی و با کمترین زمان ممکن می‌تواند به وجه نقد تبدیل شود، بنابراین می‌توان گفت که سهام از نقدشوندگی بالایی برخوردار است. اما دارایی مانند زمین و ملک را نمی‌شود به‌سرعت فروخت و به وجه نقد تبدیل کرد. برای همین گفته می‌شود که نقدشوندگی ملک و زمین پایین است. به‌طور کلی نقدشوندگی به ما می‌گوید که میزان سهولت تبدیل یک دارایی به وجه‌نقد چقدر است.
نسبت‌های نقدشوندگی
با بررسی صورت‌های مالی شرکت‌ها، می‌توان نسبت‌هایی را محاسبه کرد که با استفاده از آنها از وضعیت مالی شرکت تا حدی مطلع شد و میزان ریسک نقدینگی آن را ارزیابی کرد. می‌توان برداشت‌های متفاوتی از این نسبت‌ها داشت. برای مثال ممکن است بالا بودن این نسبت‌ها برای اعتباردهندگان خوشایند باشد اما برای میزان نقد شوندگی چیست؟ سرمایه‌گذاران این طور نباشد.
نسبت‌های نقدشوندگی چه کاربردی دارند؟
این نسبت‌ها علاوه بر این که ما را از ریسک نقدینگی شرکت باخبر می‌کنند به ما کمک می‌کنند تا از نقاط ضعف و قوت شرکت‌ها باخبر شویم و با آگاهی کامل تصمیم بگیریم. این که شرکت در شرایط بحرانی چگونه عمل می‌کند، فعالیت آن تا چه زمانی ادامه خواهد داشت، آیا از پس هزینه‌های خود برمی‌آید و یا ممکن است ورشکسته شود، همه و همه سوال‌هایی هستند که می‌توانند به ما در انتخاب شرکت مناسب جهت سرمایه‌گذاری کمک کنند.
مقایسه نسبت‌های نقدشوندگی یک شرکت با نسبت‌های سال قبل و بررسی میزان تغییرات این نسبت‌ها می‌تواند در بررسی عملکرد شرکت طی سال مالی جدید به ما کمک کند. می‌توان فهمید که شرکت در چه زمینه‌هایی بهتر عملکرده و در چه زمینه‌هایی افت داشته است.
استفاده از نسبت‌های نقدینگی در محاسبه توان مالی شرکت ها
به‌طور کلی با استفاده از نسبت‌های نقدینگی می‌توان توان مالی کوتاه‌مدت میزان نقد شوندگی چیست؟ شرکت‌ها را بررسی کرد. با استفاده از این نسبت‌ها می‌توانیم بفهمیم که آیا شرکت توانایی این را دارد که در کوتاه‌مدت بدهی‌های خود را پرداخت کند یا نه. حتی با استفاده از این نسبت‌ها می‌توان وضعیت دو شرکت فعال در یک صنعت را با هم مقایسه کرد. نکته‌ای که باید هنگام بررسی صورت‌های مالی دو یا چند شرکت به آن توجه کرد، این است که صورت‌های مالی با استفاده از چه روشی تهیه شده‌اند. اگر روش‌های تهیه صورت‌های مالی یکسان باشد، می‌توان به اطلاعات مقایسه‌ای حاصل از آنها اتکای بیشتری کرد.
بررسی نسبت‌های نقدینگی می‌تواند برای استفاده‌کنندگان برون‌سازمانی مثل، سهامداران شرکت و موسساتی که به شرکت‌ها وام کوتاه‌مدت می‌دهند بسیار مهم باشد. علاوه‌بر این به استفاده‌کنندگان درون‌سازمانی مثل مدیران مالی نیز کمک می‌کند تا استراتژی‌های خود را بسنجند و بفهمند که در کجاها ضعف و یا قوت دارند.
نحوه محاسبه نسبت‌های نقدشوندگی
برای محاسبه نسبت‌های نقدشوندگی باید به دارایی‌ها و بدهی‌های جاری شرکت توجه کرد. همانطور که در مقاله آشنایی با ترازنامه و اجزای آن در رابطه با دارایی‌ها و بدهی‌های جاری صحبت کردیم. گفتیم که دارایی‌های جاری، دارایی‌هایی هستند که انتظار می‌رود طی یک دوره یک ساله یا یک چرخه عملیات به وجه نقد تبدیل شوند و یا در دوره عملیات از آنها استفاده شود. به‌طور کلی دارایی‌های جاری اطلاعاتی را در مورد فعالیت‌های عملیاتی شرکت نشان می‌دهند. بدهی‌های جاری، بدهی‌هایی هستند که انتظار می‌رود طی یک چرخه عملیات و یا یک سال از تاریخ ترازنامه تسویه شوند. همچنین مدیریت شرکت قصد داشته باشد که این بدهی‌ها را از محل دارایی‌های جاری (وجوه نقد) و یا از طریق ایجاد بدهی‌های جاری جدید تسویه کند.
از آنجایی که دارایی‌ها و بدهی‌های جاری در کوتاه‌مدت بررسی می‌شوند بنابراین ارزش بازار این اقلام با ارزش دفتری آنها غالبا یکسان است و در کل می‌توان به آنها اتکا کرد. در شکل زیر ترازنامه (صورت وضعیت مالی) یک شرکت خدماتی فعال در بورس را مشاهده میکنید. در ادامه قصد داریم برخی از نسبت‌های نقدشوندگی را برای این شرکت باهم بررسی کنیم.
نسبت جاری (Current ratio)
با تقسیم دارایی‌های جاری بر بدهی‌های جاری، می‌توان توان شرکت در ایجاد نقدینگی کوتاه‌مدت را (منظور از کوتاه‌مدت یک دوره یک ساله و یا یک چرخه عملیات است) اندازه‌گیری کرد. یعنی آیا شرکت به‌اندازه کافی دارایی نقدشونده در اختیار خود دارد تا از محل آن بدهی‌های کوتاه‌مدتش را پرداخت کند یا نه.
بیایید نسبت جاری را برای شرکت بالا محاسبه کنیم. همانطور که گفتیم با تقسیم دارایی‌های جاری شرکت بر بدهی‌های جاری آن، نسبت جاری به‌دست می‌آید. نسبت جاری شرکتی که ترازنامه آن در بالا آورده شده است، برابر با 1.23 است. یعنی این شرکت می‌تواند تا 1.23 بار بدهی‌های خود را از محل دارایی‌های جاری‌اش پوشش دهد.
این نسبت باید بالا باشد یا پایین؟
نمی‌توان گفت که بالا بودن این نسبت خوب است یا بد. خوب یا بد بودن این مقدار بستگی به این دارد که چه کسی از آنها استفاده می‌کند. از نظر یک نهاد اعتباردهنده یا بانکی که قصد وام دادن به شرکت را دارد، بالاتر بودن این نسبت بهتر است. چون می‌فهمد که شرکت دارایی‌های نقدشونده و نقدینگی زیادی دارد و به‌راحتی می‌تواند از پس بدهی‌های خود بر‌آید.
اما از نظر یک سرمایه‌گذار، بالا بودن این نسبت چندان خوب نیست. بالا بودن این نسبت یعنی این که مدیریت از وجوه نقد خود به‌درستی استفاده نمی‌کند و پولی را که می‌توان در پروژه‌های مختلف سرمایه‌گذاری کرد، به‌طور وجه نقد یا موجودی کالا در حساب‌ها یا انبار نگه‌داشته است.
برای بستانکاران شرکت، کمبود نقدینگی به معنی امکان بروز تاخیر در بازپرداخت بدهی‌هایشان است. برای مشتریان شرکت نیز عدم وجود نقدینگی یا پایین بودن نسبت جاری می‌تواند به معنای ناتوانی شرکت در عمل به تعهدات و وظایف خود باشد.
نکته با اهمیت میزان نقد شوندگی چیست؟ نسبت جاری
به‌طور کلی می‌توان گفت که اگر دارایی‌های نقدشونده و نقدینگی شرکت کافی نباشد، نمی‌تواند به درستی از فرصت‌های سودآوری خود استفاده کند و حتی ممکن است در بازپرداخت بدهی‌های کوتاه‌مدت خود هم ناتوان شود. به دنبال ناتوانی در بازپرداخت بدهی‌ها، شرکت ممکن است مجبور به فروش دارایی‌های شرکت شود و در نهایت نیز ورشکستگی را باخود به همراه بیاورد.
عدم وجود ثبات اقتصادی، عدم اطمینان از شرایط، وقوع زیان‌های غیرمترقبه، اعتصاب کارکنان و. می‌تواند به جریان‌های نقدی آسیب بزند. بنابراین شرکت‌ها باید همواره مقداری وجه نقد و یا دارایی نقدشونده داشته باشند که در شرایط بحرانی از آنها استفاده کنند.
در انتهای این مبحث نیز می‌توان گفت که اگر نسبت جاری برابر یا بیشتر از 2 باشد، یعنی شرکت از نظر مالی مستحکم است. اما اگر کمتر از 2 باشد یعنی ریسک نقدینگی آن بالا است.
نسبت آنی (Quick Ratio)
نسبت آنی که به آن نسبت سریع هم گفته می‌شود، شاخصی برای اندازه‌گیری توانایی شرکت برای پرداخت هرچه سریعتر بدهی‌ها و عمل به تعهداتش است. در این شاخص از دارایی‌هایی که بیشترین نقدشوندگی را دارند، در فرمول استفاده می‌شود. از آنجایی که آزمایش‌هایی که برای سنجش اسیدی یا بازی بودن یک محیط انجام می‌شوند بسیار سریع هستند اصطلاحا به این نسبت، فرمول آزمایش اسید نیز گفته می‌شود.
دارایی‌هایی مانند موجودی کالا که ممکن است با سرعت فروش نروند و به‌سرعت به وجه نقد تبدیل نشوند را در این شاخص وارد نمی‌کنیم.
در واقع این نسبت توانایی شرکت در بازپرداخت تعهدات و بدهی‌های جاری خود را بدون این که مجبور به فروش موجودی کالا و یا اخذ وام و. شوند، نشان می‌دهد. بررسی نسبت آنی برای افراد محافظه‌کار بهتر است. هر چه این نسبت بیشتر باشد یعنی شرکت سریعتر می‌تواند بدهی‌های خود را پوشش دهد و از نظر نقدینگی هیچ مشکلی ندارد. اگر این نسبت برابر با یک باشد، یعنی شرکت می‌تواند در زمان کوتاهی، بدون فروش دارایی‌های خود، تمامی بدهی‌هایش را تسویه کند.
با کسر موجودی کالا از دارایی‌های جاری شرکت، نسبت آنی شرکت خدماتی را محاسبه می‌کنیم. برای شرکت مورد بررسی ما نسبت آنی برابر با 1.21 درصد است. از آنجایی که این شرکت، یک شرکت خدماتی است و موجودی کالای آن بسیار اندک است، نسبت آنی آن با نسبت جاری فرق چندانی ندارد و شرکت می‌تواند هر چه سریعتر تمامی بدهی‌هایش را بپردازد.
با بررسی نسبت جاری و آنی شرکت به این نتیجه می‌رسیم دارایی‌های شرکت در صورت عدم وقوع اتفاقات غیرمترقبه برای پوشش بدهی‌های شرکت کافی است. اما اگر اتفاق غیرمترقبه‌ای در شرکت رخ دهد شاید بتواند در کار طبیعی شرکت اخلال ایجاد کند.
نسبت وجه نقد
نسبت وجه نقد برای تامیین‌کنندگان سرمایه و کسانی که به شرکت وام بسیار کوتاه‌مدت می‌دهند، می‌تواند مفید واقع شود. این نسبت معیاری برای سنجش توانایی شرکت برای بازپرداخت بدهی‌های بسیار کوتاه‌مدت است. یعنی اگر شرکت مجبور شود فوری همه بدهی‌های کوتاه‌مدت خود را پرداخت کند، آیا می‌تواند این کار را تنها با پول نقد و دارایی‌های شبه‌نقد خودانجام دهد یا نیاز به فروش دارایی‌های دیگر دارد.
شرکت‌های بسیاری بوده‌اند که باوجود دارایی‌های غیرنقدی فراوانی که داشته‌اند، اما به دلیل نقدشوندگی پایین این دارایی‌ها، نتوانسته آنها را به سرعت به وجه نقد تبدیل کنند. سرانجام هم به‌دلیل عدم توانایی در بازپرداخت بدهی‌هایشان دچار مشکل شده‌اند و یا حتی به ورشکستگی رسیده‌اند.
دوره استقامت
از دیگر نسبت‌های نقدینگی، دوره استقامت را می‌توان نام برد. منظور از دوره استقامت این است که اگر جریانات نقدی شرکت کم شوند، شرکت تا چه مدت (چند روز) می‌تواند از پس هزینه‌های خود بربیاید و به فعالیتش ادامه بدهد.
برای محاسبه این نسبت می‌توان دارایی‌های جاری شرکت را تقسیم بر میانگین هزینه‌های عملیاتی روزانه شرکت کرد.
هزینه‌های عملیاتی را می‌توان از صورت‌حساب سود و زیان شرکت مشاهده کنید و با تقسیم مقدار هزینه‌های عملیاتی بر تعداد روزهای سال (365)، متوسط هزینه‌های عملیاتی روزانه را محاسبه کنید. برای مشاهده صورت‌های مالی شرکت‌های فعال در بورس و فرابورس می‌توانید به سایت کدال مراجعه کرده و با جستجوی نام یا نماد شرکت‌ها، آنها را پیدا کنید.
می‌توانید ویدیوهای بیشتری از تالاربورس را در آپارات (شبکه اشتراک ویدیو) و همچنین کانال یوتیوب تالاربورس مشاهده بفرمایید.
نقد شوندگی چیست و کدام بازارها نقد شوندگی بیشتری دارند؟
نقد شوندگی دارایی یکی از اصلی‌ترین عواملی است که صاحبان سرمایه باید به آن توجه کنند. سرمایه‌داران معمولا از این شاخص برای بررسی و مقایسه دو سهم استفاده می‌کنند. اما سوال میزان نقد شوندگی چیست؟ اصلی اینجاست که نقد شوندگی چیست و چگونه روی انتخاب دارایی و سهام تاثیر می‌گذارد؟
در این مقاله تصمیم داریم تا به موضوع نقد شوندگی بپردازیم. در صورت تمایل برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه تا انتهای این مطلب همراه ما باشید.
ویدئو معرفی نقدشوندگی و بازار آن
نقد شوندگی چیست؟
نقد شوندگی (Liquidity) دارایی به این معنا است که دارایی مورد نظر با چه سرعتی به وجه نقد تبدیل می‌شود. نقدشوندگی یک دارایی نشان‌دهنده سرعت معامله آن در بازار است. به عنوان مثال اگر یک سهم در بازار بورس کشور، نقد شوندگی بالایی داشته باشد، یعنی سرعت معامله آن در بازار بالا بوده و در کمترین زمان ممکن به وجه نقد تبدیل می‌شود.
به عبارت ساده‌تر، نقدشوندگی یک دارایی به معنای توانایی تبدیل شدن آن به پول نقد است.
چه بازارهایی قدرت نقد شوندگی بالایی دارند؟
سرعت و حجم معاملات در هر بازار، تعیین کننده قدرت نقد شوندگی دارایی در آن بازار خواهد بود. به همین علت، قدرت نقد شوندگی در هر بازار، متفاوت است. در این بخش، میزان نقد شوندگی هر بازار را به صورت جداگانه برای شما توضیح خواهیم داد.
- بازار طلا و سکه: این بازار، قدرت نقدشوندگی بالایی دارد؛ چراکه طلا و سکه در کشور ما به سرعت به پول نقد تبدیل می‌شوند. علت این اتفاق هم، وجود تعداد زیاد خریداران و فروشندگان در این بازار است.
- بازار مسکن: برخلاف تصور عموم مردم، بازار مسکن نقد شوندگی پایینی دارد. نرخ بالای مسکن باعث شده تا افراد کمی قدرت خرید مسکن را داشته باشند. همان طور که میدانید، کمبود خریدار به معنای کاهش سرعت معاملات و کاهش نقدشوندگی است.
- بازار ارزهای دیجیتال: یکی از دلایل رونق گرفتن بازار رمز ارزها، قدرت نقد شوندگی بالای دارایی در این بازار است. سرعت و حجم معاملات در بازار ارز دیجیتال به شدت بالا است و به همین دارایی افراد به سرعت به وجه نقد تبدیل می‌شود.
- بازار خودرو: بازار خودرو در این مورد با بازار مسکن تشابه دارد. قیمت بالای خودرو، باعث کاهش تعداد خریداران و در نتیجه کاهش نقد شوندگی بازار خودرو شده است.
- بازار بورس: بازار بورس یکی از بازارهایی است که بالاترین قدرت نقد شوندگی را دارد. به همین علت به راحتی می‌توان در هر زمانی، هر سهمی را به وجه نقد تبدیل کرد. لازم به ذکر است که نقد شوندگی بالای بازار بورس باعث شده تا شمار زیادی از مردم به سرمایه گذاری در بورس تمایل پیدا کنند.
نقدشوندگی دارایی برای چه افرادی حائز اهمیت است؟
افراد زیادی در بازار سرمایه فعالیت دارند. برخی از این افراد دارای اهداف بلند مدت و برخی نیز دارای اهداف کوتاه مدت هستند. اما سوال اینجاست که نقدشوندگی دارایی برای کدام دسته از سرمایه‌داران اهمیت بیشتری دارد؟
برای پاسخ به این سوال باید اعلام کنیم، سهام‌دارانی که اهداف کوتاه مدت دارند به نقد شوندگی دارایی توجه خاصی نشان می‌دهند. این دسته از افراد تمایلی به حفظ دارایی برای مدت زمان طولانی ندارند. به همین علت هم هنگام خرید دارایی، روی نقد شوندگی آن تمرکز می‌کنند.
لازم به ذکر است که قدرت نقد شوندگی سهام در بازارهای ریزشی برای تمام سهامداران اهمیت دارد. به عبارت بهتر، زمانی که بازار در شرایط بدی قرار دارد، سهمی که قدرت نقدشوندگی بالایی دارد به سرعت فروش می‌رود و باعث کاهش ضرر و زیان سرمایه‌گذار می‌شود. به همین علت، نقد شوندگی سهام اهمیت زیادی دارد.
ممکن است، برخی از سرمایه‌گذاران به واسطه شرایط شغلی خود به سرعت به پول نقد نیاز پیدا کنند. این افراد باید هنگام خرید هر سهم به میزان نقد شوندگی آن دقت کنند. سهم‌هایی که نقد شوندگی بالایی دارند به سرعت به پول نقد تبدیل شده و نیاز مالی صاحبین سرمایه را رفع می‌کنند.
ویژگی‌های یک سهم با قدرت نقد شوندگی بالا چیست؟
راه‌های متعددی برای سنجش قدرت نقد شوندگی هر سهم وجود دارد. به طور کلی، سهمی که ویژگی‌های زیر را داشته باشد، از قدرت نقد شوندگی بالایی برخوردار است.
- حجم معاملات بالا: یکی از ویژگی‌های سهم‌هایی که قدرت نقد شوندگی بالایی دارند، حجم معاملاتی زیاد در هر روز است. به زبان ساده‌تر، هرچه حجم معاملات روزانه سهم بیشتر باشد، نقد شوندگی آن نیز بیشتر است.
- ارزش معاملاتی سهم: هرچه ارزش معاملاتی سهام بالاتر باشد، نقد شوندگی سهم بیشتر است.
- تعداد معامله‌گران: تعداد بالای خریداران و فروشندگان یک سهم به معنای افزایش حجم و سرعت معاملات و در نتیجه افزایش قدرت نقد شوندگی است.
- درصد شناوری سهم: هر چه درصد شناوری سهم بیشتر باشد، صف خرید و فروش آن کوتاه‌تر خواهد بود. همانطور که میدانید، صف کوتاه‌تر به معنای سرعت معامله بیشتر و در نتیجه نقد شوندگی بالاتر است.
- کیفیت اطلاعات مالی شرکت‌ها: همه ساله گزارش‌های متعددی در خصوص شرایط مالی شرکت‌هایی که سهام آنها در بورس قابل معامله است، منتشر می‌شود. هرچه کیفیت اطلاعات مالی منتشر شده بیشتر و بهتر باشد، نقد شوندگی سهام شرکت نیز افزایش خواهد یافت.
موارد ذکر شده از جمله مهم‌ترین عوامل تاثیرگذار در تشخیص نقد شوندگی یک دارایی هستند.
انواع نقد شوندگی
به طور کلی در بازارهای مالی دو نوع نقد شوندگی وجود دارد که به نام‌های نقد شوندگی بازار و نقد شوندگی حسابداری شناخته شده‌اند.
1/ نقدشوندگی بازار
سهمی که به راحتی و به سرعت به سهمی دیگر تبدیل شود، نقد شوندگی بازار بالایی دارد. به عبارت بهتر، یک دارایی زمانی نقد شوندگی بازار بالایی دارد که امکان تبدیل شدن آن به سهم‌های دیگر، به سادگی وجود داشته باشد.
هرچه صف خرید و فروش سهم کوتاه‌تر و حجم معاملات آن بیشتر باشد، نقد شوندگی بازار دارایی بالاتر خواهد بود.
نقد شوندگی بازار در بورس بسیار بیشتر از سایر بازارها مانند بازار مسکن است؛ چراکه مدت زمان انتظار برای خرید و فروش املاک در حال حاضر بین یک تا دو ماه است. در حالی که این مدت برای خرید و فروش سهام معمولا به چند ساعت محدود می‌شود.
2/ نقد شوندگی حسابداری
به قدرت مالی یک شرکت برای پرداخت بدهی‌های جاری با استفاده از دارایی یک سال جاری شرکت، نقد شوندگی حسابداری گفته می‌شود. به عبارت بهتر، نقد شوندگی حسابداری به معنای قدرت پرداخت بدهی در زمان سررسید آن توسط شرکت است.
به راحتی می‌توان حدس زد که هرچه نقد شوندگی حسابداری یک شرکت بالاتر باشد، تمایل صاحبین سرمایه برای خرید سهام آن شرکت نیز بیشتر خواهد بود.
ریسک نقد شوندگی یک سهم به چه معنا است؟
ریسک نقدشوندگی زمانی ایجاد می‌شود که بین قیمت پیشنهادی خریدار و فروشنده و ارزش واقعی سهم شکاف قیمتی ایجاد شود. در این شرایط، سهام‌دار قادر به فروش سهم مورد نظر با قیمت حقیقی آن نخواهد بود.
ریسک نقد شوندگی رابطه‌ای معکوس با قدرت نقد شوندگی دارد. به عبارت ساده‌تر، هرچه قدرت نقد شوندگی دارایی بیشتر باشد، ریسک نقد شوندگی آن کمتر خواهد بود. برای درک بهتر این موضوع می‌توانید به مثال زیر مراجعه کنید.
تصور کنید که بازار در شرایط ریزشی قرار دارد. در این حالت، بهترین کار فروش سریع سهم و خارج کردن سرمایه از بازار است. در این شرایط، سهمی که نقد شوندگی بالایی دارد به سرعت به پول نقد تبدیل می‌شود و از بیشتر شدن ضرر صاحب سرمایه جلوگیری می‌کند. این در حالی است که در شرایط مشابه، صاحب سهام برای فروش سهمی که ریسک نقد شوندگی بالایی دارد، باید در صف فروش منتظر بماند.
همانطور که میدانید، منتظر ماندن در صف فروش به معنای تغییر قیمت فروش و در نتیجه افزایش احتمال بیشتر شدن ضرر و زیان مالی صاحب سرمایه است. به همین علت است که کارشناسان بازارهای مالی همواره توصیه می‌کنند که صاحبین سرمایه، پیش از خرید هر سهم، به میزان نقد شوندگی آن توجه کنند.
جمع بندی
در این مطلب تلاش کردیم تا به سوال نقد شوندگی چیست، پاسخ دهیم. در همین راستا به موضوعاتی مانند انواع نقد شوندگی و روش‌های تشخیص سهم‌های با نقد شوندگی بالا پرداختیم.
نقدشوندگی دارایی به معنای توانایی تبدیل دارایی به پول نقد است. هرچه نقد شوندگی یک سهم یا دارایی بیشتر باشد، ارزش آن بیشتر بوده و با سرعت بیشتری به وجه نقد تبدیل می‌شود. در بازارهای مالی مانند بازار بورس، نقدشوندگی سهم یکی از عوامل تاثیرگذار برای خرید آن توسط صاحبین سرمایه است. لازم به یادآوری است که هرچه نقدشوندگی سهام بیشتر باشد، صف خرید و فروش آن کوتاه‌تر و ریسک زیان دیدن صاحب سرمایه کمتر می‌شود.
جریان نقدینگی (لیکوییدیتی) در ارزهای دیجیتال چیست؟
چه معیاری وجود دارد که بتواند میزان سلامت یک بازار را بسنجد؟ در این مورد می‌توان مواردی مانند حجم معاملات، نوسانات یا سایر اندیکاتورهای تکنیکال را بررسی کرد. اما گذشته از این موارد، یک فاکتور بسیار مهم هم به نام جریان نقدینگی وجود دارد. در بازاری که قابلیت نقدشوندگی ندارد، انجام معاملات بدون تغییر محسوس قیمت بسیار دشوار است. نقدینگی معیاری است که میزان سهولت تبدیل یک دارایی به پول نقد یا سایر دارایی‌ها را تعیین می‌کند. حتی اگر باارزش‌ترین و کمیاب‌ترین دارایی ممکن در جهان را در کوله‌پشتی‌تان داشته باشید، اما در جزیره‌ای متروک و دورافتاده گیر کنید، مشتری‌ای پیدا نخواهد شد تا آن را از شما بخرد.
جریان نقدینگی یا لیکوییدیتی چیست؟
جریان نقدینگی (Liquidity) معیاری است برای اندازه‌گیری میزان سهولت تبدیل یک دارایی به یک دارایی دیگر، بدون آنکه بر قیمت تأثیر بگذارد. به زبانی ساده، نقدینگی سرعت و سهولت خرید و فروش یک دارایی را توضیح می‌دهد. لیکوییدیتی مناسب به این معنا است که یک دارایی بتواند به‌آسانی و به‌سرعت خرید و فروش شود، بی‌آنکه قیمتش تحت‌تأثیر قرار بگیرد. متقابلاً لیکوییدیتی کم یا پایین هم به این معنا است که یک دارایی نتواند به‌سرعت خرید و فروش شود یا در صورت خرید و فروش قیمتش تغییر کند.
پول نقد بالاترین میزان نقدشوندگی را دارد؛ زیرا می‌تواند به‌آسانی به سایر دارایی‌ها تبدیل شود. دارایی‌ای که مشابه پول نقد میزان نقد شوندگی چیست؟ باشد در دنیای ارزهای دیجیتال استیبل‌کوین است. استیبل‌کوین‌ها و سایر ارزهای دیجیتال در حال حاضر چندان در پرداخت‌های روزمره به کار نمی‌روند، اما مسأله زمان است که دیر یا زود به جایی خواهیم رسید که این نوع پول هم بتواند به عنوان وسیله پرداخت روزانه به کار رود. بیشتر حجم معاملات ارزهای دیجیتال به استیبل‌کوین‌ها مربوط می‌شود و این باعث شده که جریان نقدینگی بالایی داشته باشند.
از سویی دیگر، ممکن است مواردی مانند املاک و مستغلات، خودروهای خاص و عجیب یا انواع دارایی‌های نادر نقدینگی نسبتاً پایینی داشته باشند؛ زیرا ممکن است خرید و فروش این دست از دارایی‌ها به‌آسانی میزان نقد شوندگی چیست؟ صورت نگیرد. ممکن است عتیقۀ نایابی در کلکسیون خود داشته باشید، اما نتوانید خریداری برایش پیدا کنید. علاوه بر این، فرض کنید که قصد دارید با فروش عتیقه‌تان یک ماشین بخرید. تقریباً غیرممکن است که بتوانید فردی را بیابید که همان خودرویی که می‌خواهید را داشته باشد و حاضر باشد آن را در ازای عتیقۀ شما بفروشد. در همین شرایط دشوار است که پول نقد به کار می‌آید.
معمولاً دارایی‌های مشهود، نقدینگی پایین‌تری نسبت به دارایی‌های دیجیتال دارند؛ زیرا مشهود و ملموس هستند، هزینه‌های بیشتری می‌طلبند و ممکن است معامله آنها زمان ببرد.
خرید و فروش دارایی‌ها در زمینۀ مبادله دیجیتال و ارزهای دیجیتال یک جور بازی است که در آن بیت کوین‌ها میان کامپیوترها جابه‌جا می‌شوند. این نوع معاملات مزایایی از جهت جریان نقدینگی دارند؛ زیرا در آن تسویۀ یک تراکنش نسبتاً آسان است.
با این اوصاف، بهتر است به مقولۀ جریان نقدینگی به مثابۀ یک طیف بنگریم؛ طیفی که در منتهی‌الیه یک سوی آن پول نقد و استیبل‌کوین و در سویی دیگر دارایی‌هایی با نقدینگی پایین داریم؛ مانند اشیای عتیقه و کمیاب. بهتر است که هر دارایی را در موضعی از این طیف نقدینگی به حساب آوریم.
در مفهوم سنتی دو نوع نقدینگی داریم: نقدینگی حسابداری (Accounting Liquidity) و میزان نقد شوندگی چیست؟ میزان نقد شوندگی چیست؟ نقدینگی بازاری (Market Liquidity).
نقدینگی حسابداری چیست؟
نقدینگی حسابداری اصطلاحی است که عمدتاً در کسب‌و‌کارها و ترازنامه‌های مشاغل به کار می‌رود. این مفهوم اشاره دارد به استطاعت یک شرکت در پرداخت بدهی‌های کوتاه‌مدت و تعهدات جاری با استفاده از دارایی‌های جاری و جریان پول نقد. نقدینگی حسابداری، مستقیماً با سلامت مالی یک شرکت مرتبط است.
نقدینگی بازاری چیست؟
نقدینگی بازاری حدودی است که طبق آن بازار اجازه می‌دهد که دارایی‌ها با قیمت منصفانه خرید و فروش شوند. این قیمت‌ها نزدیک‌ترین قیمت به ارزش ذاتی دارایی‌ها به شمار می‌آیند. در این مورد، ارزش ذاتی یعنی کمترین قیمتی که یک فروشنده در آن مشتاق فروش است (ask)، نزدیک به بالاترین قیمتی که خریدار مایل به خرید است (bid). به تفاوت میان این دو، اسپرد خرید و فروش گفته می‌شود.
اسپرد خرید و فروش چیست؟
به تفاوت میان پایین‌ترین قیمتی که یک فروشنده مایل به فروش است با بالاترین قیمتی که خریدار خواهان خرید است، اسپرد میزان نقد شوندگی چیست؟ خرید و فروش (Bid-Ask Spread) گفته می‌شود. همانطور که خودتان هم میدانید، اسپرد خرید و فروشی که مقدار کمی دارد، یعنی اختلاف میان کمترین قیمت فروشنده با بیشترین قیمت خریدار کمتر باشد، مناسب لیکوییدیتی بازارها است. این یعنی بازار نقدینگی مناسبی دارد و ناهماهنگی‌های قیمتی پیوسته از سوی معامله‌گران به تعادل می‌رسد. از سوی دیگر، اسپرد خرید و فروش با اختلاف بالا نشان از نقدینگی پایین بازار دارد و نقطه‌ای که مد نظر خریدار و فروشنده است با هم اختلاف وسیعی خواهد داشت.
اسپرد خرید و فروش همچنین می‌تواند برای معامله‌گران آربیتراژ هم مفید باشد. این نوع از معامله‌گران می‌کوشند تا از اختلاف قیمت‌های جزئی موجود در اسپرد خرید و فروش، بارها و بارها منتفع شوند. هنگامی که معامله‌گران آربیتراژ به سود می‌رسند، اقداماتشان برای بازار هم مفید خواهد بود؛ زیرا باعث می‌شوند که اسپرد خرید و فروش کوچک شود و معامله‌گران دیگر معاملات بهتری انجام دهند. علاوه بر این، معامله‌گران آربیتراژ باعث می‌شوند که اختلاف قیمت زیادی در جفت‌‌ارزهای معاملاتی صرافی‌ها وجود نداشته باشد. آیا تا به حال به این نکته توجه کرده بودید که چرا قیمت BTC در بزرگ‌ترین صرافی‌ها که نقدینگی بالایی دارند یکسان است؟ این نکته تا حد زیادی مدیون معامله‌گران آربیتراژ است که اختلاف‌قیمت‌های کوچک میان صرافی‌ها را پیدا می‌کنند و از آن سود می‌برند.
اهمیت جریان نقدینگی
از آنجا که رمزارزها نوعی دارایی دیجیتال به حساب می‌آیند باید نقدشوندگی بالایی داشته باشند، این‌طور نیست؟ نه این‌طور نیست. برخی از دارایی‌های رمزنگاری‌شده نقدشوندگی بالاتری نسبت به سایرین دارند. این ویژگی به‌سادگی معلول حجم معاملات بالا و کارایی بازار است.
برخی از بازارها روزانه حجم معاملات چند هزار دلاری دارند، در حالی که بازارهای دیگری هستند که حجم معاملات‌شان به چند میلیارد دلار هم می‌رسد. جریان نقدینگی در رمزارزهایی مانند بیت کوین و اتریوم وضعیت مساعدی دارد، اما بازار بسیاری از کوین‌های دیگر از فقدان یا کمبود نقدینگی رنج می‌برد.
این مسئله به‌ویژه هنگام معاملات آلت‌کوین‌ها اهمیت می‌یابد. اگر در پوزیشن معاملاتی یک کوین با نقدینگی پایین باشید، ممکن است نتوانید در قیمت دلخواه‌تان از پوزیشن خارج شوید. به همین دلیل است که توصیه می‌شود به معامله آن دسته از دارایی‌ها وارد بشوید که نقدینگی بالاتری دارند.
چه اتفاقی خواهد افتاد اگر بخواهید در بازاری با نقدینگی ناکافی سفارشی بزرگ انجام دهید؟ سایش قیمت، تفاوت قیمت آخرین معامله و اجرای سفارش بعدی به خاطر فشار فروش. سایش کلان قیمت یعنی معامله مد نظر شما در قیمتی بسیار متفاوت با آنچه می‌خواستید انجام می‌گیرد. این مسئله معمولاً زمانی اتفاق می‌افتد که تعداد سفارشهای موجود در دفتر سفارش کافی نباشد. این مشکل صرفاً با استفاده از ابزار سفارشهای محدود (Limit Orders) حل می‌شود، اما باز ممکن است سفارشهای شما را پوشش ندهد.
نقدینگی بسته به شرایط مختلف بازار می‌تواند بسیار تغییر کند. بحران مالی می‌تواند تأثیر محسوسی بر نقدینگی داشته باشد؛ زیرا میزان نقد شوندگی چیست؟ بازیگران برای پوشش تعهدات مالی کوتاه‌مدت خود از بازار خارج خواهند شد.
خلاصه مطلب
جریان نقدینگی (Liquidity) معیاری است برای اندازه‌گیری میزان سهولت تبدیل یک دارایی به یک دارایی دیگر، بدون آنکه بر قیمت تأثیر بگذارد. لیکوییدیتی مناسب یعنی یک دارایی بتواند به‌آسانی و به‌سرعت خرید و فروش شود، بدون آنکه قیمتش تغییر کند. جریان نقدینگی یا لیکوییدیتی عامل مهمی است که باید آن را در بازارهای مالی زیر نظر گرفت. معمولاً بازارهایی برای معامله مطلوب هستند که از جریان نقدینگی کافی برخوردار باشند؛ زیرا تنها در این صورت است که می‌توانید به آسانی وارد بازار شوید و از آن خارج گردید.
دیدگاه شما