شرایط پذیرش شرکت ها در بورس و فرابورس (براساس آخرین قوانین سال 1400)
امروزه از مؤثرترین روش های تامین مالی شرکت ها، جذب و استفاده از اندوخته های خرد و کوچک سطوح مختلف جامعه و تبدیل آن به منابع مورد نیاز جهت تأمین سرمایه طرح های بزرگ و حتی تأسیس شرکت هاست. به فرآیند پذیرش شرکت ها و عرضه سهام آنها در بورس و فرابورس عرضه و پذیرش گویند.
مشاور عرضه و پذیرش کیست؟
شرکت مشاور عرضه و پذیرش شخصیتی حقوقی و نهاد تحت نظارت است که براساس ضوابط مصوب سازمان بورس و اوراق بهادار ، رابط اصلی بین متقاضی پذیرش و بورس یا فرابورس میباشد.
شرکت سبدگردان برلیان به عنوان اولین نهاد مالی دارای مجوز عرضه و پذیرش در استان اصفهان ، آمادگی ارائه کلیه خدمات مرتبط با این حوزه را به متقاضیان عزیز میباشد.
بورس چیست؟
در اقتصاد بورس را بازاری میدانند که فرآیند قیمت گذاری و معاملات انواع اوراق بهادار در آن انجام میشود.
فرابورس چیست و چه تفاوتی با بورس دارد؟
فرابورس نیز همانند بورس بازاری است که در آن سهام شرکت ها براساس مکانیزم عرضه و تقاضا قیمت گذاری شده و معامله میشوند با این تفاوت که شرکت های پذیرش شده در فرابورس فرآیند عرضه و پذیرش آسان تری را نسبت به فرآیند عرضه و پذیرش شرکت ها در بورس پشت سر میگذارند.
انواع بازارهای زیر مجموعه بورس تهران و فرابورس
به طور خلاصه در کلیه بازار های بورس ، بازار های اول ، دوم و بازار شرکت های کوچک و متوسط فرابورس سهام شرکت ها مورد پذیرش قرار گرفته و معامله میشوند. همچنین کلیه شرکت هایی که بنا به شرایط خاص ، قابل پذیرش در هیچ کدام از بازار های فوق نباشند ، میتوانند در بازار پایه فرابورس به نقل و انتقال سهام خود بپردازند.
شرایط عمومی پذیرش
شرکت باید در ایران ثبت شده و دارای تابعیت ایرانی باشد
شرکت باید سهامی عام باشد
حسابرس شرکت از بین حسابرسان معتمد سازمان بورس انتخاب شده باشد
اکثریت سهامداران شرکت با پذیرش شرکت درفرابورس ایران موافق باشند
سهام شرکت با نام باشد
محدودیت موثر بر نقل و انتقال سهام وجود نداشته باشد
شرکت نزد سازمان بورس و اوراق بهادار ثبت شده باشد
به منظور انجام فرآیند پذیرش و عرضه سهام ، با مشاوران پذیرش عضو بورس و فرابورس و دارای مجوز از سازمان قرارداد منعقد شده باشد.
آخرین صورت های مالی مطابق مقررات قانونی ، استاندارد های حسابداری و گزارشگری مالی تهیه شده باشد
گزارش حسابرس برای آخرین دوره/سال مالی منتهی به پذیرش در خصوص صورت های مالی آن عدم اظهار نظر یا اظهار نظر مردود نباشد
دعاوی دارای اثر با اهمیت ، له یا علیه شرکت درصورت وجود افشا شده باشد
اعضای هیئت مدیره و مدیر عامل شرکت دارای سابقه محکومیت قطعی کیفری یا تخلفاتی موثر نباشند.
شرایط اختصاصی پذیرش در بازار های اول و دوم بورس
سهامی عام بوده و سرمایه ثبت شده شرکت از . میلیارد ریال کمتر نباشد
تمام سرمایه آن منقسم به سهام عادی بوده و امتیاز خاصی برای بعضی از سهامداران در نظر گرفته نشده باشد.
حداقل …… . درصد از سهام ثبت شده این شناور بوده و تعداد سهامداران آن حداقل …… .نفر باشد.
۲۰ ٪ سرمایه ثبت شده-۱۰۰۰
۱۵ ٪ سرمایه ثبت شده – ۷۵۰
۱۰ ٪ سرمایه ثبت شده – ۲۵۰
حداقل باید …… سال سابقه فعالیت در صنعت مربوط داشته و طی این مدت موضوع فعالیت آن تغییر نکرده باشد . همچنین از مدث مأموریت حداقل دو نفر از مدیران فعلی آن حداقل شش ماه سپری شده باشد.
در هر صورت متقاضی باید دارای حداقل یکسال سابقه فعالیت با ساختار فعلی باشد.
در هر صورت متقاضی باید دارای حداقل یکسال سابقه فعالیت با ساختار فعلی باشد.
در هر صورت متقاضی باید دارای حداقل یکسال سابقه فعالیت با ساختار فعلی باشد.
در سه دوره مالی متوالی منتهی به پذیرش که حداقل دو دوره آن سال مالی کامل باشد، سودآور بوده و همچنین چشم انداز روشنی از تداوم سودآوری . فعالیت شرکت در صنعت مربوط وجود داشته باشد.
حداقل در دو دوره
در دو دوره مالی منتهی به پذیرش
در یک دوره مالی منتهی به پذیرش
زیان انباشته نداشته باشد.
بر اساس آخرین صورتهای مالی سالانه حسابرسی شده ، نسبت حقوق صاحبان سهام به کل داراییها ، حداقل …… باشد.
اساسنامه متقاضی باید منطبق با اساسنامه نمونه مصوب هیات مدیره سازمان و الزامات و شرایط تعیین شده توسط سازمان و سایر مراجع ذیصلاح تدوین شده باشد.
سود عملیاتی شرکت در … . دوره مالی منتهی به پذیرش از کیفیت بالایی برخوردار بوده و مجموع جریان خالص وجه نقد ناشی از فعالیتهای عملیاتی آن طی این دوره ها مثبت باشد.
گزارش حسابرس در مورد صورتهای مالی دو دوره مالی منتهی به پذیرش، عدم اظهارنظر یا اظهارنظر مردود نباشد. در صورت اظهارنظر مشروط حسابرس ، بندهای شرط ناشی از عدم انجام تعدیلات قابل توجه در درآمدها، هزینه ها،سود، زیان، بدهی ها و تعهدات متقاضی نباشد.
دعاوی حقوقی له یا علیه شرکت ، دارای اثر با اهمیت بر صورتهای مالی وجود نداشته باشد.
به تایید حسابرس ، از سیستم اطلاعات حسابداری( از جمله حسابداری مالی و حسابداری بهای تمام شده ) مطلوب و متناسب با فعالیت خود و شرایط پذیرش در بورس ( از جمله توانایی تهیه و افشای اطلاعات مالی به موقع و قابل اتکاء ) برخوردار باشد.
چنانچه مراحل طرح دعاوی بورس تاسیس و فعالیت متقاضی مشمول رعایت ضوابط خاص یا اخذ مجوزهای قانونی باشد، متقاضی موظف است علاوه بر رعایت مفاد این دستورالعمل، موارد یادشده را نیز رعایت کند.
هرگونه انتقال، به استثنای انتقالات قهری ، نسبت به بیش از ۵۰ ٪ سهام متعلق به سهامداران عمده ، منوط به اظهارنظر کتبی بورس و موافقت هیات پذیرش خواهد بود.
شرایط اختصاصی پذیرش در بازار های مختلف فرابورس
بازار شرکت های کوچک و متوسط ( SME )
بهای اسمی آن تماما پرداخت شده باشد
در صورت وجود سهام تعهدی نیز امکان پذیرش وجود دارد
شناور بودن حداقل 10درصد و دارا بودن حداقل 200 سهامدار
شناور بودن حداقل 5 درصد
حسب تشخیص هیات پذیرش SMEs
حداقل 2 سال از بهره‌برداری
حداقل یک سال از تاسیس
امکان پذیرش شرکت، در بدو تاسیس وجود دارد
سرمایه ثبت شده/ حقوق صاحبان سهام
سرمایه ثبت شده حداقل 10میلیارد ریال
سرمایه ثبت شده حداقل یک میلیارد ریال
حقوق صاحبان سهام حداقل یک‌میلیارد ریال و حداکثر 500 میلیارد ریال
برنامه عملیاتی مناسبی برای خروج از شمول ماده 141 داشته باشد
چشم‌انداز روشن از سودآوری
آخرین گزارش حسابرس
مردود یا عدم اظهار نظر نباشد.
مردود یا عدم اظهار نظر نباشد.
مردود یا عدم اظهار نظر نباشد.
سیستم اطلاعات حسابداری
فاقد ضعف با اهمیت
نسبت حقوق صاحبان سهام به کل داراییها
دعاوی دارای اثر با اهمیت بر صورتهای مالی
حسابرس معتمد سازمان بورس
در اولین مجمع عمومی پس از درج می‌تواند حسابرس معتمد انتخاب کند
پذیرش در بورس چه مزایایی برای شرکت های متقاضی(ناشر) دارد؟
برخورداری از معافیت های مالیاتی ، کاهش هزینه ها و رشد سود شرکت
افزایش نقدشوندگی سهام و کاهش هزینه سرمایه شرکت
سهولت در تامین مالی شرکت ها از طریق ابزار های نوین تامین مالی
تسهیل در نقل و انتقال مالکیت
کشف قیمت و ارزش بازار شرکت
افزایش اعتبار در راستای بازاریابی برندینگ شرکت
افزایش آگاهی از برند شرکت
تسهیل در وثیقه گذاری سهام شرکت
ارزیابی کیفی عملکرد مدیران شرکت
امکان بهرمندی از مشارکت عموم مردم و سرمایه های خرد در توسعه کسب و کار
کسب مزیت رقابتی نسبت به سایر شرکت های صنعت به جهت افزایش اعتبار برند
کسب مزیت رقابتی نسبت به سایر شرکت های صنعت به دلیل بهینه سازی تامین مالی
افزایش قدرت چانه زنی
ایجاد انگیزه در کارکنان از طریق واگذاری سهام
مزیت های کلی برای اقتصاد در راستای ایفای مسئولیت های اجتماعی:
رشد و توسعه اقتصادی هر کشور وابسته به رشد و توسعه شرکت ها و بخش های خرد زیرمجموعه آن میباشد. از جمله پارامتر های تحقق رشد و توسعه شرکت ها ، بحث سرمایه گذاری های خرد و کلان در راستای ایجاد و پیگیری طرح های تحقیق و توسعه شرکتی است. اولین مزیت عرضه و پذیرش شرکت ها در بورس برای اقتصاد ، تسهیل تامین مالی شرکت ها از طریق مشارکت سرمایه ای ، به جای تامین مالی از طریق اوراق بدهی است. در نگاه دوم ، استفاده از ظرفیت های موجود و پذیرش شرکت ها در بورس ، در کنار اعمال سیاست های کنترلی بر روی سایر بازار ها باعث میشود تا نقدینگی موجود در اقتصاد کنترل شده و تماما به سمت تولید رهنمود شود. این عامل خود نه تنها از فعالیت های سفته بازانه در بازار هایی نظیر خودرو ، طلا و دلار جلوگیری کرده که باعث کنترل تورم و رشد توسعه هر بیشتر مراحل طرح دعاوی بورس اقتصاد کشور نیز میشود.
راهنمای پذیرش و عرضه سهام شرکت ها در بورس
• ناشر اوراق بهادار باید فرم درخواست پذیرش (قابل دسترسی در سایت فرابورس) را به همراه مدارک مورد نیاز از طریق مشاور پذیرش در سامانه پذیرش بارگذاری کند.
• پس از انجام بررسی های مقدماتی، ناشر باید سایر مدارک درخواستی فرابورس را به منظور تکمیل اطلاعات شرکت به فرابورس ایران ارائه کند.
• بورس و فرابورس گزارش کارشناسی خود حاوی اظهار نظر در خصوص احراز یا عدم احراز شرایط پذیرش را حداکثر ظرف مدت 45 روز پس از تاریخ تکمیل مدارک به انظمام مستندات مربوط به هیئت پذیرش ارسال می کند.
• پس از ارسال گزارش و مستندات مربوطه هیئت پذیرش نظر کتبی خود را مبنی بر تایید و یا رد پذیرش از طریق بورس و فرابورس به متقاضی اعلام میکند.
• در صورتی که درخواست متقاضی پذیرش برای بار اول رد گردد ، طرح مجدد درخواست متقاضی در هیئت پذیرش حداقل پس از سه ماه و با انجام تمامی مراحل ، امکان پذیر خواهد بود.
امروزه از مؤثرترین روش های تامین مالی جذب و استفاده از اندوخته های خرد و کوچک سطوح مختلف جامعه و تبدیل آن به منابع مورد نیاز جهت تأمین سرمایه طرح های بزرگ و حتی تأسیس شرکت هاست. در همین راستا برلیان با فراهم آوردن خدمات عرضه و پذیرش سهام برای شرکت های متقاضی ، ایشان را در نیل به این هدف یاری می رساند. شرکت ها و کارخانجات با توجه به تفاوت هایی از جمله اندازه شرکت ، دارایی ها ، تعداد سهامداران و . در یکی از بازارهای زیر مجموعه بورس تهران یا فرابورس مورد قرار میگیرند.
راهنمای پیگیری شکایت بابت کلاهبرداری در بازار بورس و ارز دیجیتال
پیگیری شکایت از کلاهبرداری بازار بورس به دلیل رشد قابل توجه این قبیل معاملات موضوع مورد بحث وکلای این عرصه است. از این رو در مجامع حقوقی به دنبال راهکارهایی برای پیشگیری از سو استفاده های مالی در این فضای تجاری هستند. امروزه بسیاری از مردم به این بسترهای الکترونیکی پیوسته اند و از این فناوری برای سرمایه گذاری استفاده می کنند.
در حالی که مردم با نیت پیشرفت مالی در این عرصه سرمایه گذاری می کنند، عده ای نیز با هدف کسب سود بیشتر، به کلاهبرداری پرداخته و عرصه را برای سرمایه گذاران این حوزه مالی تنگ می کنند. در سال های اخیر روش های جدیدی برای کلاهبرداری ایجاد شده که در این گزارش به صورت خلاصه به بررسی این موارد نیز می پردازیم.
کلاهبرداری بورس و ارز دیجیتال با طرح پانزی
این روش کلاهبرداری با وعده پرداخت بازدهی مشخصی مراحل طرح دعاوی بورس از سود مال همراه است و یکی از بزرگترین زمینه های سودجویی در این حوزه های مالی به شمار می رود. افراد در این شیوه با تبلیغات دروغین در رابطه با سودهای نجومی، سرمایه گذاران را برای سپرده گذاری در عرصه های مالی دیجیتالی ترغیب می کنند.
پس از این که افراد سرمایه خود را در اختیار کلاهبرداران قرار می دهند، سودجویان غیب می شوند و همه سرمایه افراد را نیز به یغما می برند. در این خصوص روش هایی برای شناسایی این قبیل کلاهبرداران مطرح می شوند، که سرمایه گذاران با بررسی آن ها می توانند، از این کلاهبرداری ها دور بمانند.
سرمایه گذاران باید در زمان مواجهه با این کلاهبرداران مطالعه لازم را در خصوص پلتفرم پیشنهادی آن ها جمع آوری کرده و سود نجومی که کلاهبرداران به آن ها پیشنهاد می دهند را ارزیابی کنند. در این خصوص مواردی مانند استخراج بیت کوین و اجاره دستگاه استخراج نیز مطرح می شود که از نشانه های کلاهبرداری در این عرصه است.
طرح شکایت از کلاهبرداری های ارز دیجیتال
دعاوی دیجیتالی اغلب در مواردی که سرمایه گذار با صرف هزینه کلان، سودی دریافت نمی کند و سرمایه اولیه خود را نیز از دست می دهد، مطرح می شوند. برخی از رایج ترین انواع این دعاوی را در زیر مشاهده می کنید:
- عدم وفای به عهد صرافی ها و خودداری از باز پس دادن سرمایه افراد
- فروش توکن های تقلبی توسط صرافی ها
- ایجاد کیف پول های تقلبی و به دام افتادن برخی سرمایه گذاران
- تخلفات استخراج ارز دیجیتال و توقیف ماینرها
- اجاره حساب های صرافی
این دعاوی طی پرونده های مشخصی که با عنوان ارز دیجیتال باز می شوند، مطرح شده و در آن پیگیری های مربوطه انجام خواهد شد.
پیگیری شکایت کلاهبرداری ارز دیجیتال
وکیل کلاهبرداری ارز دیجیتال با روش های منحصر به فردی این فرایند را پیگیری خواهد کرد. در صورتی که صرافی مورد نظر مرتکب تخلف شده و فعالیت های غیر مجازی در این حیطه انجام دهند، دادخواست های حقوقی و شکایت های کیفری بر علیه آن ها تنظیم شده مراحل طرح دعاوی بورس و وکلای حرفه ای این عرصه این پرونده ها را پیگیری خواهند کرد. در هر یک از این پرونده ها بسته به موضوعیت موجود، از روش خاصی برای طرح دعوی استفاده خواهد شد. برخی از آن ها را در ادامه بررسی می کنیم.
دادخواست های حقوقی ارز دیجیتال
در صورتی که دعاوی ارز دیجیتال در رابطه با استرداد وجه مطرح شوند، از این نوع دادخواست ها برای طرح دعوی استفاده می شود. در این پرونده اغلب جرایمی مانند دریافت وجه از افراد و عدم فروش توکن به آن ها رخ می دهند. زمانی که صرافی با وجود اخذ هزینه از مشتریان، ارزی در اختیار آن ها قرار نمی دهد، باید کل مبلغ پرداخت شده را به افراد باز گرداند. توصیه می شود، برای پرونده های مربوط به استرداد وجه می توانید، از راهنمایی های وکلای مالی کمک بگیرید.
درخواست کیفری پرونده های ارز دیجیتال
شکایت از صرافی ارز دیجیتال گاها با موضوعیت کیفری مطرح می شود و در خصوص اعمالی مانند سرقت و دزدی صرافی ها به محضر دادگاه تقدیم خواهد شد. در صورتی که صرافی مورد نظر از همان ابتدای دریافت وجه، قصد ارائه توکن و ارز را نداشته باشد، عمل او با پیگیری کیفری همراه خواهد بود. در این قبیل پرونده ها برای متهم موجود، کیفرخواست صادر شده و به حقوق مال باختگان رسیدگی خواهد شد.
در چنین شرایطی حضور حامد اسکندری وکیل شیراز مزایای قابل توجهی خواهد داشت و روند رسیدگی به پرونده وکالت را ساده تر می کند. مال باختگان این دادگاه ها اغلب با تشویش و نگرانی فراوان حاضر می شوند و به خوبی نمی توانند از خود دفاع کنند. به همین خاطر وکلای شیراز وظیفه طرح دفاعیه را بر عهده می گیرند.
شکایت از صرافی های ایرانی
وکیل سرقت شیراز شما را در طرح شکایت از صرافی های داخلی نیز یاری می رساند. شکایت از این صرافی ها روند ساده تری دارد. در این بخش ابتدا شکایت شما در کانون صرافان مطرح می شود و سپس بانک مرکزی وارد عمل شده و به شکایت شما رسیدگی خواهد کرد.
در مرحله بعدی نوبت به رسیدگی از سوی سازمان تعزیرات حکومتی می رسد و روند شکایت از کلاهبرداری صرافی از طریق دادگستری ادامه پیدا می کند. هر یک از این مراحل در زمان به خصوصی انجام می شوند و سبب افزایش مدت زمان طرح دعوی علیه شکایت های ارز دیجیتال خواهد شد.
برای طرح دعوی بر علیه این شکایت ها باید به دادسرای محل زندگی خود مراجعه کنید و از طریق این مجامع حقوقی موجود شکایت خود را مطرح نمایید. در این بخش مسئله ثبت شکایت از شرکت صرافی نیز مطرح می شود.
جمع بندی
در این بخش در خصوص پیگیری شکایت از کلاهبرداری بازار بورس اطلاعاتی به دست آورده و روند رسیدگی به این قسم تخلفات را به صورت اجمالی بررسی کردیم. این بحران های مالی در سر تا سر کشور ما سبب از دست رفتن سرمایه افراد شده و به همین خاطر طرح شکایت بر علیه این کلاهبرداران یک مسئله بسیار مهم محسوب می شود. پیگیری شکایت کلاهبرداری ارز دیجیتال به مهارت ها و تخصص های وکلای این حوزه نیاز دارد. به همین خاطر توصیه می شود، از راهنمایی ها و مشاوره های این افراد بهره مند شوید.
از بورس به کجا شکایت کنیم؟ ثبت و پیگیری شکایات بورسی
شکایت به طور کلی به معنی بیان نارضایتی، به شخص متخلف است. بسیاری از کسب و کارها راه ارتباطی طراحی‌ای نموده‌اند تا از این طریق از گلایه مشتریان خود آگاه شوند. آیا طرح شکایت برای یک کسب و کار مفید است؟ در جواب این سوال باید بگوییم بله صد در صد. طبق بررسی‌های به عمل آمده، تنها 1 نفر از 25 مشتری شاکی، اقدام به ثبت شکایت میکند. همچنین هر فرد ناراضی، علت نارضایتی خود را با بسیاری به اشتراک می‌گذارد. از این رو، مشتریان شاکی به ما راه از دست رفتن اعتماد و سایر مشتریان را نشان می‌دهند و قسمت ناکارآمد را به ما معرفی می‌کنند که این امر بسیار حائز اهمیت است. در هیاهوی نارضایتی مردم از عملکرد اخیر سازمان بورس و اوراق بهادار این سوال که «از بورس به کجا شکایت کنیم؟» بسیار شنیده میشود.
در این مقاله سعی داریم نحوه ثبت شکایت از بورس و نحوه پیگیری شکایات بورسی را بیان کنیم.
ثبت شکایت بورسی
با توجه به ریزش سنگین شاخص کل از مرداد 99 تاکنون که ریزشی بی سابقه بوده، بسیاری از فعالان بازار سرمایه به شدت متضرر شده و ناراضی می‌باشند. این دسته، علل ریزش بورس را عدم مدیریت صحیح و هماهنگ، اقدامات کارشناسی نشده، بیان اظهارات متفاوت مسئولان و عدم حمایت کافی میدانند. ثبت شکایت از بورس، در حال حاضر بیشترین خواسته افراد است تا بتوانند به مطالبات خود برسند. خوب حال به این قسمت می‌رسیم که ما از کدام نهاد بورسی قصد شکایت کردن داریم.
کارگزاران بورسی
شرکت‌های کارگزاری، شخصیتی حقوقی دارند که واسطه بین سهامداران و فعالان بازار با بورس می‌باشند. این شرکت‌ها با دریافت مبلغی به عنوان کارمزد، اقدام به ارائه خدمات به مشتریان خود می‌کنند. فعالیت کارگزاران نیز مانند همه رکن‌ها باید مطابق مقررات تعریف شده باشد. ممکن است برخی از کارگزاران بر خلاف قوانین عمل نموده و مشتریان را ناراضی نمایند و یا منجر به زیان آنان گردند. با آشنایی در خصوص حیطه اختیارات و تخلفات کارگزاران می‌توانید حق خود را بشناسید و در صورت تخلف نمودن به مراجع ذیصلاح شکایت کنید.
آشنایی با اختیارات و خدمات قابل ارائه کارگزاران
- ارائه مشاوره به مشتریان و شرکت‌های بورسی در زمینه عرضه و تقاضا
- انجام معاملات در بازار فلزات، کشاورزی، سیمان، نفتی و پتروشیمی، اوراق بهادار
- اعطای اعتبار معاملاتی
- پردازش اطلاعات مالی
تخلفات
- خرید و یا فروش سهام مشتری بدون اطلاع و رضایت وی
- خرید مراحل طرح دعاوی بورس و یا فروش بیشتر یا کمتر از سفارش مشتری
- تاخیر در خرید و فروش سهام برای مشتری
- عدم رعایت اولویت نوبت مشتریان
- استفاده از نام و کد بورسی اشخاص به نفع خود و یا دیگری
- عدم رعایت برخورد مناسب با ارباب رجوع
- پرداخت وجه مشتری به شخص دیگر
- عدم پذیرش مشتری جدید با وجود کامل بودن مدارک وی
- عدم پذیرش مشتریان در عرضه‌های اولیه، اوراق وام مسکن و معاملات بازار توافقی
- بسته بودن درب کارگزاری در روزها و ساعات اداری
ثبت شکایت
از راه‌های متعددی میتوان از کارگزاران و سایر نهاد‌های مالی بازار سرمایه اقدام به شکایت نمود. 1- درج در سامانه ثبت تخلفات بورس 2- ثبت در کمیته سازش کانون کارگزاران بورس 3- ثبت در هیات داوری بازار سرمایه و. که در ادامه طریقه آن را شرح داده‌ایم.
1- سامانه ثبت تخلفات بورس
این سامانه به منظور رسیدگی به دادخواهی مردم، جلوگیری و مقابله با فساد ایجاد گردیده و دعوی اشخاص را به معاونت حقوقی سازمان بورس و اوراق بهادار ارجاع می‌دهد. برای طرح شکایت کافیست با کلیک بر روی طرح شکایت در سازمان بورس وارد سایت مربوطه شوید. در صورتی که شخص حقیقی هستید بر روی ثبت شکایت اشخاص حقیقی و در صورتی‌که شخصیت حقوقی دارید بر روی ثبت شکایت اشخاص حقوقی کلیک کنید. برای ثبت صحیح شکواییه نیاز است تا نکات و قواعد یک شکایت استاندارد را بدانید. به هنگام ثبت نارضایتی خود تکمیل نمودن کلیه فیلد‌های ستاره دار اجباریست. همچنین حجم فایل‌های بارگذاری شده نباید از 5 مگابایت بیشتر باشد. طرح شکواییه در این سامانه قوانینی دارد که شامل موارد زیر است و در صورت عدم رعایت آنان، شکایت شما پیگیری نمی‌گردد.
- متن دعوی باید کاملا شفاف، واضح و دقیق باشد. همچنین در صورت گزارش تخلف، تاریخ و محل دقیق وقوع الزامیست.
- در صورتی که شاکی ادعایی نموده باشد؛ باید در قسمت پیوست، مدارک مربوطه را به جهت اثبات ادعای خود بارگذاری نماید.
- ثبت اطلاعات هویتی شاکی در این سامانه الزامیست.
- این اطلاعات راستی‌آزمایی گشته و در صورت عدم احراز هویت شخص شاکی، به دعوی شخص رسیدگی نمی‌گردد.
- ثبت شکایات متعدد با موضوع تکراری تاثیری ندارد و رسیدگی نمی‌گردد.
- مسئولیت کلیه مطالب و شکایت ارائه شده با شاکی میباشد.
- استفاده از الفاظ رکیک و فحاشی کردن در شکواییه خلاف مقررات است و با متخلف طبق قانون مجازات اسلامی برخورد خواهد شد.
2- ثبت در کمیته سازش کانون کارگزاران بورس
برای طرح دعوی در این نهاد، ابتدا باید اقدام به دریافت و تکمیل فرم رسیدگی به اختلافات نمایید. این فرم از طریق سایت www.seba.ir قابل دریافت است. همچنین افراد میتوانند با مراجعه حضوری اقدام به دریافت و تکمیل فرم دادخواست نمایند. پس از تکمیل فرم، واریز مبلغ 545000 ریال و ارسال مدارک به دبیرخانه کانون و یا تحویل مدارک به صورت حضوری الزامیست.در صورتی دادخواست با تشریفات طرح شکایت، مطابقت داشته باشد، کانون آن را ثبت نموده و به شخص متخلف ارسال می‌نماید. مابقی مراحل به طور کامل در تصویر زیر بیان شده است.
آمار پرونده های مختومه از ابتدا 99 تا آبان 99 منتشر شده
| تاریخ | سازش | عدم سازش | جمع | درصد سازش |
| فروردین | 5 | 0 | 5 | 100% |
| اردیبهشت | 8 | 3 | 11 | 73% |
| خرداد | 23 | 11 | 34 | 68% |
| تیر | 22 | 45 | 67 | 33% |
| مرداد | 24 | 27 | 51 | 47% |
| شهریور | 20 | 32 | 52 | 38% |
| مهر | 162 | 30 | 192 | 84% |
| آبان | 12 | 15 | 27 | 44% |
| فروردین تا آبان | 276 | 163 | 439 | 63% |
همانطور که در بالا ذکر شد پرونده‌هایی که به سازش ختم نگردند به هیات داوری ارجاع داده میشوند. در جدول بالا تعداد کل پرونده‌ها از ابتدای سال 99 تا انتهای آبان 439 پرونده بوده که 163 تای آنها به سازش نرسیدند. این 163 پرونده به مرجع بالاتری به نام هیات داوری ارسال می‌گردند تا در خصوص این دعوی تصمیم اتخاذ کنند.
3- ثبت در هیات داوری بورس
هیات داوری بورس از 3 عضو تشکیل شده است. 2 نفر از کارشناسان و صاحب نظران اقتصاد و بازارهای مالی می‌باشند که توسط سازمان بورس پیشنهاد و به تایید شورای عالی بورس رسیده‌اند. عضو دیگر که از قضات با تجربه و کاردان میباشد با انتخاب رییس قوه قضاییه عضو شده است. همچنین سازمان و قوه قضاییه موظف به معرفی شخص دومی برای این هیات می‌باشند تا در صورت غیبت عضو اصلی در جلسه حضور یابند. این هیات مرجع رسیدگی به اختلافات بین کارگزاران، سرمایه‌گذاران، ناشران، مشاوران سرمایه‌گذاران و به طور کلی همه فعالین بازار سرمایه میباشد. همچنین رسیدگی به عدم پرداخت سود توسط ناشران و اختلافاتی که در کمیته سازش کانون کارگزاران به سازش نرسد در نهایت به هیات مراحل طرح دعاوی بورس داوری ارجاع داده میشوند. (طبق ماده 36 قانون بازار اوراق بهادار)
4- ثبت در شرکت فرابورس ایران
شرکت فرابورس نیز به منظور ارائه خدمات بهتر و رضایت تمامی فعالین بازار سرمایه اعم ناشران، کارگزاران، سهامداران و مراجعه‌کنندگان حضوری به شرکت فرم رسیدگی به شکایت مشتری طراحی نموده است. پس از ثبت شکواییه در این سایت، در اسرع وقت به درخواست شما پاسخ داده خواهد شد. قسمتی از سایت شرکت فرابورس ایران به سهامدارانی اختصاص یافته که از کارگزاران خود شاکی هستند. در این قسمت که صدای سرمایه‌گذار نام دارد سهامداران میتوانند با ثبت اعتراض خود خواهان پیگیری و تنبیه کارگزاری مربوطه شوند. این شرکت تنها مجاز به رسیدگی شکایاتی میباشد که شامل عدم رعایت قوانین و مقررات داشته باشد. ثبت نام و اطلاعات هویتی شخص شاکی و همچنین شعبه کارگزاری و تاریخ تخلف در این فرم الزامیست. رسیدگی به اختلافات مالی بین سرمایه‌گذاران و کارگزاران تنها در حیطه اختیارات کانون کارگزاران میباشد که در بالا مراحل ثبت دادخواست را با تصویر شرح دادیم.
آشنایی با معاونت حقوقی مراحل طرح دعاوی بورس سازمان بورس
| همانطور که می‌دانید یکی از وظایف سازمان بورس و اوراق بهادار نظارت بر اجرای صحیح دستورات و قوانین بازار سرمایه است. یکی از قسمت های مهم سازمان را معاونت حقوقی تشکیل داده است که این وظیفه را عهده دار میباشد. علاوه بر آن این سازمان وظیفه دارد بر روند رسیدگی به تخلفات نظارت نموده و در صورت نیاز تجدید نظر نماید. این معاونت وظیفه نظارت بر روند رسیدگی به تخلفات ثبت شده در مراجع دیگر را نیز داراست. ارائه مشاوره های حقوقی به بخش های دیگر سازمان بورس و اداره دبیرخانه هیات داوری نیز بر عهده معاونت حقوقی سازمان است. |
چگونه شکایت خود را پیگیری کنیم؟
پس از ثبت شکواییه، یک کد رهگیری در اختیار شاکی قرار می‌گیرد تا با آن مراحل رسیدگی به دعوی خود را مشاهده نماید. به این منظور کافیست برای پیگیری شکایات بورسی خود وارد سامانه رسیدگی به شکایات و حمایت های حقوقی شوید. سپس با درج کد ملی و کد پیگیری از مراحل رسیدگی به دعوی خود آگاه خواهید شد.
جمع‌بندی
در این مطلب با بیان راه‌های متفاوت ثبت شکایت از بورس، پاسخ سوال «از بورس به کجا شکایت کنیم؟» داده شد. ثبت شکایت همانطور که ذکر شد قواعد خاصی دارد که بدون رعایت آنان به دعوی شما رسیدگی نمی‌گردد. از این رو با مطالعه این قوانین و آشنایی با حقوق خود در بازار سرمایه می‌توانید به راحتی حقوق از دست رفته خود را احیا کنید. در صورت بروز مشکل، آن را با ما به اشتراک بگذارید. کارشناسان ما در اسرع وقت پاسخگوی شما عزیزان خواهند بود.
مشاور حقوقی بورس
در گروه وکلای حقوقی موسسه حقوقی مهر پارسیان، تیم پژوهشی به مشاور حقوقی بورس اوراق بهادار و بورس و ارز، پرداخته است و همچنین آماده ارائه هرگونه خدمات در این زمینه به شما مخاطبان گرامی میباشد.
بازار بورس یک بازار قانونی است که در آن انواع مختلف اوراق بهادار مانند اوراق مشارکت، سهام شرکت‌ها و… طبق قوانین و مقررات خاصی خرید و فروش میشوند.
در واقع بازار بورس جهت حمایت از منافع ملی و سهامداران، یک مکان برای معامله و سرمایه‌گذاری فراهم کرده است.
تمام معاملات بازار بورس تحت نظارت سازمان بورس تهران انجام میشود و این سازمان به افراد حقیقی و حقوقی که متخلف باشند، به هیچ عنوان اجازه فعالیت نمی‌دهد.
کارشناسان کمیته‌ای، با نام کمیته قیمت گذاری موظفند که، قیمت گذاری اولیه عرضه سهام مخصوص به شرکت‌های وارد شده به بورس را انجام دهند.
بورس به بازارهای سرمایه‌ای گفته میشود که در آن اشخاص اقدام به خرید و فروش و سرمایه‌گذاری می‌کنند و انواع مختلفی دارد.
در بورس کالا، خرید و فروش کالاهای معینی انجام میشود.
بورس ارز، بازاری است که در آن خرید و فروش پول‌های خارجی کشورهای مختلف، معامله میشود.
در بورس اوراق بهادار، دارایی‌های مالی مانند سهام و اوراق مشارکت و… معامله میشود، که در ایران بازار اوراق بهادار به طور رسمی و دائمی وجود دارد.
در گروه وکلای حقوقی مهر پارسیان، تیم پژوهشی به بررسی موضوع مشاور حقوقی بورس پرداخته و همچنین آماده ارائه خدمات در این زمینه به شما مخاطبان میباشد.
جهت دریافت اطلاعات بیشتر، می‌توانید با شماره تماس‌های موسسه حقوقی مهر پارسیان که در آخر مقاله درج شده‌اند نیز، تماس حاصل نمایید.
سوالاتی که مشاور حقوقی بورس مورد بررسی قرار می‌دهند:
1. بورس اوراق بهادار چیست؟
2. بورس ارز چیست؟
3. تفاوت بازار بورس اوراق بهادار و بورس ارز چیست؟
4. قوانین مرتبط با بورس اوراق بهادار در ایران چه می‌باشند؟
5. مراحل طرح دعاوی بورس به چه صورت است؟
6. دریافت مشاوره حقوقی بورس از وکیل پایه یک دادگستری چه کمکی به اشخاص می‌نماید؟
تعریف بورس اوراق بهادار
مشاور حقوقی بورس شرح می‌دهد، بورس بازاری است منظم، که در قالب شرکت سهامی عام تأسیس و اداره میشود و در آن اوراق بهادار توسط کارگزاران و یا معامله‌‌گران، طبق مقررات قانون بازار بورس و اوراق بهادار، مورد داد و ستد و خرید و فروش قرار می‌گیرد.
در بازار بورس دارایی‌هایی که در قالب اوراق بهادار عرضه میشوند، مورد معامله قرار میگیرند.
وکیل تضمینی مالیات گاندی
تعریف بورس ارز
همان‌گونه که وکیل و مشاور حقوقی بورس بیان داشتند، بازار بورس ارز به بازاری گفته میشود که ارزها، معامله یا خرید و فروش میشوند.
معاملات بازار بورس ارز ابتدا به صورت تلفنی انجام می‌گرفت و بعد از آن با به وجود آمدن نرم‌افزارها، بازار شکل تازه‌ای به خود گرفت و به صورت عام گسترش یافت و برقراری ارتباط با بازار ارز در دنیا از طریق نرم‌افزار انجام شد.
در گذشته فقط بانک‌ها در بورس ارز فعالیت داشتند اما در حال حاضر، شرکت‌های بزرگ، صادرکنندگان، واردکنندگان و مردم عادی نیز به بازار بورس ارز دسترسی دارند.
معامله ارز به معنی خرید همزمان یک ارز و فروش ارز دیگر است و ارزها همواره به‌صورت دوتایی معامله میشوند، به طور مثال خرید همزمان یورو و فروش دلار.
تفاوت بازار بورس اوراق بهادار و بورس ارز
بازارهای سهام (اوراق بهادار) مکان فیزیکی مشخصی دارند، اما طبق بیانات مشاور حقوقی بورس معاملات در بازار جهانی ارز در مکان خاصی متمرکز نشده است.
درواقع بازار بورس، بین طرفین از طریق تلفن یا شبکه الکترونیکی هدایت و کنترل میشود.
از دیگر تفاوت‌های بورس ارز با دیگر بورس‌ها این است که در بازار بورس سهام، افراد با پرداخت مقداری پول، سهام یک شرکت را خریداری می‌کنند و مالک سهام خریداری شده میشوند.
اما در بازار بورس ارز، اشخاص اقدام به خرید و فروش ارز می‌کنند ولی مالک آن ارز نمی‌شوند و با سود و ضرری که از نوسان قیمت ارزها به دست می‌آورند، کسب سود می‌کنند.
کلاهبرداری از طریق سرمایه گذاری در بورس
همچنین در بازار بورس ارز، یک ارز به تنهایی ارزش‌گذاری نشده و در مقایسه با ارز دیگر ارزش‌گذاری میشود، در حالی که در بورس اوراق بهادار، هر سهم دارای یک ارزش از پیش تعیین شده است.
تفاوت دیگر بورس ارز این است، که در بازار بورس ارز به دو صورت میتوان سود برد، یعنی هم در صورت نزولی بودن قیمت و هم در صورت صعودی بودن قیمت ارز، میتوان سود برد.
ولی در بازار بورس سهام فقط میتوان در بالا رفتن قیمت به سود رسید و در صورت پایین آمدن قیمت سهامداران متضرر خواهند شد.
قوانین مرتبط با بورس اوراق بهادار
در خصوص بورس اوراق مراحل طرح دعاوی بورس بهادار ایران مشاور حقوقی بورس بیان می‌نماید، قانون بازار اوراق بهادار و قانون تجارت قابلیت استناد دارند که در ادامه مقاله مشاور حقوقی بورس به بررسی برخی از مواد قانونی در این خصوص خواهیم پرداخت.
کارگزار کیست:
کارگزار یا معامله‌گر: شخص حقوقی (مانند شرکت یا موسسه) است که اوراق بهادار را برای دیگران و به حساب آنها و یا به نام و حساب خود معامله میکند.
سبد گردان کیست:
مطابق گفته‌های مشاور حقوقی بورس، سبد گردان شخص حقوقی است، که در قالب قراردادی مشخص و به منظور کسب انتفاع (سود)، به خرید و فروش اوراق بهادار، برای سرمایه‌گذار می‌پردازد.
در خصوص سبدگردان و کارگزار، ذکر این نکته ضروری است که در این خصوص کلاهبرداری‌های زیادی گزارش شده است.
ما در ادامه این مقاله مشاور حقوقی بورس به بررسی یک پرونده کلاهبرداری در بورس خواهیم پرداخت.
در این پرونده شخص متضرر بیان میکند که با شخصی که خود را سبدگردان بورس و مربوط به کارگزاری … بوده است، توافق نموده‌اند که با وارد کردن سرمایه خود به بورس، سبدگردان مذکور معاملات او را انجام دهد.
اما پس از ورود سرمایه خود به بازار بورس پس از چند سال با ضرر یک میلیاردی مواجه میشود.
خیانت در امانت کارگزار بورس
پس از آن با انجام تحقیقات متوجه میشود که شخص نامبرده مجوز سبدگردانی و کارگزاری را نداشته است.
با بررسی پرونده توسط وکلای متخصص، مشخص شد که شخص با بیان اینکه من سبدگردان و کارگزار بورس و همچنین راه‌اندازی کانال‌های تلگرامی و صفحات ایستاگرامی هستم، اقدام به تبلیغات و انجام عملیاتی نموده که موجب اعتماد شخص متضرر شده است.
با بررسی ابعاد دیگر پرونده و استناد به ماده 49 قانون بازار اوراق بهادار که بیان می‌دارد:
اشخاص زیر به حبس تعزیری از یک ماه تا شش ماه یا جزای نقدی معادل یک تا سه برابر سود به دست آمده یا زیان متحمل نشده یا هر دو مجازات محکوم خواهند شد:
هر شخصی که بدون رعایت مقررات این قانون تحت هر عنوان به فعالیت‌هایی از قبیل کارگزاری، کارگزار / معامله‌گری، یا بازارگردانی که مستلزم اخذ مجوز است، مبادرت نماید یا خود را تحت هر یک از عناوین مزبور معرفی کند.
همچنین ماده 1 قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشا و اختلاس و کلاهبرداری، رفتار انجام شده توسط شخص کلاهبرداری بوده و لذا قابلیت پیگیری و طرح شکایت را دارد.
پلیس امنیت اقتصادی چیست؟
اوراق بهادار چیست:
مشاور حقوقی بورس اظهار دارد، هر نوع ورقه یا سندی که تضمین و تعیین‌کننده حقوق مالی اشخاص در بورس میباشد، اوراق بهادار قابل نقل و انتقال برای مالک عین (شی) و یا منفعت آن میباشد.
مراحل طرح دعاوی بورس
باتوجه به گفته‌های مشاور حقوقی بورس، ابتدا باید به کمیته سازش کانون مربوطه مراجعه و طی مراحل لازم، که گواهی عدم سازش را دریافت نموده، در دبیرخانه هئیت داوری بورس پرونده تشکیل میشود.
در این مرحله پس از تشکیل پرونده در دبیر خانه هیات داوری باید وارد سامانه اینترنتی دبیر خانه هئیت داوری بورس شوند و اقدام به ثبت کامل دادخواست خود نمایند.
سپس مستندات و مدارک خود را به دبیرخانه هیئت داوری ارائه دهند و برای به جریان افتادن پرونده، باید پرینت ثبت الکتریکی و گواهی عدم سازش اخذ شده در کمیته سازش را به همراه مدارک و مستندات با مراجعه حضوری به دبیر خانه هئیت داوری بورس تحویل داد.
در آخر خواهان برای شروع رسیدگی به پرونده، در دبیرخانه هئیت داوری بورس باید بعد از ابلاغ هزینه دادرسی تا حداکثر ده روز مبلغ تعیین شده را به حساب سازمان بورس و اوراق بهادار واریز نماید و پس از واریز پول باید فیش واریزی به دبیر خانه هئیت داوری تحویل داده شود.
دریافت مشاوره حقوقی بورس از وکیل پایه یک دادگستری چه کمکی به اشخاص می‌نماید:
دریافت مشاوره از، مشاور حقوقی بورس، در خصوص بورس و جرایم در بورس، موجب میشود که از ایجاد ضررهای بیشتر جلوگیری نماید و همچنین نسبت به قوانین و مقررات و روند رسیدگی به این جرایم و دعاوی بورس آگاهی پیدا کنند.
اگر به دنبال کسب اطلاعات لازم در مورد موضوع مشاوره حقوقی بورس هستید، می‌توانید از وکلای متخصص و باتجربه در این زمینه کمک دریافت نمایید تا شما را از ابتدا تا انتهای مسیر راهنمایی و کمک کنند.
بنابراین، ما به شما موسسه حقوقی مهر پارسیان، با مدیریت دکتر محمدرضا مهری را معرفی می‌کنیم که دارای بهترین و باتجربه‌ترین وکلا در این زمینه میباشد.
نحوه طرح دعاوی حقوقی و جزایی مطالبه نفقه
نفقه در لغت به معنای آنچه انفاق کنند و یاصرف خرج معیشت عیال و اولاد نماینده هزینه زندگی عیال و اولاد . به بیان دیگر رفع نیازهای مالی زن و هزینه گذران زندگی خانواده(خرجی) را نفقه گویند . در اصطلاح حقوقی و تعریفی که قانون مدنی اصلاحی سال 1381 در ماده 1107 ، از نفقه نموده است ؛[نفقه عبارت است از همه نیازهای متعارف و متناسب با وضعیت زن از قبیل مسکن ، البسه ، غذا ، اثاث منزل و هزینه های درمانی وبهداشتی و خادم در صورت عادت یا احتیاج به واسطه نقصان یا مرض] و با توجه به ماده 1106 قانون مدنی که اشعار می دارد ؛[در عقد دائم نفقه زن به عهده شوهر است .] این مطلب آشکار می گردد که شرع و قانونگذار بدون توجه به استقلال یا عدم استقلال مالی زن وظیفه تأمین مخارج زندگی را به عهده مرد گذاشته است بنابراین گرچه زن ثروتمند باشد و یا شاغل ، رافع مسئولیت مرد در تأمین نفقه نیست .
نکته قابل ذکر آن است که در موارد نفقه ، رجوع به عرف رایج نقش تعیین کننده دارد که این نظر با نظریه صاحب جواهر(از فقهای بنام) همخوانی دارد جایی که بعد از انتقاداز کسانی که نفقه را منحصر به اشیاء معینی مراحل طرح دعاوی بورس دانسته و مخصوصاً هزینه دارو ، عطر ، سرمه و حمام را استثناء کرده اند ، رجوع به عرف را برای تعیین محتوای نفقه مرجح می داند و توضیح می دهد که اگر مبنای نفقه احتیاج زن باشد ، استثناء دارو و سایر اشیاء مذکور وجاهت ندارد .
دراین نوشتار ، پس از بیان مطالبی در خصوص نفقه ( بامحوریت نفقه زن ) به بررسی نحوه اقامه دعوی کیفری و حقوقی در محاکم قضایی به منظور مطالبه نفقه می پردازیم . و در آخر نمونه هایی از برگ دادخواست و اظهارنامه و شکواییه را جهت آشنایی با تنظیم آنها در بخش ضمائم ارائه می دهیم .
مبحث اول – مطالبی پیرامون نفقه و قوامین مرتبط با آن :
یکم – اقسام نفقه :
درکتاب ترمینولوژی حقوق سه قسم نفقه مشخص شده است :
1- نفقه زوجه
2- نفقه اقارب(خویشاوندان نسبی مثل فرزند ، نوه و پدر و مادر )
3- نفقه زندانی
دراین نوشته پیرامون نفقه همسر به عنوان محور بحث و نفقه اقارب به عنوان بحثی فرعی بحث می گردد و در خصوص نفقه زندانی سخنی به میان نخواهد آمد .
دوم – طرح یک سؤال :
آیا زن آنچه را که شوهر به عنوان نفقه به او می دهد مالک می شود یا فقط اجازه استفاده از نفقه به زن داده شده است ؟
درپاسخ بایستی در محتوای نفقه تفکیک قائل شد و چنین بیان کرد :
- برای تشخیص طبیعت حق زن بر نفقه باید به اراده شوهر و عرف و عادت که مفسر اراده است رجوع شود .
- اگر مورد نفقه از اموال مصرف شدنی باشد (مثل خوراکی ها و عطر و صابون)زن را میتوان مالک آن تلقی کرد .
- اگر مورد نفقه از اموال غیر مصرفی باشد مثل مسکن واثاث البیت که با بهره مندی از آنها ، عین نابود نمی شود . زن فقط از آنها منتفع می شود و مالکیتی بر آنها ندارد .
- اگر مورد نفقه از اموال غیرمصرفی مثل ، لباس وکفش باشد ، زن بر آنها مالکیت دارد ولی نمی تواند به طور غیر متعارف و به زیان شوهر در آنها تصرف نماید . مثل اینکه جامه نویی را به دیگری ببخشد و یا پاره کند زیرا دراینصورت سوء استفاده از حق تلقی شده ک ممنوع و موجب مسئولیت مدنی زن می شود .
سوم - مقایسه ای بین نفقه همسر و نفقه اقارب :
در کلیات نفقه همسر را بنا بر تعریف قانون مدنی بیان کردیم . نفقه اقارب حسب تعریف عبارتست از ؛ [مسکن واثاث خانه و خوراک و پوشاک بقدررفع حاجت با در نظر گرفتن درجه استطاعت انفاق کننده .] در اینجا بین این دو نفقه مقایسه صورت گرفته است .
- حسب ماده 1206 قانون مدنی زن می تواند نفقه معوقه (زمان گذشته )خود را مطالبه کند وبرای وصول آن در دادگاه دعوی نماید ولی خویشاوندان نسبی فقط نسبت به آتیه می توانند مطالبه نفقه نمایند .
- نفقه زن مشروط به فقر و یا تمکن مرد نیست . زن ، اگر چه ثروتمند یا شاغل باشد می تواند از شوهر نفقه بخواهد . در صورت استنکاف شوهر از دادن نفقه حسب ماده 1129 قانون مدنی ، زن حق خواهد داشت که از دادگاه تقاضای طلاق نماید . بند 2 ماده 8 قانون حمایت خانواده اشعار می دارد ،[استنکاف شوهر از دادن نفقه زن وعدم امکان الزام او به تادیه نفقه همچنین در موردی که شوهر سایر حقوق واجبه زن را وفا نکند و اجبار او به ایفاء هم ممکن نباشد ] زن از محضر دادگاه می تواند تقاضای صدور گواهی عدم سازش نماید . اما در نفقه اقارب حسب مواد 1197 و 1198 قانون مدنی فقر یک طرف و تمکن طرف دیگر شرط تحقق وجوب نفقه است .
ماده 1197 قانون مدنی : کسی که مستحق نفقه است که ندار بوده و نتواند به وسیله اشتغال به شغلی وسایل معیشت خود را فراهم سازد .
ماده 1198 قانون مدنی : کسی ملزم به انفاق است که متمکن از دادن نفقه باشد .
چهارم – تعارض در پرداخت نفقه همسر و حقوق عمومی :
- گفته شد که حسب قانون تادیه نفقه از مطالبات ممتازه است و بر پرداخت سایر نفقه ها مقدم است .
- طبق ماده 160 قانون مالیاتهای مستقیم مصوب 1366 مطالبات مالیاتی دولت در شمار مطالبات ممتازه است .
- حسب ماده 49 قانون تأمین اجتماعی مطالبات سازمان تأمین اجتماعی که ناشی از اجرای قانون تأمین اجتماعی است ، جزء مطالبات ممتازه است
حال این سوال مطرح می گردد که در حالت تعارض پرداخت نفقه ، مالیات و مطالبات سازمان تأمین اجتماعی کدامیک بر سایرین مقدم است ؟
درپاسخ می گوییم ؛ نفقه زوجه حتی بر طلب دولت بابت مالیات و طلب سازمان تأمین اجتماعی مقدم است . یعنی اول باید نفقه همسر پرداخت گردد . در توجیه این نظر می توان گفت که ؛[قانون مالیاتهای مستقیم و قانون تأمین اجتماعی ، عام و قوانین مربوط به نفقه زن ، خاص است و عام هیچگاه ناسخ خاص محسوب نمی شود .]
پنجم – شرایط تحقق نفقه :
1- عقد دائم (ماده 1106 قانون مدنی اشعار می دارد ؛ در عقد دائم نفقه زن به عهده شوهر است ) لذا در عقد نکاح منقطع (صیغه) شوهر الزامی به پرداخت نفقه ندارد . مگر اینکه در شرط ضمن عقد منقطع پرداخت خرجی شرط شده باشد .
2- تمکین زن از شوهر (حسب ماده 1108 قانون مدنی ؛ هرگاه زن بدون مانع مشروع از ادای وظایف زوجیت امتناع کند مستحق نفقه نخواهد بود .)
کلامی در تمکین و اقسام آن :
تمکین از آثار ریاست مرد بر خانواده است که دارای دو معنای خاص و عام است :
تمکین به معنای خاص : آنست که زن نزدیکی جنسی با شوهر را به طور متعارف بپذیرد و جز در مواردی که مانع موجهی داشته باشد از برقراری رابطه جنسی سرباز نزند .
تمکین به معنای عام : آنست که زن وظایف خود را نسبت به شوهر انجام دهد و از او در حدود قانون و عرف اطاعت کند و ریاست شوهر را در خانواده بپذیرد . بدیهی است اگر شوهر توقعات نامشروع یا نامتعارفی از زن داشته باشد ، زن مکلف به اطاعت از او نیست .
عدم تمکین : عدم تمکین در اصطلاح حقوقی نشوز و زنی که از شوهر اطاعت نمی کند ناشزه نامیده می شود . بایستی توجه داشت که نافرمانی زوج و عدم ایفاء زناشویی از ناحیه او نیز نشوز بوده و چنین مردی ناشز نامیده می شود . حال اگر نافرمانی و نشوز ازدو طرف (زوجین)باشد در اصطلاح حقوق شقاق نامیده می شود.
مقابله با زن ناشزه :
- مرد می تواند به دادگاه مراجعه و الزام زن به تمکین را بخواهد .
- عدم پرداخت نفقه به زن ناشزه که در مقابل شوهر تمکین نمی کند .
- در ماده 1108 قانون مدنی آمده که ؛ [هرگاه زن بدون مانع مشروع از ادای وظایف زوجیت امتناع کند مستحق نفقه نخواهد بود .]
- درماده 642 قانون مجازات اسلامی وقتی شوهر را مستحق مجازات عدم پرداخت نفقه می داند که زن از او تمکین کرده باشد .
ششم – چه زنانی مستحق نفقه هستند :
1- همسر دائمی که تمکین کرده باشد .
2- به زن در مدت طلاق رجعیه نفقه تعلق می گیرد . ماده 1109 قانون مدنی در این خصوص اشعار می دارد ؛ [نفقه مطلقه رجعیه در زمان عده بر عهده شوهر است مگر اینکه طلاق در حال نشوز واقع شده باشد .]
3- حسب ماده 1109 قانون مدنی ، اگر عده به جهت فسخ نکاح یا طلاق بائن باشد زن حق نفقه ندارد .
4- در مدت عده ناشی از فسخ نکاح یا طلاق بائن ، اگر زن از شوهر خود آبستن باشد در اینصورت تازمان وضع حمل زن حق نفقه خواهد داشت .
5- مطابق ماده 1110 قانون مدنی ؛ در ایام عده وفات ، مخارج زندگی زوجه عندالمطالبه از اموال اقاربی که پرداخت نفقه به عهده آنان است (در صورت عدم پرداخت)تأمین می گردد .
6- در عقد انقطاع زن حق نفقه ندارد . مگر اینکه شرط شده یا آنکه عقد مبنی بر آن جاری شده باشد .
7- با توجه به مفاد ماده 1110 قانون مدنی ، زن آبستن از شوهر خود در مدت عده وفات بطریق اولی حق نفقه دارد .
مبحث دوم – نحوه اقامه دعوی حقوقی و کیفری مطالبه نفقه :
1- ماده 1111 قانون مدنی اشعار می دارد ؛[زن می تواند درصورت استنکاف شوهر از دادن نفقه به محکمه رجوع کند . در این صورت محکمه میزان نفقه را معین و شوهر را به دادن آن محکوم خواهد کرد.] این ماده قانونی مسئولیت مدنی شوهر را در قبال عدم پرداخت نفقه بیان می کند و جوازی است قانونی برای مطالبه حقوقی نفقه توسط زن .
2- در ماده 642 قانون مجازات اسلامی می خوانیم ؛[هر کس با داشتن استطاعت مالی نفقه زن خود را در صورت تمکین ندهد یا از تأدیه نفقه سایر اشخاص واجب النفقه امتناع نماید ، دادگاه او را از سه ماه و یک روز تا 5 ماه حبس محکوم می نماید ] در این ماده قانونی هم مسئولیت کیفری شوهر را وقتی از پرداخت نفقه استنکاف کند بیان می دارد و جوازی است برای زن ، که به دادسرا و دادگاههای جزایی مراجعه ودعوی کیفری مطالبه نفقه ومجازات شوهرراازآن مرجع درخواست نماید .
3- بایستی توجه داشت که دادگاه هنگامی شوهر را به دادن نفقه ملزم خواهد کرد که رابطه زوجیت محرز باشد و شوهر نتواند عدم تمکین زن را ثابت کند . بنابراین در دعوی مطالبه نفقه :
اثبات زوجیت با ارائه عقدنامه و یا مدرکی دیگر به عهده زن است .
- و اثبات عدم تمکین زن به عهده شوهر است .
علیهذا زنی که مدعی دریافت نفقه است بایستی ثابت کند که همسر دائمی مرد است و اگر مرد برای فرار از پرداخت نفقه منکر زوجیت شود یا دعوی عدم تمکین همسرش را نماید بایستی این موضوع را در دادگاه اثبات کند والا محکوم به تأدیه نفقه خواهد شد .
گفتار نخست – نحوه مطالبه نفقه در شعب حقوقی دادگستری :
یکم – مدارک لازم :
1- تهیه و تنظیم دادخواست مبنی بر مطالبه نفقه در دو نسخه
2- تهیه فتوکپی مطابق با اصل شده عقدنامه و شناسنامه در دو نسخه
3- وکالت نامه وکیل در صورت داشتن وکیل و دلائل اثبات وکالت .
4- برگ اظهار نامه اگر قبلاً اظهار نامه ای برای شوهر ارسال شده باشد .
دوم – نحوه تنظیم دادخواست :
1- در ردیف خواهان ، مشخصات و نشانی زوجه نوشته می شود .
2- در ردیف خوانده ، مشخصات و نشانی زوج درج می گردد .
3- در ردیف وکیل یا نماینده قانونی ، مشخصات وکیل اگر وجود داشته باشد والا در مقابل این ردیف واژه «اصیل» نوشته می شود .
4- در ردیف خواسته و بهای آن درج می گردد ، [الزام خوانده به پرداخت نفقه ایام گذشته و صدور قرار تامین خواسته .]
5- در ردیف دلایل و منضمات دادخواست ، نام دلائل و اسناد نوشته می شود .
6- در شرح دادخواست متن ذیل بعنوان نمونه نگارش می شود .
ریاست محترم دادگاههای عمومی و انقلاب شهرستان.
احتراماً باستحضار می رساند ؛ اینجانبه . طبق عقد نامه پیوست همسر دائمی و قانونی خوانده آقای . می باشم .نامبرده از تاریخ. بدون دلیل موجه اینجانبه را بدون نفقه رها و از تامین معاش و تهیه مسکن و لباس که از وظایف اصلی قانونی و شرعی وی می باشد امتناع کرده است و چون حاضر به تمکین از زوج می باشم به استناد مواد 1106 و 1206 قانون مدنی تقاضای صدور حکم به محکومیت خوانده به پرداخت نفقه ایام معوقه را دارد و جهت سهولت در وصول و جلوگیری از اقدامات زوج برای فرار از دین و عدم پرداخت نفقه مورد مطالبه بدواً تقاضای صدور قرار تامین و توقیف خواسته از اموال وی معادل مبلغ خواسته به استناد ماده 108 قانون آیین دادرسی مدنی با احتساب خسارت مورد استدعاست .
نام ونام خانوادگی
سوم – مراجعه به دادگاه و تسلیم دادخواست :
1- ابطال تمبر برروی برگهای دادخواست در واحد نقش تمبر مرجع قضایی .
2- مطابق با اصل کردن مدارک و مستندات در دفتر تطبیق اصل مدارک با کپی های نقش تمبرشده (همراه داشتن اصل مدارک الزامی است ) .
3- ضمیمه کردن اسنادو مدارک و برگهای دادخواست و پرداخت هزینه دادرسی .
4- تحویل اوراق تنظیمی و مدارک به دفتر ثبت دادخواست های مرجع قضایی و دریافت شماره .
5- با مراجعه مجدد به دفتر ثبت و ارائه شماره شعبه رسیدگی کننده معلوم می گردد .
6- در شعبه رسیدگی کننده اگر ایرادی متوجه دادخواست و ضمائم نباشد سیر رسیدگی قضایی بوسیله ابلاغ اخطاریه به خواهان وخوانده شروع خواهد شد .
تذکر : گاهی زوجه می تواند قبل از تقدیم دادخواست ، طی اظهار نامه ای نفقه ایام گذشته را از زوج مطالبه نماید . نمونه چنین اظهارنامه ای در بخش ضمائم آورده شده است . برگهای اظهارنامه و دادخواست را میتوان از واحد فروش اوراق و تمبر دادگستری خریداری کرد . برگ اظهارنامه در سه برگ تهیه و تنظیم و پس از الصاق تمبر و پرداخت هزینه ارسال اظهارنامه و ثبت آن به واحد ابلاغ برده شده تا به مخاطب ابلاغ و جواب دریافت و ابلاغ گردد .
گفتار دوم – نحوه مطالبه نفقه در دادسرای عمومی و انقلاب :
یکم – به موجب ماده 642 قانون مجازات اسلامی مصوب 1375 ، مردی که با داشتن استطاعت مالی نفقه زن خود را در صورت تمکین ندهد به مجازات حبس محکوم میگردد .
توجه : ظاهر ماده 642 قانون مجازات اسلامی حاکی از آن است که قانونگذار برای عدم پرداخت نفقه آینده زن مجازات کیفری معین کرده است . لذا به نظر می رسد که استنکاف از دادن نفقه گذشته مجوز مجازات کیفری شوهر وطرح دعوی کیفری نیست .در حقیقت نفقه معوقه از مصادیق دین است که بر عهده شوهر است و از مصادیق دعاوی مدنی (حقوقی)است . لذا تعیین مجازات کیفری برای عدم پرداخت دین مدنی بر خلاف اصل است . بدین ترتیب دعوی کیفری مطالبه نفقه ، برای پرداخت نفقه در آینده است که اگر شوهر حاضر به قبول نشد به زندان محکوم می شود .
دوم – اقامه دعوی مطالبه نفقه در آینده به موجب تسلیم شکواییه به دادسراست .
- فتوکپی مصدق عقدنامه و شناسنامه
- تنظیم شکواییه (طبق فرم نمونه در بخش ضمائم)
- معرفی شهود
مراجعه به مرجع قضایی به منظور :
- مطابق اصل کردن اسناد و مدارک
- الصاق تمبر و پرداخت هزینه شکواییه
- رجوع به دادسرا و به جریان افتادن جریان تعقیب کیفری شوهر .
سخن آخر – ذکر چند نکته
1- ازدواج علاوه بر یک پیوند عاطفی ، یک قرار داد اجتماعی است که قواعد مالی خاصی برآن حکمفرماست که یکی از این قواعد ، نفقه است .
2- لازمه تمکین ، اقامت در اقامتگاه دائمی شوهر است . بنابراین زن برای دریافت نفقه باید در خانه شوهر زندگی کند . مگر آنکه در شرایط ضمن العقد شرطی جز این شده باشد .
3- اگر زنی بدون مراحل طرح دعاوی بورس دلیل موجه و بدون موافقت شوهر اقدام به ترک خانه نماید مرد می تواند نفقه او را قطع نماید .
4- اگرزن در منزل شوهر امنیت جانی و تأمینات بهداشتی نداشته باشد و شوهر هم حاضر به فراهم کردن خانه مناسب برای همسرش نباشد ، زن می تواند پس از ارسال اظهارنامه در این خصوص خانه شوهر را برای حفظ سلامت خود ترک کند .
5- مرد نمی تواند از دیدار همسرش با خانواده او جلوگیری کند مگر آن که عدم صلاحیت اخلاقی آنها ثابت شده باشد .
6- مرد نمی تواند از ااشتغال همسرش در صورتی که شغل زن مغایرتی با حیثت و شئونات خانواده و جامعه نداشته باشد و به وظایف همسری و خانوادگی لطمه نزند جلوگیری کند . اما اگر ساعات غیبت زن از خانه بواسطه کار به گونه ای باشد که به وظایف همسری لطمه وارد کند ، شوهر می تواند وی را مورد اعتراض قرار داده و خواستار تغییر ساعات کار همسرش شود( مثل اینکه شغل همسر بگونه ای باشد که همیشه شب کار باشد ).
دیدگاه شما