شاخص کل بورس تهران

این شاخص همان چیزی است که همیشه در اخبار و رسانه‌ها از آن به عنوان «شاخص بورس تهران» صحبت می‌شود. شاخص کل در بین افراد فعال در بازار بورس و سرمایه گذاری یکی از پرکاربردترین شاخص‌ها به شمار می‌رود. این شاخص، بیانگر سطح عمومی قیمت و سود سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس است.

شاخص کل بورس تهران

شاخص کل بورس اوراق بهادار با افزایش ۶۵۱۷ واحدی معادل ۰.۴۴ درصد، به یک میلیون و ۴۹۰ هزار و ۵۱ واحد رسید. همچنین در فرابورس شاخص کل با افزایش ۱۱۰ واحدی به ۱۹ هزار و ۸۰۹ واحد رسید.

نقش بازار سرمایه در توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان

بازار سرمایه به عنوان یکی از پیشران‌های اهداف کلان و بلندمدت اقتصادی کشور باید از طریق فراهم سازی زیرساخت‌های مشترک با شرکت‌های دانش‌بنیان، آحاد جامعه را قادر سازد تا در بهینه‌ترین شکل ممکن و در یک مکانیزم مشخص، سرمایه‌گذاری کنند.

شاخص کل بورس کاهش یافت

شاخص کل بورس اوراق بهادار با کاهش ۴۰۶۵ واحدی معادل ۰.۲۷ درصد، به یک میلیون و ۴۸۳ هزار و ۵۳۲ واحد رسید. همچنین در فرابورس شاخص کل با کاهش ۱۲۲ واحدی به ۱۹ هزار و ۶۹۸ واحد رسید.

کاهش بیش از ۱۰ هزار واحدی شاخص کل بورس

شاخص کل بورس اوراق بهادار با کاهش ۱۰۸۹۰ واحدی معادل ۰.۷۳ درصد، به یک میلیون و ۴۸۷ هزار و ۶۲۲ واحد رسید. همچنین در فرابورس شاخص کل با کاهش ۲۲۲ واحدی به ۱۹ هزار و ۸۲۲ واحد رسید.

افت شاخص کل بورس به کانال پایین تر

شاخص کل بورس اوراق بهادار با کاهش ۴۰۹۴ واحدی معادل ۰.۲۷ درصد، به یک میلیون و ۴۹۸ هزار و ۵۰۹ واحد رسید. همچنین در فرابورس شاخص کل بورس تهران شاخص کل با کاهش ۹۱ واحدی به ۲۰ هزار و ۴۵ واحد رسید.

کاهش شاخص بورس در هفته‌ای که گذشت

شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران در معاملات هفته‌ای که گذشت با نوسان همراه بود و با قرار گرفتن در ارتفاع یک‌ میلیون و ۵۰۲ هزار واحد به کار خود پایان داد.

افت شاخص کل بورس در آخرین روز هفته

شاخص کل بورس اوراق بهادار با کاهش ۳۹۱۳ واحدی معادل ۰.۵۶ درصد، به یک میلیون و ۵۰۲ هزار و ۶۰۵ واحد رسید. همچنین در فرابورس شاخص کل با کاهش ۸۴ واحدی به ۲۰ هزار و ۱۳۶ واحد رسید.

رشد شاخص کل بورس برای سومین روز متوالی

شاخص کل بورس اوراق بهادار با افزایش ۳۹۱۳ واحدی معادل ۰.۲۶ درصد، به یک میلیون و ۵۱۱ هزار و ۷۰ واحد رسید. همچنین در فرابورس شاخص کل با کاهش ۱۹ واحدی به ۲۰ هزار و ۲۲۰ واحد رسید.

رشد بیش از ۴ هزار واحدی شاخص کل بورس

شاخص کل بورس اوراق بهادار با افزایش ۴۱۷۰ واحدی معادل ۰.۲۸ درصد، به یک میلیون و ۵۰۷ هزار و ۱۵۶ واحد رسید. همچنین در فرابورس شاخص کل با افزایش ۴۴ واحدی به ۲۰ هزار و ۲۴۰ واحد رسید.

تقویت شاخص کل بورس در کانال یک میلیون و ۵۰۰ هزار واحد

شاخص کل بورس اوراق بهادار با افزایش ۱۳۴۷ واحدی معادل ۰.۰۹ درصد، به یک میلیون و ۵۰۲ هزار و ۹۷۹ واحد رسید. همچنین در فرابورس شاخص کل با کاهش ۱۳ واحدی به ۲۰ هزار و ۱۹۵ واحد رسید.

سیگنال «سود تقسیمی‌» به سهامداران بورسی

یک استاد دانشگاه در سلسه مطالبی با محوریت «درس‌گونه‌هایی از اقتصاد مالی برای فصل مجامع» به تشریح مفاهیم علمی و کاربردی اقتصاد مالی و بازار پول و سرمایه پرداخته که اولین مطلب با موضوع «سود تقسیمی هر سهم (DPS)» در ایبِنا منتشر شد.

افت بیش از ۱۲ هزار واحدی شاخص کل بورس

شاخص کل بورس اوراق بهادار با کاهش ۱۲۰۸۳ واحدی معادل ۰.۸۰ درصد، به یک میلیون و ۵۰۱ هزار و ۶۳۱ واحد رسید. همچنین در فرابورس شاخص کل با کاهش ۲۰۲ واحدی به ۲۰ هزار و ۲۰۹ واحد رسید.

افت شاخص کل بورس در آخرین هفته

شاخص کل بورس اوراق بهادار با کاهش ۷۱۹ واحدی معادل ۰.۰۵ درصد، به یک میلیون و ۵۱۳ هزار و ۷۱۵ واحد رسید. همچنین در فرابورس شاخص کل با کاهش ۲۷ واحدی به ۲۰ هزار و ۴۱۱ واحد رسید.

شاخص کل بورس تقویت شد

شاخص کل بورس اوراق بهادار با افزایش ۱۰۳۶۹ واحدی معادل ۰.۶۹ درصد، به یک میلیون و ۵۱۴ هزار و ۴۳۴ واحد رسید. همچنین در فرابورس شاخص کل با افزایش ۸۸ واحدی به ۲۰ هزار و ۴۳۸ واحد رسید.

شاخص بورس ۲ هزار واحد رشد کرد

عقب گرد شاخص کل بورس در کانال یک میلیون و ۵۰۰

شاخص کل بورس اوراق بهادار با کاهش ۱۸۹۹۰ واحدی معادل ۱.۲۵ درصد، به یک میلیون و ۵۰۱ هزار و ۳۴۴ واحد رسید. همچنین در فرابورس شاخص کل با کاهش ۲۳۶ واحدی به ۲۰ هزار و ۳۴۷ واحد رسید.

شاخص کل بورس ۱۳ هزار واحد کاهش یافت

امروز شاخص کل بورس تهران معاملات خود را با ۱۳ هزار و ۵۹ واحد کاهش در محدوده یک میلیون و ۳۰۵ هزار واحدی پایان داد.

پایان منفی بورس در آخرین روز هفته

شاخص کل بورس اوراق بهادار با کاهش ۶۲۲۳ واحدی معادل ۰.۴۰ درصد، به یک میلیون و ۵۳۳ هزار و ۳۹۸ واحد رسید. همچنین در فرابورس شاخص کل با کاهش ۱۶۲ واحدی به ۲۰ هزار و ۶۷۱ واحد رسید.

قرمزپوشی بورس در آخرین روز بهار رقم خورد

شاخص کل بورس اوراق بهادار با کاهش ۷۶۱۷ واحدی معادل ۰.۴۹ درصد، به یک میلیون و ۵۳۹ هزار و ۶۳۰ واحد رسید. همچنین در فرابورس شاخص کل با کاهش ۱۵۲ واحدی به ۲۰ هزار و ۸۳۳ واحد رسید.

رشد ۵۹ هزار واحدی شاخص بورس در سال ۱۴۰۰

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، در سالی که گذشت تعداد 1602میلیارد و 635میلیون انواع اوراق بهادار به ارزش 12412هزار و 531میلیارد ریال در بیش از 151میلیون و 532هزار و 6894دفعه طی 239روز معاملاتی در بورس اوراق بهادار مورد معامله قرار گرفت.

این درحالی است که تعداد 182میلیارد و 621میلیون واحد از صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله در بورس تهران به ارزش کل بیش از 3100هزار و 885میلیارد ریال نیز در این مدت مورد معامله قرار گرفته است.

این گزارش می‌افزاید: شاخص بورس نیز در این 239روز در مجموع تا پایان هفته گذشته با 59هزار و 540واحد افزایش، معادل 4.55درصد رشد کرده و به رقم یک میلیون و 367هزار و 247واحد رسیده است. شاخص کل هموزن نیز در این مدت با 91هزار و 531واحد کاهش، معادل 20.81درصد افت کرده و رقم 348هزار و 270واحد را به نمایش گذاشته است.

شاخص بازار اول هم با 95هزار و 24واحد افزایش در این مدت به رقم 1064هزار و 123واحد و شاخص بازار دوم با 43هزار و 373واحد کاهش به عدد 2 میلیون و 559هزار و 375واحد رسیده‌اند که به این ترتیب شاخص بازار اول با 9.81درصد رشد و شاخص بازار دوم با 1.67درصد افت همراه شده‌اند.

افزایش 6 هزار واحدی شاخص بورس در اسفندماه

در جریان معاملات بازار سرمایه در اسفندماه امسال طی 19روز معاملاتی تعداد 134میلیارد و 766میلیون انواع اوراق بهادار به ارزش 1019هزار و 886میلیارد ریال در بیش از 7 شاخص کل بورس تهران میلیون و 433هزار و 127دفعه مورد معامله قرار گرفت که حجم، ارزش و نوبت‌های معاملات به ترتیب 16.39، 28.62 و 2.24 درصد رشد را نسبت به ماه قبل‌تر تجربه کردند.

این درحالی است که تعداد 17969میلیون واحد از صندوق‌های سرمایه گذاری قابل معامله در بورس تهران به ارزش کل بیش از 277هزار و 837میلیارد ریال نیز در ماه گذشته مورد معامله قرار گرفت که به ترتیب با 6.73 درصد رشد و 0.21 درصد افت همراه شدند.

این گزارش می‌افزاید: شاخص بورس در پایان اسفندماه با 6هزار و 63واحد افزایش، معادل 6.63درصد رشد کرد و به رقم یک میلیون و 367هزارو 247واحد رسید و شاخص کل هموزن نیز با 23هزار و 181واحد افزایش، معادل 7.13 درصد رشد کرد و رقم 348هزار و 270واحد را به نمایش گذاشت.

شاخص بازار اول هم در این مدت با 85هزار و 447واحد افزیش به رقم 1064هزار و 123واحد و شاخص بازار دوم با 99هزار و 623واحد رشد، به عدد 2 میلیون و 559هزار و 375واحد رسیدند که به این ترتیب شاخص بازار اول با 8.73درصد رشد و شاخص بازار دوم با 4.05درصد افزایش همراه شدند.

بازگشت رونق به معاملات بازار سهام/ رشد ۱۸ هزار واحدی شاخص بورس

تهران- ایرنا- شاخص کل بورس تهران امروز (شنبه، ۲۲ مردادماه) با ۱۸ ‌هزار و ۶۳۵ واحد افزایش در ارتفاع یک ‌میلیون و ۴۶۷ هزار واحدی قرار گرفت.

به گزارش خبرنگار ایرنا، شاخص هم‌وزن با ۶ هزار و ۲۸۲ واحد افزایش به ۳۹۵ هزار و ۸۸۴ واحد و شاخص قیمت با سه هزار و ۷۶۵ واحد رشد به ۲۳۷ هزار و ۲۵۸ واحد رسید.

شاخص بازار اول، ۱۹ هزار و ۳۰۴ واحد و شاخص بازار دوم ۲۰ هزار و ۶۱۸ واحد افزایش را ثبت کردند.

امروز در معاملات بورس تهران، بیش از ۶ میلیارد و ۸۴۰ میلیون سهم، حق‌تقدم و اوراق بهادار به ارزش ۴۱ هزار و ۵۱۸ میلیارد ریال معامله شد.

همچنین فولاد مبارکه اصفهان (شاخص کل بورس تهران فولاد) با سه هزار و ۶۴۷ واحد، شرکت سرمایه گذاری تامین اجتماعی (شستا) با یک هزار و ۸۶۲ واحد، ملی صنایع مس ایران (فملی) با یک هزار و ۲۷۰ واحد، بانک ملت (وبملت) با یک هزار و ۱۸۶ واحد و ایران خودرو (خودرو) با ۷۴۲ واحد با تاثیر مثبت بر شاخص بورس همراه شدند.

همچنین پتروشیمی نوری (نوری) با ۳۱۲ واحد، پتروشیمی پردیس (شپدیس) با ۲۷۱ واحد، پتروشیمی پارس (پارس) با ۲۶۴ واحد، معدنی و صنعتی گل گهر (کگل) با ۲۱۱ واحد، نفت و گاز پتروشیمی تامین (تاپیکو) با ۱۷۲ واحد و پتروشیمی جم (جم) با ۱۳۸ واحد تاثیر منفی بر شاخص بورس داشتند.

بر پایه این گزارش، امروز نماد شرکت سرمایه گذاری تامین اجتماعی (شستا)، فولاد مبارکه اصفهان (فولاد)، پالایش نفت اصفهان (شپنا)، بانک ملت (وبملت)، پالایش نفت بندرعباس (شبندر)، پالایش نفت تهران (شتران) و پتروشیمی نوری (نوری) در نمادهای پُرتراکنش قرار داشتند.

گروه شیمیایی هم در معاملات امروز صدرنشین برترین گروه‌های صنعت شد و در این گروه ۲۴۵ میلیون و ۷۰۰ هزار برگه سهم به ارزش ۲ هزار و ۲۸۷ میلیارد ریال دادوستد شد.شاخص کل بورس تهران

آخرین وضعیت شاخص فرابورس

شاخص فرابورس نیز امروز بیش از ۱۱۳ واحد افزایش داشت و به ۱۹ هزار و ۲۶۴ واحد رسید.

در این بازار چهار میلیارد و ۴۶ میلیون برگه سهم و اوراق مالی دادوستد شد و تعداد دفعات معاملات امروز فرابورس بیش از ۱۷۶ شاخص کل بورس تهران هزار و ۲۶ نوبت بود.

نمادهای پلیمر آریا ساسول (آریا)، بهمن دیزل (خدیزل)، آهن و فولاد غدیر ایرانیان (فغدیر)، شرکت سرمایه گذاری صبا تامین (صبا)، بانک دی (دی) و پتروشیمی تندگویان (شگویا) با تاثیر مثبت بر شاخص فرابورس همراه بودند.

همچنین پالایش نفت شیراز (شراز)، پالایش نفت لاوان (شاوان)، تولید نیروی برق دماوند (دماوند)، بیمه اتکایی ایرانیان (اتکای) و کلر پارس (کلر) تاثیر منفی بر شاخص فرابورس داشتند.

شاخص بورس چیست و بیانگر چه چیزی است؟

اگر کم و بیش پیگیر اخبار بورس باشید به احتمال زیاد اصطلاح «شاخص بورس» و اخباری مانند: «شاخص بورس با ۵۰۰ واحد رشد به ۷۵۰۰۰ واحد رسید» را بارها شنیده‌اید. شاید این سوال برای شما هم پیش آمده باشد که این شاخص چیست و نوسانات عدد این شاخص چه معنایی دارند؟

در این قسمت از خانه سرمایه به زبان ساده این مفهوم را برایتان توضیح می‌دهیم.

ویدئو آموزشی «شاخص بورس چیست؟»

بورس چیست؟

شاید بهتر باشد قبل از توضیح شاخص بورس، اندکی به خود بورس بپردازیم. بورس، بازاری برای مبادله بین خریدار و فروشنده است که در آن سهام شرکت‌های مختلف خرید و فروش می‌شود.

واژه «شاخص» ترجمه کلمه انگلیسی (Index) است. این واژه در مفهوم کلی به معنای نماگر یا نشانگر و بیانگر عددی است که شما با استفاده از آن می‌توانید تغییرات ایجاد شده در یک یا چند متغییر را طی یک بازه شاخص کل بورس تهران زمانی خاص، مشاهده کنید. در واقع با بررسی یک شاخص می‌توانید وضعیت و نوسانات متغیرهای مورد بررسی آن شاخص را ببینید.

منظور از شاخص بورس چیست؟

شاخص بورس، عددی است که وضعیت کلی بورس و روند رشد یا افت این بازار را نشان می‌دهد. ما در بورس فقط یک شاخص نداریم بلکه چند شاخص مختلف داریم که هر کدام از آنها وضعیت بورس را از جنبه خاصی به ما نشان می‌دهند. محاسبه هر کدام از این شاخص‌ها از طریق فرمول متفاوتی صورت می‌گیرد.

پس برای تحلیل آن باید بدانید کارکرد آن شاخص چیست؟

شاخص‌ها معیارهای مهمی هستند که با تحلیل و بررسی‌شان می‌توان از جنبه‌های مختلف، وضعیت گذشته و حال بورس را دریافت. در بین این شاخص‌ها چند شاخص از اهمیت بیشتری نزد افراد فعال در بازار بورس برخوردار هستند. در ادامه برخی از این شاخص‌ها را به شما معرفی می‎‌کنیم.

در شکل زیر، شیوه نمایش برخی از شاخص‌های بورس را در سایت بورس مشاهده می‌کنید:

شاخص کل بورس چیست؟

این شاخص همان چیزی است که همیشه در اخبار و رسانه‌ها از آن به عنوان «شاخص بورس تهران» صحبت می‌شود. شاخص کل در بین افراد فعال در بازار بورس و سرمایه گذاری یکی از پرکاربردترین شاخص‌ها به شمار می‌رود. این شاخص، بیانگر سطح عمومی قیمت و سود سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس است.

به عبارت دیگر، تغییرات شاخص کل، بیانگر میانگین بازدهی سرمایه گذاران در بورس است. اجازه بدهید مثالی برایتان بزنیم. فرض کنید از سهام تمام شرکت‌های بورسی هر کدام یک عدد سهم را می‌خرید. در این صورت، تغییرات شاخص کل بورس برابر با میزان بازدهی سهام شما خواهد بود.

پس این شاخص، هم تغییرات قیمت سهام و هم سودهای سالیانه‌ای که شرکت‌ها به شما پرداخت می‌کنند را محاسبه می‌کند.

نام دیگر شاخص کل، «شاخص قیمت و بازده نقدی» (TEDPIX) است. نکته‌ای که هنگام بررسی شاخص باید به آن توجه کنید این است که میزان تغییرات شاخص برای ما اهمیت دارد نه خود عدد شاخص. مثلا اگر شاخص کل بورس در طی یک سال از عدد ۲۰۰۰۰ به ۳۰۰۰۰ برسد – یعنی ۵۰% رشد کند – نشان دهنده این است که میانگین بازدهی بورس طی این یکسال برابر با ۵۰% بوده است.

طبق فرمول محاسبه شاخص کل، هرچه شرکت‌ها بزرگ‌تر شاخص کل بورس تهران باشند – یعنی سرمایه بیشتری داشته باشند – تاثیر بیشتری روی شاخص کل خواهند داشت.

منظور از شاخص قیمت چیست؟

شاخص قیمت، یکی از اصلی‌ترین شاخص‌های بورس است. این شاخص، بیانگر روند عمومی قیمت سهام همه شرکت‌های پذیرفته در بورس اوراق بهادار است. پس اگر مثلا شاخص قیمت بورس در یک سال، ۲۰ درصد رشد داشته باشد به این معنی است که سطح عمومی قیمت‌ها در بورس در طول یک سال گذشته به طور متوسط ۲۰ درصد رشد داشته است.

تفاوت عمده این شاخص با شاخص کل این است که در شاخص کل بورس تهران شاخص قیمت، فقط قیمت سهام شرکت‌های بورسی در فرمول شاخص، مورد محاسبه قرار می‌گیرد. در صورتی که در شاخص کل، علاوه بر قیمت، سود پرداختی سالیانه شرکت‌ها هم در محاسبه شاخص در نظر گرفته می‌شود. در این شاخص نیز مثل شاخص کل، وزن شرکت‌ها در تاثیر آنها بر شاخص اهمیت دارد. یعنی هرچه شرکت بزرگ‌تر باشد – سرمایه آن بیشتر باشد – تاثیر آن بر شاخص قیمت بیشتر است.

شاخص ۵۰ شرکت فعال‌تر چیست؟

بورس، هر سه ماه یک بار فهرست شرکت‌های فعال‌تر را بر اساس میزان نقد شوندگی – یعنی خرید و فروش آسان‌تر و سریع‌تر سهام – سهامشان منتشر می‌کند. هر شرکتی که سهامش ساده‌تر و سریع‌تر خرید و فروش شود به اصطلاح «نقد شوندگی» بیشتری دارد. شاخص ۵۰ شرکت فعال‌تر، تغییرات سطح عمومی قیمت سهام ۵۰ شرکتی را نشان می‌دهد که سهام آنها از سایر شرکت‌ها نقد شونده‌تر هستند.

نگاهی کوتاه به شاخص‌های دیگر بورس

شاخص ۳۰ شرکت بزرگ: این شاخص، سطح عمومی قیمت سهام ۳۰ شرکت بزرگ را نشان می‌دهد؛ ۳۰ شرکت بزرگی که ارزش بازار آنها در مقایسه با سایر شرکت‌ها بیشتر است. ارزش بازار یک شرکت شاخص کل بورس تهران از حاصل ضرب «قیمت روز سهام شرکت» در «تعداد سهام آن شرکت» به دست می‌آید.

شاخص صنعت: منظور از شرکت‌های صنعتی، شرکت‌هایی هستند که در صنایع مختلف مانند «خودروسازی»، «پتروشیمی»، «فلزات اساسی»، «مخابرات»، «ساختمان» و … فعالیت می‌کنند. شاخص صنعت، بیانگر سطح عمومی قیمت سهام شرکت‌های فعال در بخش صنعت است. عملکرد هر کدام از این صنایع تحت عنوان شاخص جداگانه‌ای مورد بررسی قرار می‌گیرد. مثلا خودرو، دارو، فلزات اساسی و محصولات شیمیایی.

شاخص واسطه گری‌های مالی: این شاخص، عملکرد شرکت‌های واسطه گری مالی که فعالیت آنها در حوزه مالی است – مثل هلدینگ‌ها، سرمایه‌گذاری‌ها و لیزینگ‌ها – را نشان می‌دهد.

شاخص‌های دیگری نیز در بورس مورد محاسبه قرار می‌گیرند که شاید برای سرمایه گذاران عام بورس کاربرد زیادی نداشته باشند. می‌توانید آنها را در مقاله انواع شاخص‌های بورس مطالعه کنید.

یک نکته مهم در مورد شاخص

درست است که شاخص، عملکرد و وضعیت بورس را نشان می‌دهد، اما مثبت یا منفی بودن شاخص همیشه به معنی مثبت یا منفی بودن کل بورس نیست. بلکه شاخص، وضعیت کلی بورس را به ما نشان می‌دهد.

در خیلی از مواقع ممکن است چند شرکت بزرگ وزن زیادی – سرمایه و ارزش بازار زیادی – داشته باشند و با مثبت یا منفی شدنشان شاخص کل را مثبت یا منفی کنند.

در حالی که وضعیت بسیاری از شرکت‌های دیگر متفاوت است. در این جور مواقع، شاخص هم وزن قیمت یا شاخص کل هم وزن می‌تواند به شکل بهتری وضعیت کلی بازار را به ما نشان دهد.

چون در شاخص هم وزن، وزن تمام شرکت‌های بورسی مساوی در نظر گرفته می‌شود و شرکت‌های بزرگ نمی‌توانند شاخص را به واسطه سرمایه زیادشان تحت تاثیر قرار دهند.

معرفی شاخص بورس به بیان ساده به همراه جزئیات

شاخص بورس یک معیار آماری است که برای اندازه‌گیری و مقایسه استفاده می‌شود. هر شاخص با فرمول خاص خودش محاسبه می‌شود و راه کلی برای محاسبه همه شاخص‌ها وجود ندارد. مثلا نحوه محاسبه شاخص داو جونز در بورس آمریکا با شاخص کل بورس تهران متفاوت است. وقتی دو شاخص متفاوت از دو راه متفاوت محاسبه می‌شوند، نمی‌توانیم مقدار آن دو را باهم مقایسه کنیم.

مقایسه عدد دو شاخص که از فرمول‌های مختلف محاسبه شده‌اند، مثل این است که بخواهیم وزن یک تیرآهن را با سرعت حرکت قطار تهران-مشهد مقایسه کنیم! برای مقایسه دو شاخص، به جای مقایسه عدد آن‌ها باید درصد تغییرات آن‌ها نسبت به یک مبدا مشترک را مقایسه کرد. یعنی مثلا برای مقایسه شاخص کل بورس و شاخص 30 شرکت بزرگ، به جای مقایسه عدد فعلی این دو شاخص، باید ابتدا یک مبدا انتخاب کنیم و سپس درصد تغییرات این دو شاخص را نسبت به آن مبدا بررسی کنیم.

فرض کنید عدد شاخص کل بورس برابر 1662205 واحد و عدد شاخص 30 شرکت بزرگ برابر 64454 واحد باشد. برای مقایسه این دو شاخص نمی‌توان عدد این دو شاخص را مقایسه کرد. یعنی اینکه نمی‌توانیم بگوییم چون عدد شاخص 30 شرکت بزرگ 64454 واحد است، شاخص کل قیمت بورس باید به این عدد برسد یا اینکه عدد شاخص 30 شرکت بزرگ تا یک میلیون و ششصد هزار واحد رشد کند. برای مقایسه باید درصد تغییرات این دو شاخص را نسبت به یک مبدا زمانی دلخواه مقایسه کنیم.

اگر مبدا را ابتدای سال 1399 قرار دهیم، درصد تغییرات این دو شاخص به شکل زیر خواهد بود: تغییرات شاخص کل بورس از ابتدای سال 1399 برابر 229.16% و تغییرات شاخص 30 شرکت بزرگ نسبت به ابتدای سال 1399 برابر 262.25%. حال با این درصد تغییرات می‌توان این دو شاخص را باهم مقایسه کرد. یعنی می‌توان گفت حالا که تغییرات شاخص کمتر از تغییرات 30 شرکت بزرگ بوده، با رشد شرکت‌های کوچک و متوسط که در محاسبه شاخص 30 شرکت بزرگ اثری ندارند، تغییرات شاخص کل باید به تغییرات شاخص 30شرکت بزرگ نزدیک شود. از اینجا می‌توان پیش بینی کرد که احتمالا شاهد روی آوردن بازار به سمت سهام کوچک و متوسط خواهیم بود و یا در صورت افت، شرکت های کوچک و متوسط افت کمتری خواهند داشت. البته تاکید می شود که این بیانات تنها احتمالاتی هستند که باید در کنار دیگر شواهد و احتمالات مورد بررسی قرار گیرند و هیچ چیز قطعی وجود ندارد.

مهم‌ترین و معروفترین شاخص بورس در بورس تهران، شاخص کل است. علاوه بر این، شاخص‌های دیگری مثل شاخص کل هم وزن، شاخص قیمت و بازده نقدی، شاخص 50 شرکت فعال‌تر، شاخـص ۳۰ شرکت بزرگ، شاخـص صنعت و شاخـص مالی، شاخـص بازار اول و بازار دوم، شاخص قیمت صنعت، شاخص قیمت به تفکیک هر صنعت و همچنین شـاخص آزاد شناور از انواع دیگر شاخص بورس هستند. در اصل همه این شاخص ها از جمله مواردی است که در زمان تابلو خوانی در بورس باید به آن ها دقت کرد.

شاخص کل بورس

به زبان ساده، شاخص کل بورس (شاخص کل قیمت یا TEPIX) برآیندی از تغییرات قیمت همه سهم‌های شرکت‌های بورسی است که در بورس معامله می‌شوند بطوریکه میزان سرمایه و ارزش و حجم معاملات شرکت در تاثیر آن روی این شاخص بورس، اثر مستقیم دارد. یعنی در محاسبه شاخص کل بورس، بزرگی و کوچکی شرکت یا به اصطلاح وزن آن نقش تعیین کننده دارد. به زبان ساده در محاسبه شاخص کل، تاثیر تغییر قیمت سهام شرکت‌های بزرگ بورسی (مثل شرکت ملی مس ایران (فملی)، شرکت فولاد مبارکه (فولاد)، صنایع پتروشیمی خلیج فارس (فارس) و. ) بیشتر از شرکت‌های کوچک و متوسط است. این به آن معناست که اگر شما به نسبت بزرگی شرکت‌های بورسی، از سهام تمامی آن‌ها بخرید، تغییرات پرتفوی سرمایه‌گذاری شما با تغییرات شاخص کل تقریبا یکسان خواهد بود. نام دیگر این شاخص، شاخص قیمت و بازده نقدی است. همانطور که از این نام مشخص است، این شاخص تغییرات قیمت سهام و سودهای سالیانه که شرکت به سهامداران پرداخت می‌کند را بررسی می‌کند. شاخص کل بورس، همان شاخصی است که در رسانه های اجتماعی یا صدا و سیما، بیشتر از آن صحبت می شود. مثلا وقتی در اخبار اعلام می‌شود که شاخص بورس دو میلیونی شد، منظور همین شاخص است.

تغییرات در شاخص

وقتی تغییرات شاخص کل مثبت است، معنی آن این نیست که همه‌ی سهم‌ها افزایش قیمت داشته‌اند، ممکن است که برخی از سهم‌ها کاهش قیمت و برخی دیگر افزایش قیمت داشته باشند. مثلا وقتی فملی و فولاد تغییرات مثبت داشته باشند، (از آنجایی که این دو شرکت از غول‌های بورسی هستند) احتمالا تغییرات شاخص مثبت است و ممکن است تعداد زیادی از شرکت‌های کوچک و متوسط بورسی قیمت‌شان کاهش پیدا کرده باشد. یعنی به زبان دیگر از درصد تغییرات شاخص نمی‌توانیم درصد تغییر قیمت همه سهم‌ها را مشخص کنیم.

وقتی می‌گوییم شاخص بورس از ابتدای سال از یک میلیون واحد به دو میلیون واحد رسیده است (یعنی شاخص کل قیمت دو برابر شده) معنی این جمله این نیست که قیمت تمامی سهم‌ها دوبرابر شده است. به زبان ساده‌تر چون وزن شرکت در محاسبه شاخص موثر است، وقتی شاخص 100% رشد می‌کند، به این معنی نیست که همه سهم‌ها 100% رشد داشته‌اند بلکه ممکن است یک سهم 500% افزایش قیمت و سهمی دیگر 30% افت قیمتی را تجربه کرده باشد!

شاخص کل چگونه محاسبه می‌شود؟

برای محاسبه یک شاخص، یک سال را به عنوان سال مبنا یا پایه فرض می‌کنیم. ارزش جاری بازار را بر ارزش بازار در سال مبنا تقسیم می‌کنیم و عدد حاصل را در 100 ضرب می‌کنیم. مبدا محاسبه شاخص کل اول فروردین 1369 است که مبنای آن هم 100 واحد در نظر گرفته می‌شود. در واقع مقدار کل شاخص از فرمول زیر محاسبه می‌شود:

شاخص کل = ارزش بازار جاری/ارزش بازار در سال مبنا

در محاسبه این شاخص، ارزش بازار محاسبه می‌شود که شامل تمامی سهم‌های بازار می‌شود. یعنی اگر سهمی به هر دلیلی بسته شده باشد هم در محاسبه شاخص تاثیر دارد.

شاخص کل هم‌وزن چیست؟

گفتیم که در محاسبه شاخص کل، وزن شرکت‌ها (بزرگی و کوچکی شرکت) تاثیر گذار است. پس این شاخص برای تحلیل همه شرکت‌های بازار کافی نیست. برای بی‌تاثیر کردن اثر وزن شرکت، شاخص هم‌وزن تعریف شده است. در محاسبه این شاخص دیگر بزرگی یا کوچکی شرکت تاثیر گذار نیست. شاخص هم‌وزن نشان دهنده کلیت بازار است. یعنی شاخص هم‌وزن برآیند تغییرات قیمت همه سهم‌های پذیرفته شده در بورس، بدون در نظر گرفتن وزن شرکت‌ها می باشد.

تغییرات شاخص کل هم‌وزن

تغییرات شاخص کل هم‌وزن، تغییرات کلیت بازار را نشان می‌دهد. مثلا، وقتی شاخص هم وزن تغییرات مثبت داشته باشد، می‌توان گفت بیشتر شرکت‌های بورسی مثبت هستند. برخی مواقع پیش می‌آید که شاخص کل منفی است اما شاخص کل مثبت است. در این حالت، می توان گفت که شرکت‌های بزرگ منفی بوده ولی تعداد زیادی از شرکت‌های کوچک و متوسط، مثبت هستند.

انواع دیگر شاخص در بورس

گفتیم علاوه بر شاخص کل و شاخص کل هم‌وزن، تعداد دیگری شاخص در بورس تهران وجود دارند. این شاخص‌ها عبارتند از: شاخص قیمت و بازده نقدی، شاخص 50 شرکت فعال‌تر، شاخـص ۳۰ شرکت بزرگ، شاخـص صنعت و شاخـص مالی، شاخـص بازار اول و بازار دوم و همچنین شـاخص آزاد شناور.

شاخص قیمت و بازده نقدی (TEDPIX)

شاخص قیمت و بازده نقدی (شاخص درآمد کل) نشان دهنده بازده کل بورس است. این شاخص تقریبا مثل شاخص کل محاسبه می‌شود ولی تفاوتی که با شاخص کل دارد در این است که این شاخص به شکل متفاوتی تعدیل می‌‌شود.

شاخص بازده نقدی

این شاخص بیانگر سطح عمومی بازده نقدی پرداختی شرکت‌ها است و از تقسیم شاخص کل بر شاخص قیمت و بازده نقدی به دست می‌آید.

شاخص 30 شرکت بزرگ

این شاخص تغییرات قیمتی 30 شرکت بزرگ در بازار را بر اساس میانگین وزنی و سهام شناور شرکت‌ها بررسی می‌کند. این شرکت‌ها شامل نمادهای زیر می باشند:

فخوز، فملی، شبندر، فارس، فولاد، وتجارت، شپدیس، کگل، وبصادر، شپنا، وغدیر، رانفور، وبانک، کچاد، شخارک، وپاسار، ومعادن، وصندوق، شبهرن، ونوین، پارسان، خودرو، حکشتی، وکار، رمپنا، همراه، اخابر، تاپیکو، وپارس و وبملت هستند.

شاخص 50 شرکت فعال تر

این شاخص، تغییرات قیمت 50 شرکت فعال بازار را بر اساس میانگین وزنی آن‌ها بررسی می‌کند. معمولا هر سه ماه یکبار سازمان بورس فهرست 50 شرکت فعالتر از نظر نقدشوندگی و تعداد روزهای معامله را اعلام می‌کند. این شاخص به دوشکل میانگین ساده و میانگین وزن دار محاسبه و گزارش می‌شود.

شاخص مالی

این شاخص مربوط به شرکت‌هایی است که در زمینه مالی (شرکت‌های سرمایه‌گذاری، شرکت‌های چند رشته‌ای صنعتی، هلدینگ‌، بانک‌ها و. ) فعالیت دارند. برای محاسبه این شاخص، میانگین وزن دار نسبت‌های قیمتی سبد سهام این شرکت ها را با وزن برابر ارزش سهام آن ها در زمان پایه حساب می‌کنیم.

شاخص بازار اول

این شاخص تغییرات قیمت تمامی شرکت‌هایی که در بازار اول بورس پذیرفته شده‌اند را بررسی می‌کند.

شاخص بازار دوم

این شاخص تغییرات قیمت تمامی شرکت‌هایی که در بازار دوم بورس پذیرفته شده‌اند را بررسی می‌کند.

شاخص صنایع (شاخص قیمت صنعت)

شرکت‌هایی که در بورس پذیرفته شده‌اند بر اساس صنایعی که در آن فعالیت می‌کنند گروه بندی می‌شوند (مثل گروه خودرو، پتروشیمی، فلزات اساسی و. ) و سازمان بورس شاخص هر گروه را جداگانه محاسبه می‌کند. فرمول محاسبه این شاخص مثل شاخص کل است.

شاخص صنعت و شاخص مالی

علاوه بر این، به طور کلی شرکت‌های بورسی به دو گروه صنعتی و مالی هم طبقه بندی می‌شوند. گروه مالی شامل شرکت‌های است که فعالیت‌های مالی دارند مثل بانک‌ ها و موسسات مالی، شرکت‌های سرمایه‌گذاری، هلدینگ‌ها، لیزینگ‌ها و. گروه صنعت هم شامل باقی گروه‌ها و شرکت‌های بورسی است. به زبان ساده‌تر شرکت‌هایی که محصولی را تولید می‌کنند (مثل دارو، خودرو، فولاد، سرب و. ) عضو گروه صنعتی و شرکت‌های دیگر عضو گروه مالی هستند. برای این دو گروه هم به صورت جداگانه شاخصی محاسبه می‌شود. نام این دو شاخص، شاخص مالی و شاخص صنعت می‌باشد. روش محاسبه این دو شاخص هم مثل فرمول شاخص کل است.

شاخص شناور آزاد ( TEFIX )

شاخص شناور آزاد همانند شاخص کل محاسبه می‌شود. در محاسبه شاخص کل وزن شرکت‌ها تاثیر گذار است ولی در محاسبه این شاخص، میزان سهام شناور شرکت است که تاثیرگذار است.

جمع بندی

در این مقاله با انواع شاخص بورس آشنا شدیم و بیان کردیم که شاخص کل بورس مهمترین این شاخص ها می باشد و هنگامی که از شاخص بورس صحبت می شود، معمولا منظور این شاخص می باشد. اما با وجود این، در ماه های اخیر، ضعف فرمول مورد استفاده در این شاخص، بیش از قبل خود را نشان داده است و در نتیجه با وجود اینکه این شاخص، پر استفاده ترین شاخص بورس است، ولی لزوما بهترین نیست.