پیش بینی بحران مالی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران با استفاده رگرسیون منطقی (تحلیل تشخیصی چند گانه بر حسب شاخص صنعت)
دوازدهمین کنفرانس بین المللی حسابداری و مدیریت و نهمین کنفرانس کارآفرینی و نوآوری های باز
خرید و دانلود فایل مقاله
با استفاده از پرداخت اینترنتی بسیار سریع و ساده می توانید اصل این مقاله را که دارای 16 صفحه است به صورت فایل PDF در اختیار داشته باشید.
مشخصات نویسندگان مقاله پیش بینی بحران مالی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران با استفاده رگرسیون منطقی (تحلیل تشخیصی چند گانه بر حسب شاخص صنعت)
علی ابراهیمی - دانشجوی دکتری حسابداری، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شاهرود، و مدیرگروه حسابداری موسسه آموزش عالی علمی شاخص صنعت و مالی -کاریردی جهاددانشگاهی، مرکز مشهد، مشهد، ایران
چکیده مقاله :
دراین مقاله رابطه بین رگرسیون منطقی بر حسب صنعت (صنایع پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران) برای پیش بینی بحران مالی شرکت ها مورد آزمون قرار گرفته است هدف تحقیق حاضر یافتن پاسخ این سوال است که آیا استفاده از رگرسیون منطقی بر حسب صنعت امکان پیش بینی بحران مالی آتی شرکت های پذیرفته شده بورس اوراق بهادار تهران را افزایش خواهد داد، که به عنوان اطلاعات مناسب ومربوط در تصمیم گیری سرمایه گذاران مورد استفاده قرار گیرد. همچنین استفاده کنندگان از صورتهای مالی به این نکته پی ببرند که تجزیه و تحلیل به کمک رگرسیون منطقی به عنوان یکی از روش های تجزیه و تحلیل گزارشات مالی دارای بار اطلاعاتی بوده و می تواند در تصمیم گیری ها مورد استفاده قرار گیرد. داده های تحقیق مربوط به نمونه ای متشکل از 8 صنعت که شامل443 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق در دوره زمانی 10 ساله ( از ابتدای سال 1383 تا ابتدای سال (1393 بوده و با استفاده از رگرسیون خطی چند متغیره تجزیه و تحلیل داده ها انجام شده است. نتایج حاصل از آزمون فرضیات تحقیق بیانگر این موضوع است که رابطه معنی داری بین اجزای رگرسیون منطقی برحسب صنعت و پیش بینی بحران مالی آتی وجود ندارد.
کلیدواژه ها:
کد مقاله /لینک ثابت به این مقاله
کد یکتای اختصاصی (COI) این مقاله در پایگاه سیویلیکا MOCONF12_070 میباشد و برای لینک دهی به این مقاله می توانید از لینک زیر استفاده نمایید. این لینک همیشه ثابت است و به عنوان سند ثبت مقاله در مرجع سیویلیکا مورد استفاده قرار میگیرد:
نحوه استناد به مقاله :
در صورتی که می خواهید در اثر پژوهشی خود به این مقاله ارجاع دهید، به سادگی می توانید از عبارت زیر در بخش منابع و مراجع استفاده نمایید:
دهدار، فرهاد و ابراهیمی، علی و اصیلی، حمیدرضا،1397،پیش بینی بحران مالی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران با استفاده رگرسیون منطقی (تحلیل تشخیصی چند گانه بر حسب شاخص صنعت)،دوازدهمین کنفرانس بین المللی حسابداری و مدیریت و نهمین کنفرانس کارآفرینی و نوآوری های باز،تهران،https://civilica.com/doc/826822
در داخل متن نیز هر جا که به عبارت و یا دستاوردی از این مقاله اشاره شود پس از ذکر مطلب، در داخل پارانتز، مشخصات شاخص صنعت و مالی زیر نوشته می شود.
برای بار اول: ( 1397، دهدار، فرهاد؛ علی ابراهیمی و حمیدرضا اصیلی )
برای بار دوم به بعد: ( 1397، دهدار؛ ابراهیمی و اصیلی )
برای آشنایی کامل با نحوه مرجع نویسی لطفا بخش راهنمای سیویلیکا (مرجع دهی) را ملاحظه نمایید.
مدیریت اطلاعات پژوهشی
اطلاعات استنادی این مقاله را به نرم افزارهای مدیریت اطلاعات علمی و استنادی ارسال نمایید و در تحقیقات خود از آن استفاده نمایید.
شاخص بورس چیست؟
یکی از ابزارهای مهمی که به کاربران بازار سرمایه برای شناخت این بازار کمک میکند، شاخص بورس است. در بورس تهران شاخصهای مختلفی وجود دارند که با توجه به هر یک از آنها میتوان به شناخت جنبههای مختلف بازار سرمایه، روند بورس و وضعیت شرکتهای حاضر در این بازار پرداخت. در این مطلب به شما میگوییم که شاخص بورس چیست و به معرفی انواع شاخصها در بورس میپردازیم. با ما همراه شوید.
شاخص بورس چیست؟
شاخص بورس، کمیتی است که به وسیله آن میتوان تغییرات قیمتها در این بازار را در بازههای زمانی مشخص برآورد کرد. در بازار بورس تهران شاخصهای مختلفی وجود دارند که هریک چشماندازی متفاوت از وضعیت قیمتها در بورس را به کاربران این بازار نشان میدهند.
شاخصها به کاربران بازار سرمایه برای بررسی وضعیت قیمت سهام در گذشته و پیشبینی روند بازار در آینده کمک میکنند و نقش مهمی در تصمیمات سرمایهگذاران بورس برعهده دارند.
انواع شاخص بورس
گفتیم شاخص بورس انواع مختلفی دارد که هر یک جنبههای مختلفی از این بازار را به فعالان بازار سرمایه نشان میدهند. در ادامه به معرفی بعضی از مهمترین این شاخصها میپردازیم. همچنان همراه ما باشید.
شاخص کل بورس(TEPIX)
شاخص کل یا شاخص قیمت (TEPIX)، یکی از مهمترین و پرکاربردترین شاخصها برای بررسی روند کلی بازار بورس به شمار میرود. این شاخص میتواند افزایش یا کاهش سطح عمومی قیمتها در کل بازار بورس را به کاربران این بازار نشان دهد. شما میتوانید به صورت شاخص صنعت و مالی لحظهای شاخص کل را از طریق سایت TSE دنبال کنید.
شاخص قیمت و بازده نقدی (TEDPIX)
یکی دیگر از مهمترین شاخصهای بازار سرمایه که اطلاعات بسیار خوبی را از روند کلی بازار در اختیار سرمایهگذاران بورس قرار میدهد، شاخص قیمت و بازده نقدی است. این شاخص نشاندهنده بازدهی کل بازار است.
شاخص قیمت و بازده نقدی یکی از کاربردیترین و دقیقترین شاخصهای بازار سرمایه به شمار میرود؛ چرا که علاوه بر تغییرات سطح عمومی قیمتها، تقسیم سود شرکتها نیز در آن لحاظ شده است.
شاخص بازده نقدی (TEDIX)
شاخص بعدی، شاخص بازده نقدی است که بر بازدهی ناشی از تقسیم سود شرکتها تاکید دارد. یعنی زمانی که شاخص بازده نقدی افت دارد، سود پرداختی شرکتها در مجامع به صورت میانگین کاهش داشته است.
شاخص سهام آزاد شناور (TEFIX)
سهام آزاد شناور، به سهام قابل معامله شرکتها که بیشتر در دست عموم و افراد حقیقی حاضر در بازار قرار دارد، گفته میشود. در محاسبه شاخص سهام آزاد شناور، آن بخش از سهام شرکت که در دست افراد حقیقی و سهامدارن خرد است، لحاظ میشود.
شاخص هموزن
یکی دیگر از شاخصهای بسیار مهم و کاربردی بورس، شاخص هم وزن است. در محاسبه این شاخص، اندازه شرکتها لحاظ نمیشود و بزرگی یا کوچکی یک شرکت در شاخص کل هموزن تاثیری ندارد.
شاخص صنعت و شاخص مالی
شاخص صنعت، تغییرات قیمتها در سهام شرکتهایی را نشان میدهد که در بخش صنعت در بازار بورس مشغول فعالیت هستند و شاخص مالی هم تغییرات قیمتها در سهام شرکتهای فعال در بخش مالی را نشان میدهد.
شاخص بازار اول و بازار دوم
شرکتهای بورسی از شهریور ۱۳۸۱ در دو بازار اول و بازار دوم بورس دستهبندی شدهاند. این طبقهبندی با توجه به معیارهایی چون میزان شناوری سهام شرکتها، میزان سرمایه ثبت شده آنها، تعداد سهامداران و عواملی از این دست انجام شده است.
به میانگین تغییرات قیمت سهام شرکتهای حاضر در بازار اول بورس، شاخص بازار اول و به میانگین تعییرات قیمتها در سهام شرکتهای فعال در بازار دوم، شاخص بازار دوم میگویند.
شاخص ۵۰ شرکت فعالتر
یکی دیگر از شاخصهای بورس که میتواند به کاربران این بازار برای تصمیمگیری بهتر در انتخاب سهام مناسب کمک کند، شاخص ۵۰ شرکت فعالتر بازار است.
در محاسبه این شاخص همانگونه که از نام آن نیز پیدا است، تغییرات قیمت سهام ۵۰ شرکت فعالتر بورس که سهام آنها نقدشوندگی بالاتری دارد، لحاظ میشود.
شاخص ۳۰ شرکت بزرگ
در برآورد شاخص ۳۰ شرکت بزرگ نیز میانگین تغییرات قیمت در سهام ۳۰ شرکت بزرگ بازار، محاسبه میشود. این ۳۰ شرکت در واقع بیشترین ارزش روز بازار را دارند و برای انتخاب آنها و مشخص کردن ارزش روز بازار شرکتها، تعداد کل سهام شرکت را در قیمت پایانی سهام آن ضرب میکنند.
سخن آخر
برای شناخت بازار بورس، ابزارهای مختلفی در اختیار کاربران این بازار قرار دارد که یکی از مهمترین آنها شاخصها هستند. اعدادی که به وسیله آنها میتوان برآورد مناسبی از تغییرات قیمتها در این بازار به دست آورد. برای اینکه بفهمیم شاخص بورس چیست و درک درستی از کاربرد آن در تحلیل بازار سرمایه به دست آوریم، باید شناخت خوبی از انواع مختلف شاخصها در بورس داشته باشیم. باشگاه مشتریان کارگزاری آگاه، فیلمهای آموزش بورس از صفر تا صد را به طور رایگان در اختیار علاقهمندان به بورس قرار میدهد که میتوانید با مراجعه به این وبسایت، از این آموزشها استفاده کنید.
۱۰ شاخص برتر تحلیل بنیادی (فاندامنتال) برای سرمایهگذاران
اصل “دانش قدرت است” تقریباً در هر جنبهای از زندگی روزمره از جمله سرمایه گذاری در بازارهای مالی صدق میکند. در دنیای سرمایهگذاری آنلاین و کامپیوتر محور امروزی، داشتن اطلاعات مناسب مانند راننده ماشین سرمایهگذاری خود بودن است، در حالی که نداشتن آن را میتوان به نشستن در ماشین سرمایه گذاری دیگر به عنوان یک مسافر تشبیه کرد. در حالی که روشهای مختلفی برای ارزیابی ارزش و پتانسیل رشد یک سهام یا کوین وجود دارد، تحلیل بنیادی (فاندامنتال) یکی از بهترین راهها برای کمک به شما برای ایجاد معیاری جهت سنجش عملکردتان در بازار سهام میباشد. بررسی شرایط به کمک تحلیلها منجر به تصمیمات آگاهانه سرمایه گذاری میشود. در ادامه مهمترین شاخصهای تحلیل بنیادی را معرفی میکنیم.
درک تحلیل بنیادی یا فاندامنتال
تحلیل بنیادی یا تحلیل فاندامنتال شامل بررسی انتقادی یک کسب و کار در ابتداییترین یا اساسیترین سطح مالی آن است. هدف این تحلیل ارزیابی مدل کسب و کار، صورتهای مالی، حاشیه سود و سایر شاخصهای کلیدی برای تعیین وضعیت مالی یک کسبوکار و ارزش ذاتی سهام است. با رسیدن به پیش بینی تغییرات قیمت سهام در آینده، سرمایه گذاران آگاه میتوانند بر این اساس از آنها سود ببرند. تحلیلگران بنیادی معتقدند که قیمت یک سهم یا کوین به تنهایی برای دستیابی دقیق به تمام اطلاعات موجود کافی نیست. به همین دلیل است که آنها معمولاً تحلیلهای اقتصادی، صنعتی و شرکتی را مطالعه میکنند تا ارزش منصفانه فعلی را بدست آورند و ارزش آتی ارز دیجیتال و سهام مورد نظر خود را پیشبینی کنند.
اگر ارزش منصفانه و قیمت فعلی ارز دیجیتال یا سهام با هم برابر نباشد، انتظار میرود که قیمت بازار در نهایت به سمت ارزش منصفانه حرکت کند. آنها سپس از این اختلافات قیمتی استفاده کرده و از حرکات قیمت سود میبرند. به عنوان مثال، اگر قیمت فعلی یک ارز دیجیتال در بازار بالاتر از ارزش منصفانهی آن باشد، در این شاخص صنعت و مالی صورت ارزش گذاری آن بیش از حد در نظر گرفته میشود که منجر به توصیه فروش میشود. از طرف دیگر اگر قیمت فعلی یکی از ارزهای دیجیتال در بازار کمتر از ارزش منصفانهی آن باشد، انتظار میرود قیمت در نهایت افزایش یابد و بنابراین خرید آن در حال حاضر ایده خوبی به شمار میرود.
برترین شاخصهای تحلیل فاندامنتال
همان طور که شاخص صنعت و مالی میدانید مدلهای مختلفی برای انواع تحلیل بازار وجود دارد، در این بین پارامترهای تحلیل بنیادی زیادی هستند که میتوان از آنها برای اطمینان از سلامت مالی یک پروژه استفاده کرد. محبوب ترین آنها حول محور رشد آتی، درآمد و ارزش بازار طراحی شدهاند. درک این شاخصهای کلیدی میتواند به شما در تصمیم گیری آگاهانه برای خرید یا فروش کمک کند.
درآمد به ازای هر سهم (EPS)
این شاخص بخشی از سود یک پروژه است که به هر سهم از سهام آن اختصاص مییابد و اساساً درآمد خالص نهایی است که بر اساس هر سهم تعیین میشود. افزایش EPS نشانه خوبی برای سرمایه گذاران است زیرا به این معنی است که ارزش سهام آنها احتمالاً بیشتر از موقعیت فعلی است. شما میتوانید سود هر سهم یک شرکت را با تقسیم سود کل آن بر تعداد سهام موجود محاسبه کنید. به عنوان مثال اگر شرکت سود ۳۵۰ میلیون دلاری را گزارش کند و ۱۰۰ میلیون سهم وجود داشته باشد، EPS آن ۳.۵ دلار گزارش میشود.
نسبت قیمت به درآمد (P/E)
نسبت قیمت به درآمد، رابطه بین قیمت سهام یک شرکت و سود هر سهم آن را اندازه گیری میکند. این به سرمایه گذاران کمک میکند تا تعیین کنند که آیا قیمت این سهام نسبت به سایر سهام در همان بخش کمتر یا بیشتر از ارزش واقعی آن سهم است. از آنجایی که نسبت P/E نشان میدهد که بازار حاضر است برای یک سهام بر اساس درآمدهای گذشته یا آینده آن وضعیتی را در نظر بگیرد، سرمایهگذاران به سادگی نسبت P/E یک سهام را با رقبای آن و استانداردهای صنعت مقایسه میکنند. نسبت P/E کمتر به این معنی است که قیمت فعلی سهام نسبت به درآمد پایین است که برای سرمایه گذاران مطلوب است.
نسبت قیمت به سود از تقسیم قیمت فعلی هر سهم بر سود شرکت به ازا هر سهم محاسبه میشود. به عنوان مثال اگر قیمت سهام شرکتی در حال حاضر به ازای هر سهم ۷۰ دلار با سود ۵ دلار به ازا هر سهم فروخته شود، نسبت P/E برابر با ۱۴ است (۷۰ دلار تقسیم بر ۵ دلار).
دو نوع اصلی نسبت PE وجود دارد. نسبت PE آینده نگر (یا پیشرو) و گذشته نگر (یا دنباله رو). تفاوت بین این دو مربوط به نوع درآمدی است که در محاسبهی آنها استفاده میشود. اگر سود پیشبینیشده (آینده) یک ساله به عنوان مخرج در محاسبه استفاده شود، نتیجه یک نسبت PE آیندهنگر است. در حالی که اگر از درآمدهای ۱۲ ماهه پایانی استفاده شود، در نتیجه نسبت PE گذشته نگر را محاسبه خواهید کرد.
رشد درآمد پیش بینی شده (PEG)
نسبت P/E یک شاخص تحلیل فاندامنتال یا بنیادی خوب است اما با در نظر گرفتن این واقعیت که شامل رشد درآمدهای آتی نمیشود، تا حدودی محدود است. PEG این را با پیش بینی نرخ رشد سود یک ساله سهام جبران میکند. تحلیلگران میتوانند نرخ رشد آتی یک شرکت را با مشاهده نرخ رشد تاریخی آن تخمین بزنند. این روش تصویر کامل تری از ارزش گذاری سهام ارائه میدهد. برای محاسبه رشد سود پیشبینی شده، نسبت P/E را بر نرخ رشد ۱۲ ماهه شرکت تقسیم کنید. درصد در نرخ رشد در محاسبه حذف میشود.
به عنوان مثال، اگر نرخ رشد ۱۰٪ و نسبت PE ۱۵ باشد، فرمول PEG به شکل زیر است:
PEG = نسبت PE / رشد درآمد
PEG = 15 / 10 -> توجه کنید که چگونه ۱۰٪ به ۱۰ تبدیل میشود
PEG = 1.5
قاعده کلی این است که وقتی PEG سهام بالاتر از ۱ باشد، ارزش گذاری آن بیش از حد در نظر گرفته میشود. در حالی که اگر زیر ۱ باشد، ارزش آن کمتر از میزان واقعی تلقی میشود.
جریان نقدی آزاد (FCF)
به عبارت ساده تر، جریان نقدی آزاد، وجه نقدی است که پس از پرداخت هزینههای عملیاتی و مخارج سرمایهای یک شرکت باقی میماند. پول نقد برای گسترش و بهبود یک تجارت بسیار مهم است. شرکتهایی با جریان نقدی آزاد بالا میتوانند ارزش سهامداران را بهبود بخشند، نوآوری کنند و بهتر از همتایان خود با نقدینگی کمتر از رکود جان سالم به در ببرند. بسیاری از سرمایه گذاران FCF را به عنوان یک شاخص اساسی میدانند زیرا نشان میدهد که آیا یک شرکت هنوز پول نقد کافی برای پاداش دادن به سهامداران خود از طریق سود سهام پس از عملیات تامین مالی و هزینههای سرمایه را دارد یا خیر.
FCF به عنوان جریان نقدی عملیاتی منهای مخارج سرمایه (CAPEX) همانطور که در صورت جریان نقدی ثبت میشود، به همان شکل محاسبه میشود. همچنین میتوان از صورت سود و زیان به عنوان سود خالص عملیاتی پس از مالیات (NOPAT) به اضافه استهلاک، منهای سرمایه در گردش و مخارج سرمایه (CAPEX) استنباط کرد. عبارت و فرمولهای زیر را بررسی کنید. ما FCF را برای شما محاسبه میکنیم:
NOPAT = EBIT مالیات –
NOPAT = 1105 – ۳۳۲ = ۷۷۴
FCF = NOPAT + استهلاک – ( CAPEX سرمایه در گردش و )
FCF = 774 + 50 – (۱۲۰ + ۳۰) = ۶۷۴
نسبت قیمت به ارزش دفتری (P/B)
این نسبت همچنین به عنوان نسبت قیمت به حقوق صاحبان سهام نیز شناخته میشود. نسبت قیمت به ارزش دفتری یک شاخص تحلیل بنیادی است که ارزش دفتری سهام را با ارزش بازار آن مقایسه میکند. P/B با نشان دادن تفاوت بین ارزش بازار سهام و ارزشی که شرکت در دفاتر مالی خود بیان کرده است، به سرمایه گذاران کمک میکند تا تعیین کنند که آیا ارزش سهام نسبت به ارزش دفتری آن کمتر است یا بیش از حد ارزش گذاری شده است که با تقسیم آخرین قیمت بسته شدن سهام بر ارزش دفتری هر سهم که در گزارش سالانه شرکت فهرست شده است، محاسبه میشود. ارزش دفتری به عنوان بهای تمام شده تمام داراییها منهای بدهیها محاسبه میشود. اگر شرکت منحل شود، ارزش نظری آن شرکت بر اساس مفهوم ارزش دفتری محاسبه میشود.
با این حال، نسبت قیمت به ارزش دفتری یک شرکت خاص به تنهایی مفید نیست. یک سرمایه گذار باید نسبت P/B یک شرکت را با سایر شرکتها در همان بخش یا صنعت مقایسه کند. تنها در این صورت است که در تعیین اینکه کدام شرکت ممکن است نسبت به سایرین کمتر یا بیش از ارزشگذاری شده باشد مفید خواهد بود.
بازده حقوق صاحبان سهام (ROE)
ROE یک نسبت سودآوری است که نشان دهنده نرخ بازدهی است که سهامدار برای بخشی از سرمایه گذاری خود در آن شرکت دریافت میکند. این نسبت اندازه گیری میکند که چگونه یک شرکت بازدهی مثبتی را برای سرمایه گذاری سهامداران خود ایجاد میکند. از آنجایی که سود محرک واقعی قیمت سهام است، تفکیک سود به دست آمده با حقوق صاحبان سهام در واقع یک شاخص بسیار خوب از سلامت مالی یک شرکت و ارزش منصفانه سهام آن است. شما میتوانید بازده حقوق صاحبان سهام را با تقسیم سود خالص بر میانگین حقوق صاحبان سهام محاسبه کنید. تجزیه و تحلیل DuPont با اضافه کردن چندین متغیر برای کمک به سرمایه گذاران برای درک بهتر سودآوری شرکت، محاسبه را بیشتر گسترش میدهد. این تحلیل به این مؤلفههای اصلی میپردازد:
ROA = درآمد خالص / داراییها، که میتوان آنها را بیشتر به موارد زیر تقسیم کرد:
حاشیه سود = درآمد/درآمد خالص
نسبت گردش مالی = درآمد / دارایی
اهرم = دارایی / حقوق صاحبان سهام
فرمول گسترش یافته ROE هنگام انجام تجزیه و تحلیل DuPont به شکل زیر است:
ROE = حاشیه سود x نسبت گردش مالی x اهرم
ROE = درآمد خالص / درآمد x درآمد / دارایی x دارایی / حقوق صاحبان سهام
با استفاده از تجزیه و تحلیل DuPont، سرمایه گذار میتواند تعیین کند که چه چیزی باعث ROE میشود. به نظرشما آیا دلیل آن حاشیه سود بالا و یا نسبت گردش مالی بسیار سریع و یا اهرم بالاست؟
نسبت پرداخت سود سهام (DPR)
همانطور که میدانید شرکتها بخشی از سود خود را به صورت سود سهام به سهامداران خود پرداخت میکنند. اما این نیز مهم است که بدانیم درآمد شرکت تا چه حد از پرداخت سود سهام حمایت میکند. این همان چیزی است که نسبت پرداخت سود سهام در مورد آن است. این فاکتور به شما میگوید که یک شرکت چه بخشی از درآمد خالص را به سهامداران خود باز میگرداند و همچنین چه مقدار را برای رشد، ذخیره نقدی و بازپرداخت بدهی کنار میگذارد. DPR با تقسیم کل مبلغ سود سهام بر درآمد خالص شرکت در همان دوره و معمولاً به صورت درصد سالانه محاسبه میشود.
نسبت قیمت به فروش (P/S)
نسبت قیمت به فروش یک شاخص تحلیل بنیادی است که میتواند با استفاده از ارزش بازار و درآمد شرکت به تعیین ارزش منصفانه سهام کمک کند. این نشان میدهد که بازار چقدر برای فروش شرکت ارزش قائل است که میتواند در ارزشگذاری سهام در حال رشدی که هنوز سودی به دست نیاوردهاند یا به دلیل یک عقبگردی موقت، آنطور که انتظار میرود عمل نمیکنند، موثر باشد. فرمول P/S با تقسیم فروش هر سهم بر ارزش هر سهم محاسبه میشود. نسبت P/S پایین به عنوان نشانه خوبی از سوی سرمایه گذاران تلقی میشود. این معیار دیگری است که هنگام مقایسه شرکتها در همان بخش یا صنعت نیز مفید است.
نسبت سود سهام
نسبت سود تقسیمی به میزان پرداختی یک شرکت در هر سال به عنوان سود سهام در نسبت با قیمت سهام آن میپردازد. این تخمینی از بازده سود سهام یک سرمایه گذاری است. با فرض اینکه هیچ تغییری در سود سهام وجود نداشته باشد، بازده دارای یک رابطه معکوس با قیمت سهام است. زمانی که قیمت سهام کاهش می یابد بازدهی افزایش مییابد و بالعکس. این برای سرمایه گذاران مهم است، زیرا به آنها میگوید که از هر دلاری که در سهام شرکت سرمایه گذاری کردهاند، چه میزان به آنها باز میگردد.
نسبت سود تقسیمی به درصد بیان میشود و از تقسیم سود سالانه هر سهم بر قیمت فعلی سهم محاسبه میشود. به عنوان مثال، ۲ شرکت (الف و ب) سالانه ۳ دلار سود به ازای هر سهم پرداخت میکنند. سهام شرکت الف به ازای هر سهم ۶۰ دلار معامله میشود، در حالی که سهام شرکت ب با ۳۰ دلار به ازای هر سهم معامله میشود. این بدان معنا است که بازده سود سهام شرکت الف ۵% (۶۰/۳ x 100) و بازده سود سهام شرکت ب ۱۰% (۳۰/۳ x 100) است. بهعنوان یک سرمایهگذار، احتمالاً سهام شرکت ب را به سهام دیگر شرکت الف ترجیح میدهید، زیرا بازده سود بیشتری دارد.
نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام (D/E)
نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام آخرین شاخص تحلیل بنیادی در این فهرست است و رابطه بین سرمایه استقراضی شرکت و سرمایه ارائه شده توسط سهامداران آن را اندازه گیری میکند. سرمایه گذاران میتوانند از آن برای تعیین نحوه تامین مالی داراییهای شرکت استفاده کنند. نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام (D/E) به سرمایهگذاران کمک میکند تا اهرم مالی یک شرکت را ارزیابی کنند و نشان میدهد که در صورت مواجهه کسب و کار با مشکلات مالی، چقدر حقوق صاحبان سهام میتواند تعهدات را برآورده کند.
شما می توانید نسبت را با تقسیم کل بدهیها بر کل حقوق صاحبان سهام محاسبه کنید. ترازنامه تلفیقی را در زیر بررسی کنید که نشان میدهد شرکت اپل در مجموع ۲۴۱ میلیارد دلار بدهی (که با رنگ قرمز مشخص شده است) و کل حقوق صاحبان سهام ۱۳۴ میلیارد دلار (با رنگ سبز مشخص شده) ثبت کرده است.
بر اساس این ارقام، نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام بصورت زیر محاسبه میشود:
$۲۴۱,۰۰۰,۰۰۰ ÷ $۱۳۴,۰۰۰,۰۰۰ = ۱.۸۰
نتیجه گیری
همه شاخصهای تحلیل بنیادی که در بالا مورد بحث قرار گرفت، در نوع خود مهم هستند. در حالی که آنها میتوانند به شما در تعیین ارزش و پتانسیل رشد یک سهام کمک کنند، مهم است که بدانید چندین عامل دیگر نیز بر قیمت سهام تأثیر میگذارند که اندازه گیری اکثر آنها چندان آسان نیست. به همین دلیل است که وقتی نوبت به ارزیابی سهام یک شرکت برای مقاصد سرمایهگذاری میشود، تحلیل فاندامنتال به بهترین وجه همراه با ابزارهای دیگر مانند تحلیل تکنیکال، اخبار اقتصاد کلان و دادههای خاص صنعت استفاده میشود. این مسائل به شما کمک میکند تصویر واضح تری از آنچه که به عنوان یک سهام میخواهید در آن سرمایه گذاری کنید داشته باشید، در حالی که از شاخصها به عنوان معیار برای اندازه گیری ارزش سرمایه گذاریهای بالقوه استفاده میکنید.
شاخص بورس چیست؟ انواع شاخص بورس
کلمه شاخص به معنای نماگر یا نشانگر و در حالت کلی عددی است که با استفاده از آن میتوان تغییرات ایجاد شده در یک یا چند متغیر را طی یک بازه زمانی خاص مشاهده کرد. سهامداران با استفاده از شاخصها (Index) به اطلاعات عمومی قیمت یا بازدهی در میان تمام یا گروهی از شرکتهای بورسی دست پیدا میکنند. در این مقاله، مهمترین شاخص های بورسی را به شما معرفی خواهیم کرد.
شاخص بورس چیست؟
یکی از معیارهای سنجش رکود یا رونق بازار، شاخص های بورس هستند. به بیان دیگر، فعالان بازار سرمایه از این طریق میتوانند وضعیت کلی بازار را بسنجند و حتی تغییرات احتمالی قیمتها را در آینده دنبال کنند. به صورت کلی شاخص ابزاری برای مقایسه تغییرات گروهی چند پدیده با یکدیگر است. در این میان با استفاده از شاخص قیمت میتوان صنایع مختلف را با یکدیگر مقایسه کرد.
در بازار بورس و اوراق بهادار تهران انواع شاخصهایی نظیر شاخص کل قیمت، شاخص کل قیمت به تفکیک تابلوی اصلی و فرعی، شاخص بازده نقدی، شاخص بازده نقدی و قیمت، شاخص قیمت مالی، شاخص قیمت صنعت، شاخص قیمت به تفکیک هر صنعت و شاخص قیمت ۵۰ شرکت فعالتر وجود دارد. هر یک از شاخصها با توجه به پارامتر مورد بررسی به شاخص قیمت و شاخص بازدهی تقسیم میشود و معنای و مفهومی را دربر دارند که بر اساس متغییرهای مورد نظر قابل تفکیک هستند؛ به عنوان نمونه شاخص کل تمامی شرکتهای بورس را در برمیگیرد. شاخص صنعت شرکتهای تولیدی و شاخص مالی شرکتهای گروه خدمات مالی و سرمایهگذاری را شامل میشود.
به همین ترتیب، صنایع مختلف نیز هر یک شاخصهای خود را دارند؛ شاخص استخراج کانیهای فلزی، شاخص ساخت منسوجات و شاخص سیمان، آهک و گچ مثالهایی از این دست هستند که هر یک سطح عمومی قیمت شرکتهای فعال در آن صنعت را نشان میدهند.
انواع شاخص های بورس
در ادامه انواع شاخص های بورس را با هم بررسی میکنیم.
شاخص کل قیمت در بورس اوراق بهادار TEPIX
شاخص کل قیمت در بورس اوراق بهادار که به اختصار آن را شاخص کل میگویند، نشاندهنده تغییرات سطح عمومی قیمتها در کل بازار است و میانگین افزایش یا کاهش قیمت سهام در بازار را بیان میکند. شاخص کل، میزان سود نقدی پرداختی به سهامداران را نشان نمیدهد. به عنوان مثال وقتی گفته میشود شاخص کل ۳۰ درصد رشد کرده است، یعنی میانگین قیمت سهام شرکتهای بورسی به میزان ۳۰ درصد نسبت به سال پایه، افزایش پیدا کرده است. در نظر داشته باشید که شاخص کل به صورت لحظهای در سایت شرکت مدیریت فناوری بورس به نشانی www.tsetmc.com قابل بررسی و مشاهده است.
فرمول محاسبه شاخص کل قیمت به این شکل است:
- Pitقیمت شرکت iام در زمان t
- Qitتعداد سهام منتشره شرکت iام در زمان t
- Dtعدد پایه در زمان t که شاخص صنعت و مالی در زمان مبداء برابر است با QioPio∑
- Pio قیمت شرکت iام در زمان مبدأ
- Qio تعداد سهام منتشره شرکت iام در زمان مبدأ
- n تعداد شرکتهای مشمول شاخص
ساده شده فرمول بالا را میتوانیم اینگونه بیان کنیم:
ارزش جاری برای هر شرکت برابر با حاصلضرب تعداد سهام آن در قیمت هر سهم شرکت مورد نظر است. از مجموع ارزش جاری شرکتهای پذیرفته شده در بورس، ارزش جاری بازار به دست میآید.
بنابراین چنانچه پیشتر گفته شد شاخص کل قیمت بازار بورس تهران، سهام تمام شرکتهای پذیرفته شده در بورس را در برمیگیرد و در صورتیکه نماد شرکتی بسته باشد یا برای مدتی معامله نشود، قیمت آخرین معامله آن در شاخص لحاظ میشود. همانگونه که از فرمول مشخص است، تعداد سهام منتشره شرکتها، معیار وزندهی در شاخص مزبور است.
هماکنون در بورس اوراق بهادار تهران شاخص کل قیمت در ۳ گروه کل بازار، تالار اصلی و تالار فرعی محاسبه میشود. ملاک محاسبه شاخص کل هر گروه، قیمت سهام شرکتهای معامله شده در آن گروه است.
همچنین شاخص کل در مواردی همچون افزایش سرمایه از طریق آورده یا مطالبات سهامداران، افزایش و کاهش شرکتها و شاخص صنعت و مالی ادغام شرکتها تعدیل میشود تا تغییرات حاصل از این رخدادها در مقدار شاخص تاثیر نداشته باشد. گفتنی است افزایش سرمایه از محل اندوخته و پرداخت نقدی موجب تعدیل این شاخص نمیشود.
شاخص هم وزن
شاخص هم وزن از تاریخ ۵ اسفند ۹۳ توسط سایت مدیریت فناوری بورس در دسترس کاربران قرار گرفته است. این شاخص پس از درخواست فعالان بازار سرمایه مبنی بر واقعی نبودن شاخص کل طراحی و محاسبه شد. در این شاخص تمامی شرکتهای پذیرفته شده در بورس با وزنی برابر، در محاسبه شاخص کل سهیم هستند. در واقع ۵ درصد نوسان مثبت شرکتی کوچک، به اندازه ۵ درصد نوسان مثبت بزرگترین شرکت بورس در این شاخص تاثیرگذار است.
شائبهای که همواره از دستوری شدن بازار و بهرهبرداریهای خاص شاخص کل وجود دارد این است که معاملات هماهنگ شده بلوکی، در سهامهای بزرگ که بیشترین تاثیر را در شاخص کل دارد، باعث میشوند تا کلیت بازار به صورت تصنعی مثبت گزارش شود. در شاخص هم وزن این شائبه وجود ندارد.
شاخص قیمت و بازده نقدی (درآمد کل) TEDPIX
شاخص قیمت و بازده نقدی یا شاخص درامد کل، همان شاخصی است که همیشه در اخبار و رسانهها از آن به عنوان شاخص کل بورس تهران صحبت میشود. شاخص کل در بین فعالان بازار و سرمایهگذاران یکی از پرکاربردترین شاخص های بورس است. این شاخص بیانگر سطح عمومی قیمت و سود سهام شرکتهای پذیرفتهشده در بورس است.
- Pitقیمت شرکت iام در زمان t
- Qitتعداد سهام منتشره شرکت iام در زمان t
- RDt پایه شاخص قیمت و بازده نقدی در زمان t که مقدار آن در زمان مبداء برابر است.
- n تعداد شرکتهای مشمول شاخص
شاخص بازده نقدی TEDIX
تغییرات شاخص بازده نقدی، میانگین بازده ناشی از پرداخت سود نقدی شرکتهای بورسی به سهامداران را نشان میدهد. بنابراین وقتی شاخص سود نقدی رو به کاهش است، شرکتها به طور میانگین سود نقدی کمتری را بین سهامدارانشان تقسیم میکنند.
برای محاسبه شاخص TEDIX به عدد پایه شاخص کل قیمت و پایه شاخص قیمت و بازده نقدی نیاز داریم. فرمول ریاضی این شاخص به صورت زیر است:
شاخص صنعت و شاخص مالی
به صورت کلی تمامی شرکتهای بورسی در دو بخش صنعتی و مالی تقسیم میشوند. در بخش صنعتی شرکتهای تولیدی و صنعتی نظیر مخابرات، خودروسازی، سیمان، پتروشیمی و … و در بخش مالی نیز بانکها، شرکتهای سرمایهگذاری، بیمه و… حضور دارند.
شاخص صنعت چیست؟ شاخص صنعت(Industrial Index) نشاندهنده میانگین تغییرات قیمت سهام شرکتهای فعال در بخش صنعت و شاخص مالی (Financial Index) نیز میانگین تغییرات قیمت سهام شرکتهای فعال در بخش مالی است. این دو شاخص از فرمول و قواعد تعدیل شاخص کل قیمت پیروی میکند.
از طرفی همانطور که پیشتر مطرح شد، بخش صنعت و بخش مالی نیز میتوانند به صنایع تشکیلدهنده تقسیم شوند و شاخص هر یک از این صنایع جداگانه محاسبه شود؛ به عنوان نمونه شاخص صنعت خودروسازی متوسط تغییرات قیمت شرکتهای فعال در صنعت خودروسازی را نشان میدهد.
طبقهبندی شرکتهای پذیرفته شده در بورس به روش ISIC صورت گرفته شود.
شاخص سهام آزاد شناور (TEFIX)
در مجموع سهام شرکتهای بورسی توسط سهامداران حقیقی و حقوقی خریداری میشوند. معمولا سهامداران حقوقی مالکان پرنفوذی در شرکتهای بورسی به شمار میآیند و در صورت خریداری سهام شرکتهای بورسی، درصد بالایی از سهام شرکت را تصاحب میکنند. با توجه به این موضوع، به میزان سهامی که معمولا در شرکتهای بورسی در اختیار سهامداران حقیقی قرار دارد و مرتباً در بازار خرید و فروش میشود، سهام شناور آزاد گفته میشود.
شاخص بازار اول و بازار دوم
در بورس اوراق بهادار تهران شرکتهای بورسی بر اساس مؤلفههایی نظیر میزان سرمایه، تعداد سهامداران، وضعیت سودآوری، تعداد سهامی که توسط سهامداران حقیقی در بازار خرید و فروش میشوند و… دستهبندی شدهاند. بر اساس این تقسیمبندی، شرکتی که شرایط بهتری داشته باشد در بازار اول و دیگر شرکتهای بورسی در بازار دوم دستهبندی میشوند. در این میان شرکتهایی که در بازار اول حضور دارند نیز به دو دسته تابلو اصلی و فرعی تقسیم میشوند. برای هر یک از این دستهبندیها یک شاخص بورس وجود دارد که میانگین تغییرات قیمت سهام شرکتهایی را نشان میدهد که در این گروهها حضور دارند.
شاخص ۳۰ شرکت بزرگ
شاخص ۳۰ شرکت بزرگ نیز میانگین تغییرات قیمت سهام ۳۰ شرکت بزرگ بورس را نشان میدهد. معیار انتخاب این ۳۰ شرکت نیز بر اساس اندازه شرکت است. اندازه شرکتها نیز با توجه به ارزش روز بازار سهم تعیین میشود. ارزش روز بازار سهام نیز از حاصلضرب قیمت سهم در تعداد سهام منتشرشده شرکت به دست میآید. شاخص ۳۰ شرکت بزرگ، تغییرات قیمت سهام را نشان میدهد. اگر چه این شرکتهای بورسی کمتر از ده درصد تعداد شرکتهای بورسی را تشکیل میدهند، اما بیش از ۷۰ درصد ارزش بورس تهران را به خود اختصاص دادهاند و تغییرات قیمت آنها میتواند اثر بزرگی بر شاخص کل بورس داشته باشد. این شاخص هر سه ماه یک بار به روزرسانی میشود. از جمله این سهام میتوان به فولاد، شاخص صنعت و مالی فارس، فملی، اخابر و کگل اشاره کرد.
شاخص ۵۰ شرکت برتر
معمولا هر سه ماه یک بار، ۵۰ شرکت برتر در بورس اوراق بهادار معرفی میشوند. سهام این شرکتها نسبت به سایر شرکتهای موجود در بورس اوراق بهادار، قابلیت نقدشوندگی بیشتری دارد. شاخص ۵۰ شرکت برتر، میانگین قیمت سهام این ۵۰ شرکت برتر را نشان میدهد. این شرکتها در طول روز، به تعداد قابل توجهی خرید و فروش میشوند و سهامداران به راحتی میتوانند سهام این شرکتهای بورسی را خرید و فروش کنند
تفسیر شاخص های بورس
با توجه به اینکه شاخص، سطح عمومی قیمتها یا بازدهی را نشان میدهد، کاهش یا افزایش آن لزوما بیانگر صعود یا نزول قیمت تمامی شرکتها نیست؛ چون ممکن است بخشی از شرکتها با افزایش قیمت همراه باشند اما نزول قیمت تعداد بیشتری از شرکتها یــا شرکتهایی با حجم بیشتر، سطــح عمومی قیمتها و در نتیجه میزان شاخص را کاهش دهد.
از طرفی شاخصها سطح قیمت را در مقایسه با تاریخ مشخصی که تاریخ مبدأ نام دارد نشان میدهند؛ به عبارت دیگر سطح شاخصها نسبت به تاریخ مبدأ یا همان زمان آغاز محاسبه شاخص سنجیده میشود.
به طور معمول، میزان شاخصها در تاریخ مبدأ ۱۰۰ در نظر گرفته میشود؛ به عنوان نمونه اگر عدد شاخص هشت سال پس از آغاز محاسبه یا همان تاریخ مبدأ برابر ۱۰۰۰ شود، این امر نشان میدهد که سطح عمومی قیمت سهام نسبت به تاریخ مبدأ ۱۰ برابر شده است.
به عنوان نمونهای دیگر، اگر میزان مطلق شاخص کل قیمت ۱۲۰۰۰ اعلام شود، این عدد بهتنهایی قابل تفسیر نخواهد بود اما اگر مشخص شود که مقدار شاخص در ماه گذشته ۱۰۰۰۰ و در تاریخ مبدأ ۱۰۰ بوده، فعالان بازار سرمایه درمییابند که سطح عمومی قیمت سهام شرکتها از ماه گذشته ۲۰ درصد و از تاریخ مبدأ ۱۱۹۰۰ درصد افزایشیافته است.
کاربرد شاخص های بورس
معمولا یکی از معیارهای رکود و یا رونق اقتصادی در بازار سرمایه از طریق شاخصها مشخص میشود؛ به بیان دیگر فعالان بازار سرمایه از این طریق میتوانند وضعیت کلی بازار را بسنجند و حتی تغییرات احتمالی قیمتها را در آینده دنبال کنند.
این موضوع نیز بسیار حائز اهمیت است که سهامداران میتوانند از طریق شاخصها، به مقایسه تغییرات یک پدیده در دو زمان متفاوت احاطه پیدا کنند؛ به صورت کلی شاخص ابزاری برای مقایسه تغییرات گروهی چند پدیده با یکدیگر است. در این میان با استفاده از شاخص قیمت میتوان صنایع مختلف را با یکدیگر مقایسه کرد.
شاخص های بورس دیگر کشورها
در بورسهای سایر کشورها نیز شاخصهایی مورد توجه و بررسی فعالان بازار سرمایه قرار میگیرد که مهمترین آنها در جدول زیر آمده است:
نام بازار | کشور | شاخص مهم |
بورس نیویورک | امریکا | میانگین صنعتی داو جونز (Dow Jones Industrial Average) S&P500 (Standard and Poor’s index) |
بورس نزدک | امریکا | نزدک مرکب (NASDAQ Composite) نزدک-۱۰۰ (NASDAQ-100) |
بورس لندن | انگلستان | FTSE 100 FTSE 250 |
بورس Euronext (این بازار با همکاری بازار بورس آمستردام، بازار بورس بروکسل و بورس پاریس) | هلند | AEX BEL 20 CAC 40 |
بورس توکیو | ژاپن | شاخص نیکی |
بورس هنگکنگ | هنگکنگ | Hang Seng Index |
بورس شانگهای | چین | SSE Composite SSE 50 |
سخن آخر
برای سرمایه گذاری در بورس و یا هر بازاری، باید ابتدا وضعیت آن بازار را مورد ارزیابی قرار دهید. شاخص های بورس یکی از ابزارهایی هستند که وضعیت بازار سرمایه را طی دورههای قبل و جاری نشان میدهند و تحلیل و تفسر آنها، میتواند کمک کند بازار را با دقت بیشتری رصد کنید. این نکته را در نظر داشته باشید که افزایش شاخص کل، به معنی سودآوری تمام شرکتهای بورسی نیست و همینطور بالعکس. علاوه بر عملکرد شاخص بورس و تفسیر صحیح آن، برای سرمایهگذاری یا خرید و فروش سهام، باید به مؤلفههای گوناگون دیگری نیز توجه کنید.
پیشبینی نوسان شاخص صنعت شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران با تاًکید بر نقش متغیرهای مالی شرکتی منتخب و استفاده از ماشینبردارپشتیبان
هدف تحقیق حاضر بررسی مقایسه ای توانایی اطلاعات حسابداری جهت پیش بینی نوسان شاخص های بورس اوراق بهادار با استفاده از روشهای هوشمند ماشین بردار پشتیبان و شبکه عصبی مصنوعی و روش کلاسیک رگرسیون لجستیک می باشد. نمونه آماری تحقیق شامل 91 شرکت پذیرفته شده بورس اوراق بهادار تهران در قالب 9 صنعت در محدوده زمانی 1382 الی1391 است. با در نظر گرفتن 11 متغیر مالی شرکتی، نتایج مطالعه نشان می دهد که علیرغم توانایی پیش بینی 60% ی ماشین بردار پشتیبان و شبکه عصبی مصنوعی، بین نتایج واقعی و پیش بینی اختلاف معنی دار وجود است. نتایج حاصل از رگرسیون لجستیک نیز بیانگر این است که متغیرهای مالی منتخب در مجموع تنها قابلیت توضیح دهندگی 4% نوسان شاخص را دارند. می توان گفت با وجود برتری غیرقابل انکار مدلهای هوشمند نسبت به مدلهای کلاسیک، اطلاعات حسابداری به تنهایی نمی توانند توضیح دهنده خوبی برای نوسانات شاخص صنعت تلقی شوند.
کلیدواژهها
- شاخص صنعت
- متغیرهای مالی شرکتی
- ماشین بردار پشتیبان
- شبکه عصبی مصنوعی
20.1001.1.28210166.1394.12.46.7.4
عنوان مقاله [English]
Predicting the Industry Index Volatility of Companies Listed in Tehran Stock Exchange, Emphasizing on Corporate Financial Variables Using Support Vector Machine
چکیده [English]
The purpose of the study is to investigate comparative ability of accounting information to predict indices volatility of companies listed in Tehran Stock Exchange using intelligent methods including Support Vector Machine, Artificial Neural Network and classic Logistic Regression model. Sample of study includes 91 companies listed in Tehran Stock Exchange which have been classified in 9 industry group during time period of 2003-3013. Considering 11 corporate financial variables, study results show that despite predicting ability of around 60% by Support Vector Machine and Artificial Neural Network, there is significant difference between actual and predicted results. Also, classic Logistic Regression model can explain only 4% industries’ indices volatility using selected 11 corporate financial variables. Finally, although intelligent methods are superior to classic methods, accounting information solely aren’t well-explainer variables for predicting industry index volatility and variety of variables such as financial, political, economical … are effective in predicting industry index volatility.
دیدگاه شما