ارزش بازار یک سهم چیست؟

زبانه فرابورس ایران

ارزش اسمی هر سهم چیست

ارزش اسمی هر سهم، قیمتی است هنگام تاسیس شرکت و انتشار سهام، تعیین شده و در اساسنامه شرکت نیز ثبت می­شود. ارزش اسمی هر سهم در واقع سرمایه شرکت است که بر اعداد برگه های سهام تقسیم می شود.

در شرکت های سهامی، سرمایه شرکت به قطعات مساوی تقسیم می­شود که سهام نام دارد. یکی از مهم ترین ویژگی­های هر سهم قیمت آن است. قیمت سهام انواع گوناگونی دارد

• قیمت اسمی
• قیمت دفتری
• قیمت بازاری
• قیمت ذاتی

به عنوان مثال اگر سرمایه یک شرکت 10 میلیون تومان باشد و ارزش هر سهم آن 1 میلیون تومان باشد، تعداد سهام عرضه شده شرکت 10 عدد است و هر کسی می­تواند تعدادی از این سهام را بخرد. پس از خرید سهام، شرکایی که با خرید سهام سرمایه شرکت را تامین کرده اند، سهامدار نامیده می­شوند و دارای برگه سهام هستند. از این پس تصمیمات شرکت بر اساس رای مخالف یا موافق سهامداران صورت می­گیرد.

ارزش اسمی هر سهم عام:

ارزش اسمی هر سهم درواقع قیمتی است که عرضه اولیه آن سهم، طبق آن قیمت اعلام می­شود. این مبلغ بر روی برگه های عرضه شده سهام نیز درج می­شود.

نکات دیگری که بر روی برگه سهام درج می شود:

• کل سرمایه شرکت
• تعداد سهام منتشر شده
• ارزش اسمی هر سهم
• تعداد سهامداران

طبق ماده 29 قانون تجارت، شرکت های سهامی عام رقم اسمی هر سهم نباید از 10000 ریال بیشتر باشد. آنچه در شرکت های بورسی معمول و متناوب است مبلغ 100 تومان است. برای بدست آوردن ارزش بازار و مبلغ سرمایه یک شرکت در بازار بورس، تعداد سهام را ضربدر عدد 100 می­کنند و بالعکس برای تعیین تعداد سهام یک شرکت، سرمایه آن را بر عدد 100 باید تقسیم کرد.

هر سهم در بازار یک ارزش اسمی دارد و یک ارزش ریالی. قیمت اسمی ارزش بازار یک سهم چیست؟ هر سهم، همان مبلغی است که بر روی برگه سهم درج می­شود. در واقع ارزش اسمی رقمی است که از تقسیم کل سرمایه بر تعداد سهام به دست می­ آید.

اما قیمت واقعی هر سهم، ارزشی است که هر سهم در بورس اوراق بهادار دارد و ارتباط مستقیم با وضع شرکت، میزان فعالیت های سودآور و عواید شرکت دارد.

برای مطالعه مقاله حقوق صاحبان سهام چیست می توانید از این لینک استفاده نمایید.

ارزش اسمی هر سهم در شرکت سهامی خاص:

شرکت های سهامی خاص، شرکت های بازرگانی هستند که فعالیت­شان غیر تجاری و خدماتی است مانند خدمات حسابداری، نظافتی، نگهداری و… اما در تجارت چون از نوع سهامی خاص هستند، تجاری محسوب می­شوند. اعضای یک شرکت سهامی خاص، باید حداقل از 3 سهامدار و 2 بازرس ارزش بازار یک سهم چیست؟ تشکیل شود و حداقل 2 هیات مدیره داشته باشد. سرمایه شرکت های سهامی خاص نیز به تعداد مساوی تقسیم می­شود. سهام این شرکت ها می تواند بانام یا بی­نام باشد.

در شرکت های سهامی خاص هم مانند شرکت های سهامی عام، سرمایه به بخش های کوچکی تقسیم می­شود که سهم نامیده می شود. سرمایه شرکت از مجموعه سهم ها تشکیل می­شود.

ارزش اسمی سهام در شرکت سهامی خاص، همان مبلغ رسمی است که در اوراق منتشر شده است. در این شرکت ها ارزش اسمی سهام ذکر شده با ارزش واقعی سهام که در بازار سهام در حال مبادله و معیاری برای داد و ستد است تفاوت دارد.

در صورتی که عملکرد شرکت در طول دوران فعالیت شرکت مثبت و سود آور باشد، ارزش سهام از ارزش اسمی آن بیشتر می­شود و اگر عملکرد شرکت خوب نباشد و بازدهی پایین داشته باشد، ارزش بازار سهام، از ارزش اسمی آن کمتر می­شود.

برخلاف شرکت های سهامی عام که در قانون تجارت مبلغ مشخصی برایشان ذکر شده، ارزش ریالی هر سهم در شرکت سهامی خاص، مبلغ مشخصی ندارد و شرکت سهامی خاص، محدودیتی برای تعیین قیمت شهام شان ندارند و هر چه در اساسنامه شرکت با موافقت مدیران یا مجمع عمومی صاحبان سهام تایید شده باشد، ملاک تعیین قیمت و ارزش اسمی هر سهم است.

یک اتفاق جدید برای بورس

ادامه روند صعودی در بازار سرمایه که از ابتدای امسال آغاز شده بود، باعث شد شاخص کل بورس بتواند در هفته جاری دوباره و پس از حدود ۸ ماه وارد کانال یک میلیون و ۵۰۰ هزار واحد شود.

به گزارش ایسنا، بررسی آمار کل معاملات بورس در هفته جاری نشان می‌دهد که ارزش کل معاملات این بازار با ۱۸.۹۴ درصد از ۲۷۶ هزار و ۹۶۸ میلیارد ریال در هفته گذشته به ۳۲۹ هزار و ۴۱۷ میلیارد ریال در هفته جاری رسیده است. این در حالی است که حجم کل معاملات با ۲.۶۶ درصد کاهش از ۵۳ هزار و ۵۳۸ میلیون سهم در هفته گذشته به ۵۲ هزار و ۱۱۴ میلیون سهم در هفته جاری رسید.

عقب‌نشینی بازار اول سهام و بازار مشتقه

ارزش معاملات در بازار اول سهام با کاهشی ۶.۲۲ درصدی از ۱۲۰ هزار و ۵۹۰ میلیارد ریال به ۱۱۳ هزار و ۸۴ میلیارد ریال در هفته جاری رسید. اما در مقابل ارزش معاملات در بازار دوم سهام رشدی ۱۸.۴۳ درصدی داشت و از ۹۱ هزار و ۲۸۴ میلیارد ریال به ۱۰۸ هزار و ۱۰۸ میلیارد ریال رسید.

ارزش معاملات در بازار بدهی نیز با رشدی ۴۲۱ هزار و ۴۲ درصدی توانست از ۴۲۴۵ میلیارد ریال در هفته گذشته تا ۲۲ هزار و ۱۳۳ میلیارد ریال در هفته جاری صعود کند.

البته ارزش معاملات در بازار مشتقه با کاهشی ۲۳.۹۸ درصدی از ۵۲۰ میلیارد ریال در هفته گذشته به ۳۹۵ میلیارد ریال در هفته جاری رسید.

ارزش معاملات در صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله هم ۴۲.۵ درصد افزایش یافت و از ۶۰ هزار و ۳۲۹ میلیارد ریال در هفته گذشته به ۸۵ هزار و ۶۹۶ میلیارد ریال در هفته جاری رسید.

هفته سبز شاخص‌ها

شاخص کل بورس توانست با ۴ درصد افزایش بیش از ۵۸ واحد افزایش یابد و از یک میلیون و ۴۵۴ هزار واحد در هفته گذشته تا یک میلیون و ۵۱۲ هزار واحد در هفته جاری صعود کند.

شاخص کل با معیار هم وزن هم با ۴.۸۲ درصد افزایش بیش از ۱۸ واحد صعود کرد و از ۳۸۲ هزار و ۹۶۴ واحد در هفته گذشته به ۴۰۱ هزار و ۴۳۷ واحد در هفته جاری رسید.

معرفی زبانه های سایت tsetmc و کاربرد آنها

پیش‌تر در مقاله‌ای به معرفی سایت tsetmc (مدیریت فناوری بورس تهران) پرداختیم و نکاتی را در رابطه با استفاده از آن بیان کردیم. گفتیم که این سایت یکی از مهم‌ترین سایت‌های بورسی برای سهامداران و کاربران بورسی به‌شمار می‌آید. دلیل آن هم این است که تمام خرید و فروش‌ها را به‌صورت آنلاین نشان می‌دهد و می‌توان اطلاعات مهم راجع به تمام سهم‌های بورسی و فرابورسی را در آن جستجو کرد. در حال حاضر، هزاران کاربر به‌منظور آگاهی از جزئیات و تغییرات موجود در بازار سرمایه از این سایت به‌صورت آنلاین، در ساعات معاملاتی بازار سرمایه استفاده می‌کنند. ضمن آشنایی کامل با این سایت راحت‌تر می‌توانید شرکت‌های بورسی را تحلیل کرده و این موضوع خیلی به انتخاب شما در خرید و فروش سهام مختلف کمک خواهد کرد. در این مقاله از سری مقالات آموزش بورس در چراغ به معرفی زبانه های سایت tsetmc و بررسی کاربرد هر یک از آن‌ها پرداخته‌ایم.

آشنایی با زبانه های سایت tsetmc

به محض وارد شدن به سایت tsetmc، با صفحه‌ای مطابق شکل زیر روبرو می‌شوید. در قست فوقانی صفحه تمام زبانه های سایت tsetmc را مشاهده می‌کنید که با کلیک بر روی هرکدام از آن‌ها می‌توانید به اطلاعات بخشی از بازار، دست پیدا کنید. این بخش‌ها عبارتند از: در یک نگاه، بورس اوراق بهادار تهران، فرابورس ایران، بورس انرژی ایران، شبکه کدال، صندوق‌های سرمایه‌گذاری و بورس کالا. اما در قسمت بالا و سمت چپ صفحه، ۷ زبانه‌ی دیگر وجود دارد که امکان دسترسی به قسمت‌های دیگر را فراهم می‌سازد. مهم‌ترین این زبانه‌ها دیده‌بان بازار و جستجوی نماد است که در ادامه به توضیح آن‌ها خواهیم پرداخت.

۱. زبانه های سایت tsetmc : در یک نگاه

زبانه های سایت tsetmc : در یک نگاه

بخش در یک نگاه، اولین زبانه از زبانه های سایت tsetmc می‌باشد. این بخش به ۲ قسمت بورس و فرابورس تقسیم شده است. در قسمت بورسی می‌توان به اطلاعاتی مثل وضعیت بازار، شاخص کل و هم‌وزن و … را مشاهده نمایید. اما در قسمت پایین تعدادی از نمادهای پرتراکنش بورسی که در حال حاضر تراکنش بیشتری نسبت به بقیه داشته‌اند، آورده شده است. در قسمت فرابورس هم اطلاعات قیمتی، وضعیت بازار و شاخص کل قابل دسترسی هستند و نمادهای پرتراکنش فرابورسی را هم می‌توانید در سمت چپ مشاهده نمایید.

۲. زبانه بورس اوراق بهادار تهران

زبانه بورس اوراق بهادار تهران

زبانه‌ی بورس اوراق بهادار تهران یکی دیگر از زبانه های سایت tsetmc است که خود به ۸ زبانه تقسیم می‌شود. با مراجعه به اولین زبانه یعنی در یک نگاه، می‌توان به اطلاعات کلی دست یافت و در زبانه‌های بعدی که در ادامه راجع به آن‌ها صحبت کرده‌ایم، جزئیات قابل مشاهده هستند.

• زبانه شاخص‌: حاوی اطلاعات مرتبط با شاخص‌ها، نمودارها و بهترین گروه‌های صنعتی
• زبانه قیمت : شامل اطلاعات مرتبط با قیمت‌های نماد شرکت‌های بورسی مثل بیشترین کاهش و بیش‌ترین افزایش قیمت نمادها است. البته اطلاعات دیگری همچون ابزارهای نوین مالی، حق تقدم‌ و معاملات عمده‌ی بورسی در این بخش قابل رویت می‌باشند.
• زبانه عرضه و تقاضا : برترین عرضه و تقاضاهای بورسی و همچنین سنگین‌ترین صف‌های خرید و فروش نمادها را در این بخش می‌توان مشاهده نمود.
• زبانه مشتقه و آتی : این زبانه از زبانه های سایت tsetmc حاوی اطلاعات ارزشمندی همچون پیام‌های ناظر بازار، عرضه و تقاضای آتی، ارزش و حجم معاملات ، عرضه و تقاضای اختیار معامله و اوراق بدهی و همچنین عرضه و تقاضای اختیار تبعی می‌باشد.
• زبانه افزایش و تغییرات : ارائه دهنده‌ی اطلاعاتی از بیشترین حجم و ارزش معامله، تعدیلات قیمتی، افزایش سرمایه‌ها و تغییرات ارزش بازار.
• زبانه نمادهای مشمول تعلیق: مشاهده‌ی نماد معلق با بیان علت آن
• زبانه اطلاعات : در این زبانه از زبانه های سایت tsetmc می‌توانید تمامی داده‌های فوق را بصورت یکجا مشاهده نمایید.

۳. زبانه فرابورس ایران

زبانه فرابورس ایران

این زبانه از زبانه های سایت tsetmc از ۱۰ زبانه‌ی دیگر تشکیل شده که ۷ زبانه‌ی ارزش بازار یک سهم چیست؟ آن بسیار شبیه به بورس اوراق بهادار هستند و ۳ زبانه‌ی دیگر به نام شرکت‌های کوچک و متوسط، بازار پایه و مشتقه می‌باشند که در ادامه به توضیح آن‌ها خواهیم پرداخت.

زبانه شرکت‌های کوچک و متوسط در فرابورس‌: شرکت‌های رشدی و دانش‌بنیان در این زبانه از زبانه های سایت tsetmc قابل مشاهده هستند.

زبانه بازار پایه فرابورس: نمادهای پربیننده‌ی بازار زرد، نارنجی و قرمز را به همراه اطلاعات قیمتی در این زبانه در دسترس هستند.

زبانه مشتقه‌ی معاملات در فرابورس: اختیار معامله و عرضه و تقاضای آن همراه با حجم و قیمت آن در این زبانه قابل مشاهده است.

۴. زبانه های سایت tsetmc : زبانه بورس انرژی ایران

زبانه های سایت tsetmc : زبانه بورس انرژی ایران

زبانه بورس انرژی ایران از دیگر زبانه های سایت tsetmc است که خود شامل ۷ زبانه‌ی دیگر به نام‌های بازار فیزیکی، بازار عمده فروشی برق، بازار مصرف‌کنندگان بزرگ برق، سلف استاندارد، بازار سایر اوراق بهادار قابل معامله، سامانه مظنه‌یابی و همه اطلاعات می‌باشد. در ادامه به شرح کامل این موارد می‌پردازیم.

• زبانه بازار فیزیکی فرابورس: بازار فیزیکی شامل بازارهای نفت، گاز و سایر حامل‌های انرژی است. در این زبانه از زبانه های سایت tsetmc اطلاعاتی همچون تاریخ عرضه‌های مربوط به این بازار که شامل عرضه‌های در حال برگزاری، مازاد، عرضه‌های پیش رو و عرضه‌های انجام‌شده قابل مشاهده می‌باشد. البته همراه این اطلاعات، اطلاعات دیگری همچون اطلاعات حجم، قیمت و تاریخ عرضه‌های مربوط به این بازار ارائه شده است.
• زبانه بازار عمده فروشی برق در فرابورس: اطلاعات مربوط به برترین قیمت عرضه و تقاضا، اطلاعات مربوط به پیام‌های ناظر و فهرست معاملات در این زبانه قابل مشاهده می‌باشد.
• زبانه سلف استاندارد در فرابورس: قراردادهای فعال و سررسید شده مربوط به سلف در این زبانه قابل دسترسی هستند.
• زبانه سایر اوراق بهادار قابل معامله در فرابورس: اوراق گواهی ظرفیت و صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل را در این زبانه می‌توان دید.
• زبانه مظنه‌یابی در فرابورس: نرخ عرضه‌های پیش رو و عرضه‌های انجام‌شده در این زبانه از زبانه های سایت tsetmc درج‌ شده است.

۵. زبانه شبکه کدال

زبانه شبکه کدال

در این زبانه از زبانه های سایت tsetmc گزارش‌های ارائه شده‌ی شرکت‌های بورسی در سامانه کدال قابل مشاهده هستند. اما در پایین صفحه نوشته شده که شما می‌توانید برای مشاهده اطلاعات دقیق و به روز به سایت کدال مراجعه نمایید. با کلیک بر روی این پیغام شما به سایت کدال (codal.ir) خواهید رفت و در آنجا می‌توانید به اطلاعات موردنظرتان دست یابید. تمام اطلاعات مهم شرکت‌های بورسی از امیدنامه و صورت‌های مالی گرفته تا زمان مجمع‌های عمومی و روش‌های تقسیم سود، در این سایت قابل مشاهده هستند.

۶. زبانه صندوق‌های سرمایه‌گذاری

زبانه صندوق‌های سرمایه‌گذاری

این زبانه از زبانه های سایت tsetmc همان‌طور که از اسمش پیداست، تمام اطلاعات مربوط به صندوق‌های سرمایه‌گذاری را در اختیار سرمایه‌گذاران و تحلیل‌گران قرار خواهد داد. با دوبار کلیک بر روی نام هر صندوق می‌توانید به اطلاعات دقیق‌تری همچون خالص ارزش دارایی‌ها، تعداد واحدهای سرمایه‌گذاری، قیمت آماری، صدور و ابطال هر واحد دست یابید. البته برای مشاهده‌ی اطلاعات دقیق و به روز صندوق‌ها می‌توان به سایت هر صندوق مراجعه نمود.

۷. زبانه های سایت tsetmc : زبانه بورس کالا

زبانه های سایت tsetmc : زبانه بورس کالا

این زبانه از زبانه های سایت tsetmc خود از ۱۰ زبانه‌ی دیگر شامل سلف استاندارد، صندوق‌های کالایی، گواهی سپرده کالایی، نمای بازار آتی، نمای بازار اختیار معامله، اطلاعیه‌ عرضه بازار فیزیکی، قیمت نمادهای فیزیکی، معاملات بازار فیزیکی، پیام ناظر، اعلانات و اطلاعیه‌ها تشکیل شده است. در ادامه به شرح ۳ زبانه‌ی مهم این بخش خواهیم پرداخت.

• زبانه شلف استاندارد: در این زبانه از زبانه های سایت tsetmc ورق فولاد، پلی اتیلن سنگین تزریقی و همچنین سمس فولاد معامله می‌شود. البته همیشه این‌طور نیست. ممکن است کنسانتره سنگ آهن و یا حتی مرغ منجمد هم در آن معامله شود. حرف ابتدایی نمادها در زبانه شلف استاندارد، «ع» می‌باشد. مثل عفولاد، عکاوه و … .
• صندوق‌های کالایی: به کمک این زبانه می‌توان به اطلاعات برخی از کالاهای اساسی که دسترسی به آن‌ها حائز اهمیت است، دست یافت. در کشورهای مختلف، کالاهای متفاوتی در صندوق‌های کالایی قابل مشاهده هستند. اما به‌طور کلی حوزه‌ی فعالیت این صندوق‌ها شامل ۴ دسته‌ی کشاورزی، فلزات، انرژی و فلزات گران‌بها می‌باشد. نمادهایی که در زبانه‌ی صندوق‌های کالایی بورس کالا حضور دارند شامل گوهر، طلا، عیار، زر و نهال با پشتوانه‌ی طلا، سکه و همچنین سحرخیز در حوزه‌ی زعفران می‌باشند.
• گواهی سپرده کالایی: داشتن گواهی سپرده کالایی به معنای داشتن مقدار مشخصی کالاست. این کالا لزوماً باید از استانداردهای بورس کالا تبعیت کرده تا اجازه‌ی انتشار اوراق بهادار آن صادر شود. کمترین مزیتی که گواهی سپرده کالایی نسبت به بازار سنتی ایجاد می‌نماید، شفافیت قیمتی است. در زبانه‌ی گواهی سپرده کالایی از زبانه های سایت tsetmc می‌توانید مشخصات نمادهای گواهی سپرده کالایی را به‌راحتی مشاهده نمایید.

بررسی کاربرد «دیده‌بان» و «جستجوی نماد» در tsetmc

نمایش فهرست، زبان، خانه، دیده‌بان، جستجوی نماد و … از دیگر زبانه های سایت tsetmc هستند که در قسمت بالا و سمت چپ صفحه می‌توان آن‌ها را مشاهده نمود. همان‌طور که پیش از این هم گفتیم مهم‌ترین این زبانه‌ها «دیده‌بان بازار» و «جستجوی نماد» هستند که در ادامه به شرح آن‌ها می‌پردازیم.

می‌توان گفت که از پربازدیدترین زبانه های سایت tsetmc می‌باشد و اطلاعاتی همچون قیمت، ارزش، تعداد، حجم و میزان تغییرات در آن قابل رویت می‌باشد. جستجوی نمادها، تنظیم و مرتب‌سازی اطلاعات، تهیه‌ی فیلتر و دانلود اطلاعات به‌صورت فایل اکسل و یا HTML، همه و همه در این بخش امکان‌پذیر می‌باشد.

اگر می‌خواهید اطلاعات مربوط به هر سهم را مشاهده نمایید، کافی است تا بر روی این زبانه از زبانه های سایت tsetmc کلیک کنید و داده‌های مرتبط با سهم موردنظرتان را ببینید. پس از پیدا کردن نماد موردنظر صفحه‌ای با سه بخش اصلی را مشاهده می‌نمایید. در سمت راست آن اطلاعات کلی نماد شامل تعداد، حجم معامله، ارزش بازار، ارزش معاملاتی، وضعیت نماد، قیمت پایانی، قیمت معامله قابل مشاهده است. در وسط صفحه اطلاعاتی همچون تعداد سهام ، حجم مبنا و سهام شناور و میانگین حجم ماه نماد مورد نظر را می‌توان دید.

سخن آخر

در این مقاله از سایت آموزش و استخدام چراغ به بررسی زبانه های سایت tsetmc و کاربرد هر یک از آن‌ها پرداختیم. سایت tsetmc اطلاعات بسیار مهم و مفیدی از معاملات، اخبار و شاخص‌های بازار در اختیار سهامداران و تریدرها قرار می‌دهد. بنابراین سهامدارن و سرمایه‌گذاران می‌توانند با مراجعه به این وب‌سایت و همچنین با استفاده از تابلوخوانی به نکات بسیار مهمی پی ببرند که در انتخاب سهام مناسب و سرمایه‌گذاری به آن‌ها بسیار کمک خواهد کرد. چراغ به عنوان پلتفرم آموزش و کاریابی در تلاش است تا با ارائه‌ی مطالب و دوره‌های آموزش بورس به شما برای معامله و سرمایه‌گذاری در این بازار کمک کند.

مفاهیم ارزش سهام و اطلااعاتی درباره ی ارزش گذاری سهام عادی

در این قسمت مفاهیم ضمنى ارزش از جمله ارزش سرمایه‌گذاری، ارزش انحلال، مفاهیم ارزش سهام با فرض تداوم و ارزش ذاتى مورد بررسى قرار خواهد گرفت.

ارزش سرمایه‌گذارى

مفهوم ارزش سرمایه‌گذاری، مفهوم مستقلى نظیر مفهوم ارزش بازار یا ارزش براى مالک نست، بلکه دلالت بر ارزش براى منظور خاص، یعنى سرمایه‌گذارى در پرتفوى دارد. قیمت سهام در بورس اوراق بهاءدار، نشان‌دهندهٔ ارزش بازار مجموعه سهام کوچک است و معمولاً نشان‌دهنده ارزش سرمایه‌گذارى مى‌باشد.

سرمایه‌گذاران در بورس اوراق بهاءدار، به‌دنبال بازدهى به‌صورت سود سهام با رشد ارزش سرمایه‌گذارى مى‌باشند. این سرمایه‌گذاران معمولاً سهامداران جزء هستند که در مدیریت یا اداره شرکتى که در آن سرمایه‌گذارى مى‌کنند. نقشى ندارند.

به‌علت تفاوت ریسک و بازارپذیرى هر یک از سرمایه‌گذارى‌ها، سرمایه‌گذاران در برخى موارد بیشتر و در برخى موارد کمتر پرداخت مى‌کنند.

وجه افتراق بین ریسک و بازارپذیرى همه جا رعایت نمى‌گردد و این دو مفهوم به کرات مترادف یکدیگر به‌کار گرفته مى‌شوند، ثبت شرکت ولى در ارزیابى سهام خارج از بورس این تمایز آشکار مى‌گردد. از مشخصه‌هاى سهام خارج از بورس عدم بازارپذیرى آنها است که ارتباطى با ریسک عملیات شرکت ندارد، لذا ارزش سرمایه‌گذارى سهام خارج از بورس، مى‌بایستى با اعمال تخفیفى ارزش بازار یک سهم چیست؟ بابت عدم بازارپذیری، تعیین گردد.

ارزش انحلال

ارزش انحلال هم نظیر ارزش سرمایه‌گذاری، از یک مفهوم بنیادى ارزش برخوردار نیست. این اصطلاح دلالت بر تعیین ارزش بر مبناى قرض برچیده شدن شرکت دارد.

محاسبه ارزش انحلال ساده نیست. در محاسبه ارزش انحلال، بایستى هزینه‌هاى انحلال و وضعیت مالیاتى به ‌دقت برآورد گردد و مواردى نظیر مطالبات وصول نشده و ضایعات موجودى‌ها نیز مدنظر قرار گیرد. لذا انحلال شرکت‌ها، حتى شرکت‌هاى کوچک کار پرزحمت، پیچیده و مشکلى است. خریدار سهام شرکتى که قرار است برچیده شود، کل مبلغ قابل تحقق طى انحلال تدریجى را پرداخت نخواهد کرد. زیرا این‌کار موجب مى‌گردد که وى روزى سهام خود بازدهى نداشته باشد. در این مورد بایستى هم ارزش زمانى پول و هم ریسک مربوطه را در نظر گرفت.

ارزش انحلال در نظر غالب افراد، حداقل ارزشى است که ارزش سهم از آن پائین‌تر نمى‌رود. هر چند این نظر براى تمام سهام یا ۷۷ درصد سهام و بیشتر قابل قبول است. ولى نمى‌توان آن را در مورد سهام قابلیت تعمیم داد. البته ارزیابى سرمایه‌گذار باید فقط بر مبناى چشم‌انداز شرکت به‌عنوان یک واحد فعالى متکى باشد، لذا امید بستن به ارزش انحلال شرکت سبب مى‌گردد که توجه سرمایه‌گذار از آنچه که باید مدنظر قرار گیرد، یعنى آینده محصولات و خدمات شرکت و کیفیت مدیریت و نیروى کار آن، منحرف گردد.

ارزش با فرض تداوم فعالیت شرکت

این نوع ارزش هم یک مفهوم ارزش بنیادى نیست، بلکه بر مبناى فرض تداوم فعالیت شرکت استوار است. در یک اقتصادِ با ثبات مالی، اکثریت شرکت‌ها، در حال تداوم فعالیت هستند. و در نتیجه اکثر ارزشیابى‌ها بر مبناى فرض تداوم فعالیت صورت مى‌گیرد. شرکت به‌دلیل آنکه در خطر انحلال قرار ندارد، تعهدات مالى خود را در سررسید ایفاء خواهد نمود.

على‌رغم آنکه در اقتصاد سالم، فرض بر اصل تداوم فعالیت شرکت‌ها است، ولى نباید تداوم را بدیهى فرض کرده و باید در این مورد بررسى‌هاى لازم انجام گیرد. چنانچه تداوم شرکتى قابل اثبات نباشد، و یا آینده تداوم فعالیت آن مورد تردید قرار گیرد، نتایج ارزشیابى بى‌اعتبار مى‌گردد.

در مواردى لازم است که شرکت در حال تداوم فعالیت را، بر مبناى عدم تداوم ارزشیابى کرد. به‌عنوان نمونه شرکتى که داراى ساختار سرمایه‌اى نامناسب است و در صورت بازپرداخت وام‌ها و بدهى‌ها ورشکست خواهد گردید. در این موارد ارزیابى باید کاملاً هوشیارانه باشد.

نمونه دیگر این‌گونه شرکت‌ها، شرکت کوچکى است که فعالیت‌ آن بستگى مطلق به یک یا چند شخص کلیدى دارد، مانند شرکت پیمانکارى که به یک مدیر خاص بستگى دارد، و یا شرکتى که متکى به یک یا چند مشترى بزرگ انحصارى است.

ارزش ذاتى

این اصطلاح براى افراد مختلف مفهوم متفاوتى دارد. تعریف ارزش ذاتى عبارت است از: ارزشى که یک سهم از نظر یک سرمایه‌گذار باید داشته باشد. تفاوت بین ارزش جارى بازار و ارزش ذاتى غالباً مبناى تصمیمات خرید یا فروش سهام است.

تعریف جدیدتر ارزش ذاتى عبارت است از: بهترین برآورد ارزش یک سهم با ارزش بازار یک سهم چیست؟ توجه به مجموعه کل اطلاعات موجود. ارزش ذاتى با توجه به حقایق مرتبط با ارزش سهام توجیه‌پذیر است. این ارزش را مى‌توان به‌عنوان ”ارزش واقعى سهام“ یا ”ارزش تئوریک“ نامید.

معمولاً براى ارزشیابى سهام شرکت‌هائى که قصد دارند ارزش سهام خود را براى اولین بار به عموم عرضه نمایند، از روش ارزشیابى با فرض تداوم فعالیت‌ استفاده مى‌کنند. در این روش براى تعیین ارزش واقعى و یا تئوریک ارزش سهام، از تجزیه و تحلیل اصولى استفاده مى‌کنند. در تجزیه و تحلیل اصولی، ارزیاب به عوامل بنیادى و مؤثر بر ارزش سهام مانند قدرت سودآورى و کسب درآمد شرکت، برنامه‌هاى آتى سرمایه‌گذارى شرکت، میزان ریسک فعالیت شرکت، ساختار سرمایه و میزان ریسک مالى شرکت و غیره توجه مى‌کند. در این روش ارزش سهام از طریق ارزش فعلى عایدات آتى متعلق به‌هر سهم و با توجه به عوامل دیگر تعیین مى‌گردد.

یک تصویر کلى از ارزش ذاتى و موارد استفاده از آن در شکل زیر نشان داده شده است:

شکل مقایسه ارزش ذاتی و قیمت واقعی بازار شکل مقایسه ارزش ذاتی و قیمت واقعی بازار

تحلیل ارزش ذاتى در تمامى حالات قابل اعمال نیست، زیرا داراى سه محدودیت عمده است:

1. بازار در شناخت ارزش حقیقى کند است؛ اگر سرمایه‌گذاران ارزش ذاتى سهم عادى را کشف نکنند، ارزش سهام شرکت ممکن است براى مدت زمان طولانى بیش از واقع یا کمتر از واقعِ ارزش‌گذارى‌شده باقى بماند.
2. سهام شرکت‌هاى پرریسک را نمى‌توان با تحلیلى ارزش ذاتى بررسى کرد.
3. سهام شرکت‌هاى باسابقه رشد بسیار سریع در بازار، قیمت‌هاى بسیار بالائى دارند. به‌دلیل اطمینان نداشتن به تداوم رشد، نمى‌توان روش ذاتى را به‌گونه‌اى مناسب براى شرکت‌هاى با رشد سریع مورد استفاده قرار داد.

مع‌هذا با توجه به محدودیت‌هاى فوق در مورد ارزش سهام عادی، اغلب تحلیل‌هاى ارزش ذاتى به‌کار گرفته مى‌شوند.

حجم مبنا چیست؟

حجم مبنا حداقل تعداد سهام یک شرکت می باشد که اگر در طول روز معامله شود قیمت سهام می تواند در محدوده دامنه نوسان افزایش یا کاهش یابد. اگر تعداد سهام کمتر از حجم مبنا در طول روز معامله شود به همان نسبت درصد نوسان قیمت آن سهم نیز کاهش خواهد یافت. این ارزش بازار یک سهم چیست؟ حجم برای کنترل قیمت ها در بازار بورس در نظر گرفته شده است تا از نوسان شدید قیمت ها جلوگیری نماید .

این ابزار تنها در بورس تهران مورد استفاده قرار می‌گیرد و میزان آن به طور خودکار، توسط سامانه معاملات اندازه گیری می‌شود. بنابراین هیچ یک از معامله‌گران در محاسبه آن دخالتی ندارند و می‌توانند آن را همیشه در سایت شرکت مدیریت فناوری بورس تهران (tsetmc) و برای هر یک از نمادها مشاهده کنند .

در سال ۱۳۸۲ و زمانی که دکتر حسین عبده تبریزی دبیرکل بورس اوراق بهادار تهران بود، برای نخستین بار مفهومی به نام حجم مبنا در بورس ایران مطرح شد. اکنون از حجم مبنا برای محاسبه قیمت پایانی هر یک از سهم‌های موجود استفاده می‌شود. در تمام بازارهای سرمایه دنیا نظیر بورس نیویورک، توکیو، فرانکفورت و دیگر بازارها، نظارت‌هایی صورت می‌گیرد تا از رعایت چارچوب‌های موجود و عدم تخطی از قوانین، اطمینان حاصل شود. سازمان بورس و اوراق بهادار ایران نیز همین رویه را در پیش گرفته است و بر بورس و فرابورس نظارت کامل دارد ارزش بازار یک سهم چیست؟ تا از هرگونه تخلف و عدول از چارچوب‌ها جلوگیری کند .

مفهوم قیمت پایانی

قیمت پایانی از طریق محاسبه میانگین وزنی معاملات در هر روز به دست می‌آید. یعنی با توجه به این که بیشترین حجم معاملات در هر روز در چه قیمتی صورت گرفته است، قیمت پایانی را محاسبه می‌کنند. تا قبل از تاریخ ۱۲ اسفند ۱۳۹۸، وجود حجم مبنا یکی از تفاوت‌های میان نمادهای بورسی و فرابورسی بود. در نمادهای فرابورسی حجم مبنا برابر یک بود ولی در نمادهای بورسی مقدار آن به شیوه‌ای که در ادامه خواهیم گفت برای هر نماد محاسبه می‌شد .

پس از این تاریخ بود که حجم مبنا برای نمادهای فرابورسی نیز محاسبه شد و مقدار آن دیگر برابر یک نبود. حجم مبنا بر اساس قوانین داخلی و طبق یک دستورالعمل مشخص محاسبه می‌شود و هر از گاهی با توجه به قوانین جدید، دستخوش تغییر می‌شود. به طور خلاصه، برای به دست آوردن قیمت پایانی در هر روز، باید میانگین وزنی معاملات را با توجه به حجم مبنای تعریف شده برای هر سهم محاسبه کنیم .

حجم مبنای بزرگ یا کوچک؟

سهمی که حجم مبنای بزرگ‌تر داشته باشد، سخت‌تر دچار نوسان می‌شود در این سهم باید تعداد بیشتری سهم معامله شود تا قیمت پایانی بالا برود.

این ماجرا به تنهایی نه خوب است و نه بد. یک سهم با حجم مبنای ارزش بازار یک سهم چیست؟ بزرگ می‌خرید، برای سهم صف خرید تشکیل شده، اما چون سهم خیلی خوب است، کسی حاضر نیست آن را بفروشد به همین دلیل حجم مبنا پر نمی‌شود و قیمت بالا نمی‌رود.

اما همین اتفاق، یک خوبی بزرگ هم دارد. اگر حجم مبنای سهم کوچک بود (مثلا یک سهم) هر کس می‌توانست با پول کم، سهم را مثبت و منفی کند و در روند معاملات اختلال به‌وجود بیاورد در این صورت شما فکر می‌کردید سهم مثبت است، خرید خود را انجام می‌دادید، اما اندکی بعد با صف فروش مواجه می‌شدید.

نوسانگیرها و معماله‌گران روزانه، معمولا به حجم مبناهای کوچک علاقه دارند. چرا که می‌توانند روی این نمادها نوسان‌های بیشتری پیدا کرده و سود بالاتری بگیرند.

یکی دیگر از خوبی‌های این قانون این است که تنها با درخواست خرید یا درخواست فروش قیمت جابجا نمی‌شود یعنی این طور نیست که تنها با صف تقاضا، و بدون عرضه، قیمت سهم بالا برود برای تغییر قیمت حتما باید معامله صورت بگیرد.

برای مطالعه مطالب بیشتر در حوزه بازار سرمایه به بخش مقالات پاداش مراجعه نمایید.